آتش، عاملی طبیعی و معمول در تمام اکوسیستم ها است که به‌شدت تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی قرار دارد. اولین اثرات قابل مشاهده آتش‌سوزی در جنگل ها، از بین بردن پوشش گیاهی است که در نتیجه آن توده جنگلی به نفع گونه‌های مقاوم تغییر می‌یابد.
گونه‌های مختلف گیاهی و ازجمله درختان با توجه به ویژگی‌های خود، واکنش‌های متفاوتی را دربرابر حوادث طبیعی و ازجمله آتش‌سوزی از خود نشان می‌دهند.
به‌منظور بررسی گونه‌های درختی مقاوم به آتش در استان گیلان، مطالعه ای توسط محققینی از مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی این استان با همکاری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان انجام شده است.
گونه‌های مختلف گیاهی و ازجمله درختان با توجه به ویژگی‌های خود، واکنش‌های متفاوتی را دربرابر حوادث طبیعی و ازجمله آتش‌سوزی از خود نشان می‌دهند.
این پژوهش به طور خاص در «جنگل نقله‌بر» از مناطق جنگلی رستم‌آباد شهرستان رودبار که در سال 1389 به‌شدت از آتش‌سوزی خسارت دیده بود، طرح ریزی و اجرا گردیده است. تیپ جنگلی منطقه مورد مطالعه «انجیلی- ممرزستان» است که با گونه های بلندمازو، راش، آزاد و پلت آمیخته شده است.
برای انجام این مطالعه، از آماربرداری صددرصد به منظور تعیین میزان خسارت وارده به تنه و تاج درختان استفاده شد و از نمونه‌برداری تصادفی نیز برای تعیین میزان زادآوری گونه‌ها استفاده شد.
نتایج بررسی های این پژوهش براساس آزمون‌های آماری حاکی از آن است که گونه‌های موجود در این منطقه جنگلی، تفاوت معنی‌داری را ازنظر مقاومت به آتش نشان می‌دهند.
همچنین بر اساس این نتایج، گونه آزاد، بیشترین زادآوری جنسی و غیرجنسی را پس از آتش‌سوزی داشت و بیشترین رشد ارتفاعی نهال‌ها نیز در بلندمازو دیده شد. این نتایج می تواند در مدیریت بهتر مناطق جنگلی مفید واقع شود.
قابل ذکر است یافته های این پروژه علمی پژوهشی در آخرین شماره از فصلنامه «تحقیقات جنگل و صنوبر ایران» وابسته به موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور منتشر گردیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: امین املشی، م. و همکاران. 1395. بررسی مقدماتی درختان مقاوم به آتش در استان گیلان (مطالعه موردی جنگل نقله‌بر، حوضه 18 رشته‌رود). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران ، 24(3): 473-463.
No tags for this post.