خاورمیانه چاق شده است
گزارش اخیر واحد اطلاعات اکونومیست با عنوان «رویارویی با چاقی در خاورمیانه: چالشهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی» به بررسی ابعاد مختلف مسأله چاقی در منطقه خاورمیانه با تمرکز بر کشورهای عضور شورای همکاری خلیج فارس پرداخته است. چاقی به عنوان یک بیماری مطرح می شود که اثرات اقتصادی خاص خود را به همراه دارد. بیماریهای مرتبط با چاقی یکی از بحرانهایی است که این کشورها با آن دست به گریبان هستند. در تهیه این گزارش از اطلاعات جامعی استفاده شده است. همچنین با 5 محقق ارشد در حوزه بهداشت و سلامت جامعه گفتگوهای مفصلی شده که از جزئیات آنها در تهیه آمارهای این گزارش استفاده شده است.
ترکیبی از فاکتورهای مختلف در گسترش بحران اضافه وزن و افزایش چاقی در میان بخش قابل توجهی از مردم کشورهای عضو شورای همکاری خلج فارس تأثیرگذار بوده است. تغییرات مربوط به رژیم غذای و سبک زندگی طی دهه های گذشته، اوضاع جوی سخت و طاقت فرسا که محدودیتهایی برای افراد در خروج از منازل و ساختمانها ایجاد می کند و همچنین فاکتور ژنتیک موجب شده که در بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه به ویژه شورای همکاری خلیج فارس یعنی بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان و امارات اضافه وزن و چاقی یک بحران فزاینده باشد.
مطالعات نشان می دهد که چاقی در خاورمیانه در میان بالاترین رکوردهای جهانی قرار دارد. بر اساس اطلاعاتی که از سازمان جهانی بهداشت به دست آمده نرخ چاقی در میان افراد بزرگسال خاورمیانه به طرز غیرعادی بالاست. این رقم برای امارات 37 درصد، کویت 40 درصد، و در قطر بیش از 42 درصد است. در عین حال چاقی در میان زنان این منطقه بیشتر از مردان بوده و همچنین جوانان ساکن در خاورمیانه نیز در زمره چاق ترین جوانان جهان قرار می گیرند.
کارشناسان ترکیبی از فاکتورهای مختلف را در افزایش نرخ چاقی در خاورمیانه و به ویژه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس مطرح می دانند. ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، فرهنگی و زیست محیطی نقش مهمی را در این میان ایفاد می کنند. سبک زندگی مردم ساکن در خاورمیانه در گذر زمان تغییرات زیادی کرده است. درحالی که روزگاری از رژیم غذایی مدیترانه ای استفاده می شد اما حالا دیگری خبری از آن نیست و مردم این منطقه از جهان بیشتر به غذاهای فست فودی متکی شده اند. همزمان شمار بسیار کمتری از ساکنان خاورمیانه تحرک ورزشی دارند که این مورد هم به عوامل مختلفی بستگی دارد به ویژه اینکه گذرگاههای محدودی برای اینگونه سرگرمیها وجود دارد. بالا بودن دما، روند رو به رشد و بسیار سریع شهرنشینی و پیشرفتهای تکنولوژیکی موجب شده تا مردم بسیاری از مناطق خاورمیانه چندان به ورزش روی خوشی نشان ندهند. گذشته از آن باید به فاکتور ژنتیک و زیست شناسی هم اشاره کرد. تحقیقات نشان می دهند که ساکنان خاورمیانه ذاتا مستعد چاقی هستند. همچنین تاریخچه طولانی زندگی در محیطهای بیابانی نوعی فعل و انفعال پیچیده ژنتیکی – زیست محیطی در بدن ساکنان این نقطه از جهان ایجاد کرده که آنها را مستعد چاقی می کند.
چاقی به هر علت که ایجاد شود، تبعات اقتصادی سختی به همراه دارد. کشورهای واقع در منطقه خاورمیانه و به ویژه اعضای شورای همکاری خلیج فارس بهای سنگینی را به خاطر گسترش چاقی می پردازند. تحقیقات نشان می دهد همزمان با افزایش چاقی در این منطقه از دنیا، چالشهای دیگری نیز گسترش یافته است. ابتلای شمار زیادی از مردم به دیابت، فشار خون و مشکلات قلبی از مهمترین چالشهایی است که سلامت ساکنان خاورمیانه را به طور جدی تهدید می کند. بر اساس اعلام فدراسیون بین المللی دیابت، پولی که در خاورمیانه و شمال آفریقا صرف درمان و مراقبتهای مربوط به دیابت می شود در میان تمامی کشورهای جهان در بالاترین سطح قرار دارد. مطالعات دیگری انجام شده که نشان می دهند نرخ ابتلا به بیماریهای غیرواگیردار در خاورمیانه در حد فاصل سالهای 2013 تا 2022 به دو برابر افزایش خواهد یافت.
اما مردم خاورمیانه با مشکل بزرگ دیگری هم روبرو هستند. آنها به چاقی به عنوان یک بیماری نگاه نمی کنند. اگرچه آگاهی عمومی درباره بحران چاقی به تدریج در حال افزایش است و دولتها و جوامع انسانی هرچه بیشتر از مشکلات سلامتی مرتبط با آن آگاه می شوند اما هنوز در این بخش از دنیا به چاقی به عنوان یک اختلال متابولیکی نگاه نمی شود. نکته نگران کننده دیگر این است که همواره اطلاعات آماری دقیقی درخصوص چاقی و عوامل مرتبط با آن در خاورمیانه وجود ندارد.
اما چه باید کرد؟ قطعا دولتها در این مسیر تأثیرگذار اصلی خواهند بود. آنها اگر می خواهند با بحران چاقی مقابله کنند باید اقدامی اثرگذار انجام دهند و در جبهه نبرد با این چالش قرار بگیرند. کارشناسان به وجود شکافهای بزرگی اشاره می کنند که باید توسط دولتها پر شوند. توسعه آموزش در مدارس و افزایش آگاهی ها در خانواده ها از جمله اقدامات بنیادینی محسوب می شوند که باید توسط دولتها به آن بها داده شود.
برای دسترسی به جدیدترین شماره The Economist Intelligence Unit فایل پیوست را ملاحظه فرمائید.
مترجم: مهدی پیرگزی
No tags for this post.
