کارنامه 1402 صنایع خلاق ایران زیر ذره بین
مسعود حسنلو، دبیر ستاد فناوریهای فرهنگی و نرم در یک گفتگو به وضعیت صنایع خلاق ایران در سال گذشته پرداخت و اظهار کرد: این ستاد در سال ۱۴۰۲ اقدامات متنوعی از جمله بازبینی و کارشناسی پروژه‌های ارتقاء تاب‌آوری ملی و رقابت‌پذیری بین‌المللی، بررسی و نظرسنجی از دستگاه‌های اجرایی مرتبط و طراحی ساختار اولویت‌دهی برای حوزه‌های ۱۹گانه سند ملی توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم و برنامه‌ریزی را انجام داده است.
به گزارش سیناپرس، دبیر ستاد فناوریهای فرهنگی و نرم با بیان اینکه این ستاد در راستای گفتمان‌سازی و ترویج زیست‌بوم خلاق و نوآوری، رویداد‌هایی را یا به‌شکل اختصاصی و یا با مشارکت نهاد‌های دیگر برگزار کرده است؛ گفت: این رویداد‌ها شامل رویداد ملی بازی‌نامه‌نویسی (بازیستا) با مشارکت حوزه هنری کودک و نوجوان، حمایت از برگزاری رویداد همرسان فعالان اقتصاد خلاق با موزه‌های دفاع مقدس با همکاری موزه ملی دفاع مقدس، همکاری، حمایت و حضور در رویداد نوپیا؛ دومین دورهمی سالانه نوآوران اجتماعی سراسر کشور، دورهمی خانه‌های خلاق و نوآوری ایران در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، دورهمی زیست بوم صنایع خلاق با موضوع نقد و بررسی مستند لاتارینو در خرداد ماه ۱۴۰۲ (با همکاری خانه خلاق و نوآوری ایلسا)، حمایت از نهمین دوره جشنواره فیلم کوتاه دانش‌آموزی مدرس، حمایت از رویداد حل نیاز‌های فناورانه حوزه گردشگری با رویکرد فناوریهای نوین و مانوین (رویداد ملی صنایع خلاق) است.
وی ضمن بیان اینکه ستاد با تمرکز بر بازیگران و کنشگران زیست‌بوم، ایشان را به عنوان مهره‌ای کلیدی برای رقم زدن تحولات کیفی مدّ نظر خود لحاظ کرده و اعمال تغییرات در زیست‌بوم را از طریق این کنشگران امکان‌پذیر می‌داند؛ عنوان کرد: برای پیگیری اقدام تحولی، ستاد، بازیگران را به سه دسته تقسیم می‌کند که این دسته‌بندی شامل بازیگران نوپا، بازیگران مستعد و بازیگران مؤثر است. بازیگران نوپا آن دسته از شرکت‌ها یا گروه‌های فعال در زیست‌بوم را شامل می‌شود که در فالب نوآفرین‌ها یا گروه‌های صاحب ایده فعالیت می‌کنند. تمایز این بازیگران با بازیگران مستعد در این است که به بلوغ، ثبات و رشد لازم در زیست‌بوم نرسیده‌اند و عمدتا نیازمند حمایت و هدایت تا نقطه رشد خود در حد یک بازیگر مستعد هستند.
دبیر ستاد فناوریهای فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری ادامه داد: هر چند ستاد درصدد حمایت و هدایت این نوآفرین‌های حوزه فناوریهای نرم و صنایع خلاق با اتّکا به برنامه‌های حمایتی معاونت علمی و برنامه‌های ویژه حمایت از شرکت‌های خلاق است، لیکن تمرکز تحول‌گرایانه ستاد بر روی دو دسته دیگر از بازیگران، یعنی بازیگران مستعد و مؤثر است.
بازیگران مستعد
وی افزود: مفهوم بازیگران مستعد آن دسته‌ای از بازیگران زیست‌بوم را در بر می‌گیرد که نه مانند بازیگران نوپا در ابتدای راه قرار دارند و نه مانند یک بازیگر مؤثر، امکان کنشگری مؤثر در زیست‌بوم را دارند. در واقع بازیگران مستعد در وضعیتی میانی قرار دارند که از یک سو به بلوغ و پایداری لازم در زیست‌بوم رسیده‌اند و از سوی دیگر، امکان اثرگذاری بزرگ و محسوس در زیست‌بوم و در خصوص مسائل اجتماعی را ندارند، هر چند استعداد ارتقاء به این سطح را دارا هستند.
به گفته او، ستاد در پی ارتقاء این دسته از بازیگران با استفاده از ابزار‌های گوناگونی است که موجب توانمند شدن و رشد ایشان تا حد یک بازیگر بزرگ می‌شود و در این خصوص، ستاد تمرکز بر دو راهکار توسعه صادرات و برنامه‌های پیشران را در دستور کار خود قرار داده است.
حسنلو ضمن بیان اینکه ستاد نرم و خلاق در برنامه تحول، خود را متعهد می‌داند که با توسعه زیرساختی صادرات محصولات و خدمات بازیگران مستعد به توسعه بازار مصرف و مخاطبان کالا‌ها در سال ۱۴۰۳ یاری رسانده و بدین وسیله در بزرگ شدن این بازیگران نقش آفرین باشد؛ گفت: برنامه‌های پیشران نیز نوع دیگری از برنامه‌هایی است که با بهره‌گیری از اجماع خبرگانی کارگروه‌های ستاد تعیین شده‌اند. این برنامه‌ها در این ویژگی مشترک‌اند که به مثابه ابزار‌هایی پیشران و اهرم‌هایی برای ارتقاء، رشد بازیگران مستعد تا سطح بازیگری مؤثر را شتاب می‌بخشند.
بازیگران مؤثر
وی با بیان اینکه منظور از بازیگران مؤثر، دسته‌ای از بازیگران است که قابلیت کنش مؤثر در زیست‌بوم را دارند، بیان کرد: بازیگری مؤثر می‌تواند از وجوه مختلفی محقق شود، لیکن اندازه این بازیگران در زیست‌بوم و وزانت ایشان که می‌تواند متأثر از پیشینه درخشان یا ابعاد کسب‌وکارشان باشد، سنجه‌ای برای اثرگذاری این بازیگران است. ستاد برای ارتقاء وضعیت این بازیگران، به دنبال تبدیل ایشان به مصلحان اجتماعی و نقش‌آفرینی ایشان در خصوص مسائل اجتماعی ذیربط با جامعه ایرانی است.
او ادامه داد: ستاد در مواجهه با این دسته از بازیگران، اگرچه اقدامات تسهیل‌گرانه و تلاش برای حل چالش‌های این کسب‌وکار‌ها را نیز مطابق منطق حکمرانی شبکه‌ای مد نظر دارد، لیکن دستورکار ویژه ستاد ذیل برنامه تحول، ارتقاء این بازیگران به سطح «مصلحان اجتماعی» است. ستاد در تلاش است تا نقش مهم خود در حکمرانی شبکه‌ای زیست‌بوم را با تبیین، توجیه و تسهیل پرداخت بازیگران بزرگ و مؤثر به مسائل اجتماعی ایفا کند. در این راستا ستاد به ضرورت ایجاد و توسعه «شرکت‌های مشاور اجتماعی» باور دارد.
به گفته دبیر ستاد توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم، در سالی که گذشت، سه طرح پیشران به عنوان طرح‌های مصوب احصاء شده کارگروه‌های تخصصی ستاد از جمله آزمایشگاه تأثیر، حمایت از شکل گیری کنسرسیوم صادراتی تولیدکنندگان اسباب‌بازی و سکوی «همیار آموزش» در دستور کار ستاد قرار گرفت.
حسنلو اشاره کرد: فعالیت‌های صادراتی ستاد در سال اخیر شامل همراهی در برگزاری تور‌های نمایشگاهی و رویدادی تخصصی بین المللی و صادراتی، کمک به تاسیس سکو‌های صادراتی مبتنی بر شبکه‌های خدمات در کشور‌های هدف و حمایت از شکل گیری کنسرسیوم‌ها و گروه‌های مشارکتی در حوزه صادرات صنایع خلاق است.
وی درخصوص برنامه‌های ستاد در سال ۱۴۰۳ نیز گفت: پیگیری برنامه‌های پیشران، پیگیری بهبود تأمین مالی زیست‌بوم، پیگیری برنامه‌های توسعه صادرات و بهبود سرمایه انسانی زیست‌بوم از جمله برنامه‌هایی است که سال ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده است.
مسعود حسنلو در خصوص آینده برنامه تأمین مالی زیست‌بوم خاطرنشان کرد: با هدف پیگیری اقدام تحولی بهبود وضعیت تأمین مالی زیست‌بوم، تقویت حوزه جمع سپاری مالی در زیست‌بوم، تنوع بخشی به منابع مالی زیست‌بوم و توسعه زیرساخت‌های مالی زیست‌بوم از جمله اقدامات مد نظر در سال ۱۴۰۳ است.
بهبود سرمایه انسانی زیست‌بوم
وی با اشاره به اقداماتی در خصوص توسعه کمّی و کیفی سرمایه انسانی زیست‌بوم در سال ۱۴۰۳ صورت خواهد گرفت گفت: این اقدامات شامل هدایت جریان انسانی دانشجویی با همکاری بنیاد ملی نخبگان و در قالب برنامه رویداد ملی، توسعه ستاد‌های ترویجی دانشجویی (حمایت از ظرفیت تشکل‌ها و گروه‌های دانشجویی علمی و فرهنگی به منظور مشارکت در اقدامات ترویجی ستاد و تشویق به اقدامات ترویجی مرتبط با اهداف ستاد)، ارتباط با آموزش و پرورش به منظور راه‌اندازی رشته‌های متناسب با فناوریهای نرم و صنایع خلاق، به ویژه در قالب رشته‌های کار و دانش و ارتباط با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای ایجاد رشته‌ها و مزایای تحصیلی خاص مرتبط با حوزه فناوریهای نرم و صنایع خلاق است.
تشکیل و برگزاری کارگروه‌ها
دبیر ستاد فناوریهای فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری از تشکیل و برگزاری بیش از ۵۰ نشست نخبگانی با مشارکت بیش از ۱۰۰ نفر از فعالان و نخبگان حوزه‌ها و خوشه‌های فناوری نرم و صنایع خلاق در قالب کارگروه‌های کارگروه نوآوری اجتماعی، کارگروه آموزش و یادگیری، کارگروه تخصصی اسباب‌بازی، کارگروه انیمیشن، کارگروه تخصصی بازیهای رایانه‌ای، کارگروه تخصصی نوشت‌افزار، کارگروه تخصصی پی‌نما، کارگروه تخصصی سینما، کارگروه تخصصی صنایع دستی، کارگروه تخصصی تولید محتوا و نشر مکتوب و رقومی، کارگروه تخصصی حکمرانی (سازوکار‌های مدیریت بهرهوری و حکمرانی در حوزه فرهنگی و اجتماعی)، کارگروه تخصصی سبک زندگی اسلامی، کارگروه تخصصی طراحی، کارگروه بازی و سرگرمی محیطی و کارگروه صادرات صنایع خلاق خبر داد.
خانه‌های خلاق و نوآوری
حسنلو در پایان در خصوص اقدامات صورت گرفته در راستای ایجاد و توسعه خانه‌های خلاق و نوآوری گفت: تشکیل بانک اطلاعاتی برای خانه‌های خلاق و نوآوری، کمک به تدوین و ارزیابی متقاضیان، بررسی و ارزیابی میدانی و کارشناسی مجموعه‌های متقاضی، دریافت ۳۲ خانه خلاق و نوآوری ارزیابی شده در بهار ۱۴۰۱ و تحویل ۱۰۴ خانه خلاق و نوآوری تا اسفند ۱۴۰۱، حمایت، همکاری و مشارکت در برگزاری رویداد‌های خانه‌های خلاق، اعطای کمک هزینه تناسب‌سازی و تجهیز خانه‌های خلاق و نوآوری، اعطای کمک هزینه سرمایه بذری، ایجاد رویه جدید اعطای مجوز خانه‌های خلاق و نوآوری توسط اکوسیستم صنایع خلاق و… از جمله اقدامات انجام شده در سال ۱۴۰۲ است.
