اسطوخودوس یکی از خوشبوترین گیاهان دارویی در جهان است که در مناطق مختلفی از ایران و هند و کانادا به صورت خودرو رشد می کند.
این گیاه دارویی خوش رنگ و زیبا که مزاجی گرم و خشک دارد، در طب سنتی کاربرد بالایی دارد. این گیاه برای آرامش جسم و روح و درمان سردرد استفاده می شود.
استفاده از دم کرده این گیاه در دوران سرماخوردگی، به همراه پنج قطره روغن اسطوخودوس و یک قاشق مربا خوری از گل خشک شده آن داخل یک کاسه آب داغ، به مدت 15 دقیقه و سه بار در روز، علائم شدید سرماخوردگی را کاهش می دهد.
مصرف به اندازه اسطوخودوس می تواند سرفه را از بین ببرد و به رفع علائم آسم کمک کند و التهاب و تورم دستگاه تنفسی را کاهش دهد. همچنین از گیاه اسطوخودوس می توان برای پیشگیری و درمان تهوع استفاده کرد.
از دمنوش این گیاه می توان برای تقویت معده و پاکسازی کبد استفاده کرد، اما مثل هر گیاه و فرآورده سنتی یا صنعتی، مصرف زیاده از حد آن می تواند بر عکس عمل کند و به جای پاکسازی کبد، باعث نابودی کبد شود.
امروزه محصولات آرایشی و بهداشتی مختلفی با اسطوخودوس تهیه شده، زیرا هم خواص ضد عفونی و ضد التهابی دارد و هم می توان به کمک آن از شر دانه های سر سیاه روی پوست بینی، خلاص شد.
از دیگر خواص این گیاه آرامبخش، تهیه ماسک گیاه اسطوخودوس برای پاکسازی پوست صورت و آرامش پوست است.
افرادی که دچار اختلال خواب و بیخوابی می شوند و شب ها چندین بار از خواب بیدار می شوند، می توانند یک ساعت پیش از خواب یک فنجان دم کرده اسطوخودس بنوشند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند.
دکتر محمدابراهیم زحلی نژاد
گروه طب سنتی ایران دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز