امید است که انسان با شناخت رازهای طبیعت نه تنها دریچه دید خود را وسیع تر کند بلکه حتی آن احترامی را که شایسته است ، به جا آورد.
آبشار آتش
پارک ملی یوسمیت(Yosemite National Park) واقع در ایالت کالیفرنیا که هر ساله در حدود ۳.۷ میلیون نفر بازدیدکننده دارد، در سال ۱۹۸۴ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. تپه های گرانیتی، آبشارهای طبیعی، نهرهای پاک و زلال، درختان عظیم سکویا و تنوع بیولوژیکی از ویژگی‌های منحصربفرد این پارک ملی محسوب میشوند. اما بدون تردید یکی از جذابترین مناظر این پارک، آبشاری به نام «آبشار آتش» یا «آبشار دم اسب» است. در اواخر ماه فوریه هر سال (حدود بهمن ماه)، غروب آفتاب منظرهای بی بدیل را به این آبشار میبخشد که در چشم هر بیننده همچون ریزش گدازه های آتشفشانی جلوه میکند. تشعشعات درخشان این آبشار سال‌هاست که مورد توجه بسیاری از عکاسان قرار گرفته. ارتفاع این آبشار در حدود ۶۲۰ متر تخمین زده شده و زیبایی آن هم البته زودگذر و صرفاً منحصر به یک دوره زمانی مشخص است.
موقعیت خاص جغرافیایی و زاویه تابش نور عامل شکل گیری چنین منظره خارق العادهای میباشد. در عین حال سایر عوامل اقلیمی نیز در ایجاد این پدیده طبیعی بی‌تاثیر نیستند. صاف بودن آسمان، قرار گرفتن خورشید در یک زاویه مشخص و تابش به حجم قابل توجهی از برفآب ذوب شده همه و همه کافی است تا منظره ای شبیه ریزش یک آبشار آتشفشانی شکل بگیرد. نقش عوامل طبیعی در ایجاد این منظره به حدی مهم است که اگر حتی هوا اندکی ابری باشد، نمیتوان نمایی از جلوه آبشار آتش را مشاهده کرد. برف‌ها در فاصله بین ماه دسامبر تا ژانویه آب میشوند و دقیقاً در طول دو هفته از ماه فوریه حجم برفآب به میزان مشخصی میرسد. درست در همین زمان است که جلوه آبشار نمایان میشود. پس از گذشت این زمان دیگر برفی برای ذوب شدن باقی نمیماند و تصویر خارق العاده هم از نظرها پنهان میشود. شخصی به نام گالن روول Galen Rowell)) نخستین عکاسی بود که در سال ۱۹۷۳ توانست منظرهای رنگی از این آبشار ثبت کند. پیش از او هم عکاسانی بودند که این منظره را به صورت سیاه و سفید ثبت کردند. در سال ۱۸۹۹ میلادی فردی به نام دیوید کوری (David Curry) کمپ و هتلی به نام « گلسیر پوینت یا نقطه یخچالی » (Glacier Point) را در نزدیکی دره یوسمیت تاسیس کرد. وی نخستین کسی بود که برای زنده نگاه داشتن نام این آبشار رسم نوینی را پایه گذاشت. دیوید کوری به همراه عدهای از خدمه هتل بر فراز دره، آتش روشن میکردند و ذغالهای آن را به پایین میریختند. این رسم که تقریباً تا اوایل جنگجهانی دوم پابرجا بود به دلیل مخاطرات زیست محیطی رفته‌رفته از یاد رفت. با این وجود زیبایی آبشار دم اسب نام آن را در فهرست عجایب طبیعی هنوز زنده نگه داشته.
رودخانه بهشت یا رودخانه پنج رنگ
در مسیری پرت و دور افتاده از شهر لاماکارنا La Macarena)) کشور کلمبیا رودخانهای به نام «رودخانه پنج رنگ» یا «رودخانه کریستال» وجود دارد که بومیان منطقه آن را رودخانه بهشتی میخوانند. این رودخانه که درست در قلب پارک ملی سرانیا د لا ماکارنا ((Serranía de la Macarena یکی از پارک‌های کوهستانی کلمبیا واقع شده، در فصول خاصی از سال به اوج زیبایی خود میرسد. پارک سرانیا نخستین ذخیره گاه طبیعی کلمبیا است که از سال ۱۹۴۸ میلادی به بعد با قوانین جدی زیست محیطی حفاظت میشود. غنای این پارک به این دلیل است که در آن سه قلمرو بیولوژیکی خاص یعنی آمازون، رود اورینوکو (Orinoco) و رشته کوه‌های آند به یکدیگر میپیوندند.
رود اورینوکو واقع در آمریکای جنوبی از ارتفاعات گویان ونزوئلا سرچشمه میگیرد و در نهایت به اقیانوس اطلس می ریزد. این رودخانه و حوضه آبگیرش در غرب و شمال با کوه‌های آند و در جنوب با حوضه آبخیز آمازون هممرز می شوند. این حسن همجواری در تشکیل یکی از منحصربفردترین رودخانه های جهان یعنی رودخانه پنج رنگ بی تاثیر نبوده. بستر صخره ای این رودخانه در تمام فصول سال با خزه های سبز تیره و کدر پوشیده شده. اما در برهه زمانی کوتاهی رودخانه مجدداً احیاء میشود و تنوع خارقالعاده ای از رنگ‌ها از قرمز گرفته تا نارنجی و بنفش در آن به چشم می‌خورد. این فاصله زمانی کوتاه که درست در حدفاصل فصل خشک و فصل مرطوب است، باعث میشود که عمق آب به یک حد مشخص برسد. همین عمق مشخص از آب برای رشد گونه گیاهی منحصربفردی به نام « ماکارنیا کلاویجرا» (Macarenia Clavigera) از خانواده پودوست ماسئائه (Podoctemaceae) که یک خانواده از گیاهان علفی رودخانه ای است، کفایت میکند. ماکارنیا کلاویجرا نوعی گیاه آبزی است که ریشه های آن در آب غوطه ور هستند. برگ‌های این گیاه به صورت نامنظم در دو ردیف و در خلاف جهت محور اصلی ساقه رشد میکنند. گل‌های این گیاه دوجنسی بوده و تقارن شعاعی دارند یعنی چنانچه گل‌ها را از مرکز به دو نیم کنید، به دو قسمت کاملاً مشابه تفکیک خواهند شد. ماکارنیا کلاویجرا دانه های ریز و متعددی بدون آندوسپرم تولید میکند. اندوسپرم بافت گیاهی است که اغلب در دانه گیاهان گل‌دار تولید میشود و دور رویان را میپوشاند و مسئولیت غذا رساندن به رویان را برعهده دارد. در حدود ۴۰ رده و ۲۰۰ گونه مختلف از این گیاه در مناطق حاره ای پراکنده شده. تنها در کشور چین ۵ گونه از این گیاه وجود دارد.
ماکارنیا کلاویجرا در زیر آب رودخانه هایی با جریان تند و در یک عمق مشخص رشد میکند و در طول دوره شکوفایی خود سنگ‌ها و صخره ها را به طور کامل میپوشاند. رودخانه ای نظیر رودخانه کریستال کلمبیا که در خود آبریزگاه های خاصی دارد، بهترین مکان برای رشد و خودنمایی این گیاه علفی است. در فصول پرآب، سرعت جریان این رودخانه نه تنها از حالت عادی خارج میشود بلکه حتی عمق آب هم زیاد میشود. این شرایط برای گیاه مذکور ایده آل نیست چرا که نمیتواند نور لازم را از خورشید کسب کند. در فصول خشک نیز بالعکس میزان آب در آن حدی نیست که بتواند بقای گیاه را تضمین کند لذا بهترین زمان برای رشد این گیاه چند هفته حد فاصل ماه سپتامبر و نوامبر است. در این زمان آب رودخانه کریستال کاملاً شبیه به یک رنگین کمان کامل است.
رودخانه پر رمز و راز پیرس 
جزیره جنوبی نیوزیلند در مقایسه با جزیره شمالی بزرگتر است به این جزیره گاهی سرزمین مادر یا سرزمین اصلی هم گفته میشود اما جزیره شمالی جمعیت بیشتری را در خود جای داده است. در محلی دورافتاده و بکر از این جزیره که رودخانه پیرس (Pearce River) از دل کوهی بیرون می ریزد، غاری وجود دارد که منشاء آن هنوز برای دانشمندان ناشناخته مانده. آبی که از این غار زیرزمینی به بیرون تراواش میکند، احتمالاً عمیق ترین غار آب سرد در جهان است. این غار به صورت مستقیم به پایین نمیرود بلکه مسیری پرپیچ و خم را طی میکند. محیط این غار یک چالش اساسی برای تحقیق میباشد چرا که نه تنها جریان آب در آن شدید است بلکه در اعماق هم مسیر بسیار پرپیچ و خم و تاریک میشود. محققین تاکنون برای رسیدن به سرمنشاء این غار با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم کرده اند. تعداد ۵ ایستگاه تحقیقاتی در اعماق مختلف این غار برای غواصان ایجاد شده اما باز هم موانع موجود راه را برای پیدا کردن سرمنشاء رودخانه پیرس بسته اند. به تازگی تعدادی از غواصان استرالیایی توانسته اند با بهره گیری از مخلوطی از گازهای به هم فشرده رکورد جدیدی از غواصی را در این غار به ثبت برسانند. اما با وجود آنکه غواصان توانسته اند به عمق ۱۹۴ متری این غار برسند، باز هم شواهد حاکی از آن است که فاصله زیادی برای دست یافتن به سر منشاء رودخانه پیرس باقی مانده. ماحصل این مسافرت مخاطره آمیز برای این غواصان کشف ۳ گونه بی مهره جدید بوده که البته در نوع خود بینظیر هستند اما ظاهراً کافی نیستند. دانشمندان باور دارند که غار و رودخانه پیرس هنوز هم رازهای ناگفته زیادی دارد که تنها راه حل برای رسیدن به آن‌ها پیشرفت علم و تکنولوژی است.
گزارش : فرناز حیدری
منابع : tourismontheedge/ zipcodezoo/ whyyosemite/ newswatch.nationalgeographic/ world-of-waterfalls
No tags for this post.