اندازه‌گیری بازدهی انرژی یک سیستم یا فرایند یکی از مراحل ضروری در راستای کنترل مصرف و هزینه انرژی است. به دلیل هزینه بالای انرژی، صنایع به دنبال روش‌هایی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی هر چه بیشتر در فرایندهای صنعتی هستند.
یکی از تجهیزات مصرف‌کننده انرژی در بسیاری از صنایع، تجهیزات خنک‌کننده و گرم‌کننده است. معمولاً در این نوع تجهیزات از یک سیال به عنوان واسط انتقال حرارت استفاده می‌شود. کارایی بالای این سیالات در انتقال حرارت می‌تواند نقش اصلی در صرفه‌جویی مصرف انرژی ایفا کند.
دکتر سعید زینالی هریس محقق دانشگاه تبریز با اشاره به تحقیقات نوین انجام شده در زمینه استفاده از نانوسیالات در انواع مبدل‌ها و تلاش برای کاهش مصرف انرژی در صنایع لبنی گفت:
هدف از این مطالعه افزایش نرخ انتقال حرارت آب به عنوان سیال واسط به کمک نانولوله‌های کربنی چند دیواره و نانوذرات دی‌اکسید تیتانیم است. عملکرد این نانوسیال در صنایع تولید فراورده‌های لبنی و به طور خاص در فرایند پاستوریزه کردن شیر تحت آزمایش قرار گرفته است.
وی در رابطه با مزایای استفاده از این نانوسیال افزود: از آنجایی که این طرح سبب صرفه‌جویی در مصرف انرژی به ویژه در مقیاس‌های صنعتی می‌شود، اجرای آن می‌تواند در طول زمان موجب کاهش هزینه‌های مربوط به تولید انرژی و حتی کاهش پیامدهای زیست‌محیطی حاصل از مصرف انرژی شود.
زینالی هریس ادامه داد: به علاوه با توجه به بهبود بازدهی حرارتی ناشی از کاربرد نانوسیال، ابعاد سیستم‌های انتقال حرارت شامل مخازن، پمپ‌ها، لوله و اتصالات کاهش پیدا کرده و هزینه‌های اولیه اجرای فرایند پاستوریزه کردن شیر نیز می‌تواند کمتر شود.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های سعید زینالی هریس عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، دکتر مصطفی کاهانی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، زهره تقی زاده طبری دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه فردوسی مشهد و مریم مرادی دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد است.
نتایج این تحقیق در نشریه Renewable and Sustainable Energy Reviews به چاپ رسیده است.