در برخی از واکنش های سلولی، نوع خاصی از مولکول های حاوی اکسیژن در بدن آزاد می‌شود که به آنها رادیکال های آزاد گفته می شود. رادیکال های آزاد در بدن سبب پیری زودس، آسیب به بافت های بدن، فعال شدن سلول ها و ژن های معیوب در بدن می شود. آنتی اکسیدان ها موادی هستند که از انجام فرآیند اکسیداتیو در بدن پیشگیری می کنند و رادیکال های آزاد بدن را از بین می برند. در نتیجه دیگر آسیبی به بدن وارد نمی شود و سلامت عمومی بدن ارتقاء پیدا می‌کند.
مطالعات نشان می دهد که امروز بیش از هر زمان دیگری، شاهد افزایش رادیکال های آزاد در بدن هستیم؛ یکی از دلایل این امر پیروی از رژیم غذایی ناسالم است. استفاده از غذاهای آماده و فست فودها سبب بروز این مشکل در بدن می‌شود. همچنین قرارگیری در معرض آلودگی ها (از جمله سرب) سبب بروز این مشکل می‌شود.
اثرات آنتی اکسیدان ها در حفظ و ارتقای سلامت بدن:
- حفظ جوانی و زیبایی پوست
- کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله سرطان
- افزایش سم زدایی در بدن
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- جلوگیری از بیماریهای قلبی از جمله سکته
- جلوگیری از بروز بیماری های زوال عقل از جمله آلزایمر
نکاتی برای افزایش دریافت آنتی اکسیدان های طبیعی:
- مواد غذایی مانند زغال اخته، کلم بروکلی، گردو، اسفناج، سیب زمینی، چای سبز، توت فرنگی، لوبیا، جو دوسر و شکلات تلخ بیشترین میزان آنتی اکسیدان را در خود دارند. سعی کنید این اقلام غذایی را در برنامه غذایی روزانه و هفتگی خود بگنجانید.
- هر بار که غذا می‌خورید، یک میوه یا سبزی را به وعده های غذایی و میان وعده ها اضافه کنید.
- هر روز یک فنجان چای سبز میل کنید.
- به رنگ مواد غذایی موجود در بشقاب خود نگاه کنید؛ غذاهایی با رنگ‌های غنی که اغلب قرمز یا بنفش باشد، مانند: کلم پیچ، چغندر و انواع توت‌ها را به آن اضافه کنید.
- از زردچوبه، زیره، پونه کوهی، زنجبیل، میخک و دارچین استفاده کنید تا علاوه بر عطر و طعم، محتوای آنتی‌اکسیدانی وعده‌های غذایی خود را تقویت کنید.
- از آجیل و مغز دانه های بدون نمک، به ویژه تخمه آفتابگردان و میوه های خشک بدون شکر نیز به عنوان میان وعده استفاده کنید.
هیچ مقدار توصیه شده‌ای برای مصرف روزانه آنتی اکسیدان‌ها وجود ندارد. اما مصرف مناسب محصولات گیاهی تازه و سالم، نقشی اساسی در دریافت آنتی اکسیدان ها دارد. رادیکال‌های آزاد با طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله: بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و کاهش بینایی، مرتبط است. در نظر داشته باشید که مصرف منظم آنتی‌اکسیدان‌ها، از بروز بیماریهای فوق جلوگیری نمی‌کند، بلکه ریسک خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.
فرشته خورسند
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای والفجر