معصومه ابتکار در مراسم گرامیداشت هفته ملی پژوهش و فناوری، تقدیر از دانشگاه های سبز و پژوهشگران و فناوران برتر سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به همین دلیل در اهداف 17 گانه توسعه پایدار جهانی که بر سه ضلع اجتماع، اقتصاد و محیط زیست است، بر نگاه علمی و دانایی و دانش در تصمیم گیری و برنامه ریزی تاکید شده است تا اقدام ها و تصمیم ها در جهت حفاظت از محیط زیست و کره زمین باشد.
وی با اشاره به این که آثار مخرب برخی تصمیم گیری های غلط که حتی در تعدادی از موارد دارای پشتوانه دانشگاهی و علمی اما فاقد جامع نگری بودند، یا به سختی قابل جبران و بازگشت و یا غیر قابل جبران است، گفت: به همین دلیل ضروری است در کنار توسعه گرایش های مختلف همچون حقوق در رشته های محیط زیست و منابع طبیعی، دانشجویان سایر رشته ها از جمله رشته های فنی و مهندسی نیز با مبانی و اهمیت محیط زیست، حفاظت از آن و توسعه پایدار آشنا شوند تا بتوانیم روند تصمیم گیری های ناپایدار توسعه ای در حوزه های مرتبط را کنترل و متوقف کنیم.
ابتکار با بیان این که ماهیت محیط زیست، میان رشته ای است، اظهار کرد: به همین دلیل ضروری است مباحث و نگاه محیط زیستی در تمامی رشته های دانشگاهی تعریف شود.
ابتکار با اشاره به هدف گذاری های ملی و بین المللی در حوزه محیط زیست، گفت: بحرانی بودن مسائل محیط زیست و اولویت این حوزه در سطح بین المللی و ملی بر همگان روشن شده است و بر حسب همین آگاهی فعالان عرصه های اجرایی و دانشی و پژوهشی، ضروری است که در ارائه راهکارها برای حل بحران های محیط زیست چه در بعد جبران گذشته که بسیار سخت است و چه در بعد برنامه ریزی برای آینده، حرکتی دانش بنیان داشته باشیم.
معاون رئیس جمهوری با بیان این که امروز دولت و سایر نهادها و دستگاه های حاکمیتی به دلیل همین آگاهی از چالش های محیط زیستی و آثار آن، و همچنین به واسطه تاکیدات رهبر معظم انقلاب در این حوزه به ویژه ابلاغ سیاست های کلی محیط زیست، توجه خاصی به موضوع محیط زیست پیدا کرده اند، اظهار کرد: تنها از زاویه نگاه علمی می توان با چالش ها و مسائل متعدد و روز افزون حوزه محیط زیست برخورد کرد و برای آن ها راه حل ارائه داد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: امروز دنیا نیز برای حل مسائل محیط زیست به نگاه علمی روی آورده است و به همین دلیل IPCC (هیات بین دولتی تغییر آب و هوا) به عنوان نهادی علمی سال ها در خصوص اثبات علمی واقعیت تغییر اقلیم و گرمایش زمین تلاش کرد و با ضریب 99 درصد یقین اعلام کرد که پدیده تغییر آب و هوا، پدیده ای انسان ساخت است و در نتیجه همین تلاش علمی، اقدام ها و همکاری های بین المللی برای مقابله با گرمایش زمین همچون توافق تغییرات آب و هوا پاریس شکل گرفت.
جامع نگری از مهم ترین ویژگی های علم است
معاون رئیس جمهوری ضمن ذکر خاطره دیدار با جمعی از دانشجویان دوره دکترای مهندسی سازه ها در سال 93 پس از بازدید آنها از سدسازی های کشور، اظهار کرد: به رغم حضور و همراهی 10 استاد برتر این حوزه با دانشجویان در این بازدیدها و بازدید از سد گتوند، هیچ توضیحی در خصوص آثار محیط زیستی این طرح های توسعه ای برای دانشجویان ارائه نشده بود، در حالی که یکی از مهمترین ویژگی های علم در تعریف کنونی جهان، جامع نگری است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: به همین دلیل بسیار ضروری است که دانشگاه ها در رشته های به ظاهر غیر مرتبط هم مباحث محیط زیستی ارائه دهند و البته این موضوع نیازمند افزایش همکاری های سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که البته در حال حاضر هم سطح خوبی از این همکاری ها وجود دارد.
وی ضمن یادآوری آغاز فعالیت و شکل گیری شورای پژوهشی سازمان حفاظت محیط زیست در دوره نخست مدیریت خود بر سازمان حفاظت محیط زیست توسط معاونت آموزش و پژوهش وقت، اظهار کرد: گرچه پژوهش و علم در جای خود بسیار ارزشمند هستند اما اگر مطالعات علمی و کاربردی نباشند نمی توانند به حل بحران های متعدد حوزه محیط زیست کمک کنند.
ابتکار اشاره ای هم به سفر روز دوشنبه خود به استان اصفهان و تشکیل کارگروه احیای تالاب بین المللی گاوخونی و مقابله با پدیده گرد و غبار در این استان داشت و افزود: یکی از گزارش های بسیار خوب ارائه شده در این کارگروه مربوط به پژوهش و مطالعه دانشگاه استان در خصوص ارزیابی پتانسیل تالاب گاوخونی برای تولید گرد و غبار بود که نشان می داد گرچه تالاب گاوخونی مستعد تبدیل شدن به کانون گرد و غبار داخلی است اما به دلیل تخصیص چند نوبت حق آبه تالاب طی دوران دولت یازدهم و وجود نم و رطوبت در خاک تالاب، هنوز این اتفاق رخ نداده و گاوخونی تبدیل به کانون گرد و غبار نشده است و از این رو احیا و حفاظت این تالاب باید در دستور کار قرار گیرد.
معاون رئیس جمهوری ادامه داد: این مطالعه علمی به سیاست گذاران و تصمیم گیران جهت می دهد که اگر می خواهید اصفهان تحت تاثیر آثار مخرب گرد و غبار قرار نگیرد باید حق آبه تالاب پرداخت شود و این از جمله آثار مطالعه کاربردی است که از جمله نیازهای مهم حوزه محیط زیست است.
به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، همکاری با دانشگاه ها برای انجام مطالعات علمی و کاربردی به منظور ارائه راهکارهای کم هزینه، با حداقل زمان و موثر برای رفع چالش های مختلف در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سایر حوزه ها به ویژه محیط زیست ضروری است.
دانشگاه ها پشتوانه علمی و پژوهشی شرکت های ارزیابی زیست محیطی باشند
وی با بیان این که ارزیابی زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین راهکارهای انطباق طرح های توسعه ای با محیط زیست و حرکت در مسیر توسعه پایدار، موضوعی کاملا علمی است، اظهار کرد: دانشگاه ها می توانند با کسب مهارت های لازم، پشتوانه علمی و پژوهشی شرکت های ارزیابی زیست محیطی باشند و به کاهش خطاها در این حوزه، کاهش آسیب ها و تخریب ها به محیط زیست و قرار گرفتن کشور در مسیر توسعه پایدار کمک کنند.
ابتکار ضمن تقدیر از حرکت وزارتخانه های علوم، فناوری و تحقیقات و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ایجاد دانشگاه های سبز، خاطرنشان کرد: دانشگاه ها همواره در حوزه های علمی و پژوهشی و فرهنگی پیشرو و نقش آفرین هستند و از این رو این اقدام، در ارائه و توسعه شیوه صحیح زندگی در کشور بسیار حائز اهمیت است. زیرا شیوه زندگی ایرانیان در مصرف منابع انرژی، آب و غذا دارای نواقص فراوانی است که منجر به اسراف و هدررفت منابع مهم کشور می شود.
ابتکار با اشاره به رونمایی از کمپین ملی مقابله با اسراف غذا در کشور طی سفر روز دوشنبه خود به اصفهان، اظهار کرد: این کمپین که از زنجان آغاز به کار کرد، در صورت فراگیری می تواند الگوی مصرف مواد غذایی در کشور را تغییر دهد زیرا ادامه شیوه و الگوی کنونی منجر به آسیب های بسیاری در حوزه های مختلف همچون اقتصاد می شود.
هدر رفت 30 درصدی محصولات غذایی و کشاورزی از مزرعه تا سفره به معنای هدر رفت 27.5 میلیارد متر مکعب آب است
به گفته معاون رئیس جمهوری، هدر رفت 30 درصدی محصولات غذایی و کشاورزی از مزرعه تا سفره به معنای هدر رفت 27.5 میلیارد متر مکعب آب است و این برای کشور خشک و بی آبی مثل ایران، فاجعه است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست یکی از مهم ترین اهداف شکل گیری دانشگاه های سبز در کنار دلایل علمی و پژوهشی را اصلاح و بازسازی الگوی زندگی و مصرف منابع انرژی، آب و غذا در کشور دانست و خاطرنشان کرد: اصلاح و بازسازی الگوی مصرف منابع انرژی، آب و غذا در کشور از جمله تاکیدات مقام معظم رهبری است.
وی افزود: دستور العمل دانشگاه سبز برای تمامی دانشگاه های کشور ابلاغ شده است و امیدواریم با رتبه بندی دانشگاه ها و ایجاد زمینه های رقابتی و انگیزشی در این حوزه، گامی مهم برای رواج الگوهای درست زندگی در کشور برداریم.
وی با تاکید بر ضرورت نگاه ویژه آموزش عالی به محیط زیست و توسعه پایدار، تصریح کرد: خوشبختانه تشکل های دانشجویی حرکت خوبی در حوزه محیط زیست آغاز کرده اند و در حال حاضر بالغ بر 100 تشکل خاص محیط زیست در دانشگاه های کشور در حال فعالیت هستند و این نشان دهنده رشد جریان بیداری محیط زیستی در دانشگاه ها و جریان های دانشجویی است.
علم و فناوری و پژوهش باید در خدمت محیط زیست باشد
بنابراین گزارش، وحید احمدی معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز با بیان اینکه علم و فناوری و پژوهش باید در خدمت محیط زیست باشد، گفت: اگر می خواهیم علم و فناوری در زندگی ما اثرگذار باشد باید علم و فناوری را به حوزه محیط زیست پیوند بزنیم و نگرش ما به محیط زیست باید دانش بنیان باشد.
وی افزود: امروزه شاهد تکامل علم و فناوری و پژوهش در جهان هستیم و علم و پژوهش مسیر خود را به سوی رشد و تکامل طی می کند، اما پرسش اینجاست که رابطه علم و فناوری و پژوهش با محیط زیست چیست؟
احمدی ادامه داد: اگر بپذیریم علم، فناوری تحول در زندگی و تغییر زندگی روزمره و دیدگاه ما نسبت به خود و محیط پیرامونی را به همراه دارد، پس در اصل علم و فناوری در حوزه محیط زیست نیز تاثیر دارد اما این که تاثیر این پیشرفت و رشد فناوری و علم در محیط زیست مثبت یا منفی است، نیاز به بررسی ها و دقت نظر بیشتر دارد.
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: اگر علم و فناوری سبز باشد و زایش علم همراه با رویش زندگی پرنشاط و سالم و حفظ اکوسیستم و طبیعت باشد، می توان گفت علم و فناوری در خدمت به انسان موفق بوده است.
وی با بیان این که علم و فناوری جزئی از پازل اکوسیستم طبیعت و حیات است، اظهار کرد: پس به عنوان عالمان، محققان و پژوهشگران حوزه علم و فناوری باید در تعامل با محیط زیست حرکت کنیم زیرا بسیاری از بحران های کنونی که با آن مواجه هستیم ناشی از جهل و غفلت ما نسبت به اکوسیتم خودمان است.
احمدی با تاکید بر این موضوع که اگر روش های نوین فکری اتخاذ نشود، علم و فناوری به بیراهه می رود، تصریح کرد: آینده نگری و آینده نگاری در پیشگیری از بحران ها نقشی بسیار مهم دارد.
وی با ارائه آمارهایی از فعالیت های صورت گرفته در حوزه محیط زیست، گفت: هم اکنون 12 نشریه علمی و پژوهشی، 4 پارک علم و فناوری، 7 مرکز رشد، 4 انجمن علمی، 13 موسسه علمی و پژوهشی، 3 موسسه پژوهشی غیر دولتی و یک موسسه پژوهشی وابسته به دستگاه ها در حوزه محیط زیست فعال هستند که البته در حال برنامه ریزی برای ارتقاء کمی و کیفی آن هستیم.
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: حفظ محیط زیست و بهبود و ارتقای آن باید هدف نخست برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های کشور قرار گیرد و از این رو وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این مسیر از هیچ همکاری دریغ نخواهد کرد.
احمدی ضمن استقبال از ایده دانشگاه سبز، ابراز امیدواری کرد: توسعه و رشد این ایده در دانشگاه های سراسر کشور را شاهد باشیم.
انتخاب دانشگاه های سبز برتر برای نخستین بار در کشور
در ادامه، صدرالدین علیپور مدیر دفتر پژوهش و توسعه فناوری سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه گزارشی از عملکرد این دفتر، گفت: با اعلام اولویت های پژوهشی سازمان در حوزه های مختلف، برنامه ریزی ویژه ای برای همکاری با مراکز علمی و دانشگاهی و پژوهشی برای تحقق این اولویت ها صورت پذیرفته است.
علیپور اشاره ای هم به برگزاری 3 استارتاپ محیط زیستی در کشور توسط سازمان حفاظت محیط زیست داشت و افزود: تلاش شد تا از طریق این استارتآپ ها، دانشگاهیان، جوانان، نخبگان و متخصصان فعال و علاقمند در این حوزه شناسایی شوند و برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت و توانمندی آن ها در رفع بحران های محیط زیستی کشور صورت گیرد.
وی با بیان این که ایجاد دانشگاه های سبز برتر در کشور در راستای تفاهم نامه منعقد شده میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت علوم، فناوری و تحقیقات است، گفت: امسال برای نخستین بار شاهد انتخاب دانشگاه های سبز برتر در کشور هستیم و این موضوع نویدبخش آینده ای روشن در این حوزه است.
همچنین در این مراسم از دانشگاه های سبز و پژوهشگران و فناوران برتر سازمان حفاظت محیط زیست تقدیر شد. دانشگاه های زنجان، صنعتی اصفهان، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، علوم پزشکی قزوین و بوعلی سینا همدان حائز عنوان دانشگاه های سبز برتر در کشور شدند و روسای این دانشگاه ها مورد تقدیر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفتند.
خلیل جمشیدی، محمود مدرس هاشمی، علی عباسپور طهرانی فرد، منوچهر مهرام، منصور غلامی به ترتیب روسای دانشگاه های زنجان، صنعتی اصفهان، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، علوم پزشکی قزوین و بوعلی سینا همدان هستند که در این مراسم مورد تقدیر قرار گرفتند.
حمیدرضا سوداگر پژوهشگر برتر سطح یک و مهدی بلوکی کورنده پژوهشگر برتر سطح دو سازمان حفاظت محیط زیست معرفی شدند.
همچنین اداره کل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان با کسب رتبه برتر، اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با کسب رتبه اول، اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز با کسب رتبه دوم، اداره کل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی با کسب رتبه سوم، اداره کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان با کسب رتبه سوم به عنوان ادارات کل برتر در حوزه فناوری معرفی شدند.
مراسم گرامیداشت هفته ملی پژوهش و فناوری، تقدیر از دانشگاه های سبز و پژوهشگران و فناوران برتر سازمان حفاظت محیط زیست عصر سه شنبه با حضور معصومه ابتکار معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و وحید احمدی معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در محل سالن همایش های سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.