آرین کربلائی: شهر شنزن چین چگونه به قطب فناوری و پیشرو در فرآیند اصلاحات و توسعه اقتصادی این کشور تبدیل شد که توانست استعدادهای نوآور، کارآفرین و خلاق را جذب کند؟ این شهر که زمانی تنها یک دهکده ماهیگیری کوچک بود، اکنون با دستاوردهای فن آورانه سال‌های اخیر به عنوان دره سیلیکون چین شناخته می‌شود و اقتصاد دیجیتال و اینترنتی آن به سرعت در حال پیشرفت است. چه اتفاقی در این شهر رخ داده است؟
به گزارش سیناپرس، شنزن به عنوان یکی از 4 شهر بزرگ چین در استان گواندونگ در همسایگی هنگ‌کنگ در ساحل شرقی رودخانه مروارید قرار گرفته و یکی از مناطق آزاد تجاری موفق به شمار می‌رود تا جایی که بر اساس آخرین آمارهای دولت چین به دلیل ظرفیت‌ها و توانمندی‌های زیاد در عرصه فناوری و تجارت توانسته در 9 ماه نخست سال 2023 میلادی، با ثبت 312 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی و حجم تجارت خارجی به میزان 491 میلیارد دلار در 11 ماه سال 2023 به لحاظ تولید درآمد ناخالص را در رتبه اول شهرهای واقع در منطقه خلیج بزرگ GBA و رتبه سوم در چین بعد از شانگهای و پکن قرار گیرد.
شهری با جمعیت 17.66 میلیون نفر با میانگین سنی 32.5 میلیون نفر در چین یک شهر جوان به حساب می‌آید که با ایجاد فرصت‌ها و جذابیت‌ها تلاش دارد تا استعدادهای نوآور، کارآفرین و خلاق را جذب کند و به دلیل موقعیت خاص جغرافیانیی بی نظیر به مرکز بزرگ تولیدات پیشرفته وفن آورانه تبدیل شود و اکنون دورنمای آن روشن است چرا که از آن به عنوان قطب مرکز لجستیک و مالی یاد می‌شود. کارشناسان می‌گویند این شهر تا سال 2025، از نظر قدرت اقتصادی و کیفیت توسعه، با سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه در میان شهرهای برتر جهانی قرار می‌گیرد و حتی تا سال 2035، توسعه این شهر یک الگوی ملی را برای سایر شهرهای چین و همچنین جهان رهبری خواهد کرد.
به دره سیلیکون ولی چین خوش آمدید
اما کلانشهر شنزن در جنوب چین چگونه به دره سیلیکون ولی این کشور شناخته می‌شود. راز این تغییر و موفقیت بزرگ را باید در اقدام‌های دگرگون کننده و تحول ساز در فصل جدید اصلاحات اقتصادی این کشور جستجو کرد. شاید کمتر کسی تصور می‌کرد شهری که زمانی فقط یک دهکده کوچک ماهیگیری بود در نتیجه آغاز اصلاحات اقتصادی چین از سال 1980 به تدریج به یکی از مناطق ویژه اقتصادی و کانون مرکزی اصلاحات در این کشور تبدیل شود. اما دره سیلیکون ولی چین به لطف دستاوردهای فناورانه سال‌های گذشته، با سرعت در مسیر اقتصاد دیجیتال و اینترنت بالا گام بر می‌دارد. این شهر جایی است که کار مونتاژ کامپیوترها، تلفن‌های همراه و دیگر فناوری‌های نوین بسیاری از برندهای خارجی شناخته شده را تجربه می‌کند. البته این روند پرسرعت بدون چالش هم نبوده چرا که هزینه نیروی کار متخصص در اینجا افزایش یافته، تنگناهای مالی و تجاری هم تشدید شده که ممکن است مقامات این شهر را در حفظ الگوی توسعه با دردسر مواجه سازد.
آیا شهر شنزن که در حال حاضر جبهه اول تحولات اقتصادی در حوزه فناوری و نوآوری را در اختیار دارد، می‌توان جایگاه خود را در اصلاحات مقامات پکن حفظ کند؟
اینجا قطب نوآوری چین است
برندهای مطرح چینی از جمله Huawei، Tencent، BYD و DJIدر دره سیلیکون ولی چین سرمایه گذاری کرده و این شهر به یک قطب نوآوری تدبل شده و حضور بازیگران بزرگ و شناخته شده چینی در این مرکز نوآوری باعث شده تا استعدادها و کارآفرینان جوان از سراسر چین و همچنین خارج از کشور به شنزن مهاجرت کنند تا موفقیت خود را به نمایش بگذارند. به تازگی از یک طرح 30 ماده‌ای رونمایی شد که شامل طیف گسترده‌ای از ابتکارات و مشوق‌ها برای توسعه کارآفرینی، تحقیقات و پیشرفت‌های فناوری می‌شود.
بر اساس آمارها، تولیدات صنعتی با ارزش افزوده صنایع نوظهور استراتژیک شنزن در 9 ماه سال 2023 نسبت به سال قبل 8.3 درصد افزایش یافت و 42.5 درصد از تولید ناخالص داخلی شهر را به خود اختصاص داد. تحلیلگران معتقدند که شنزن با ارائه محیطی با قابلیت فرصت‌های جذاب، باعث شده تا این شهر تبدیل به جاذبه‌ای برای سوق دادن استعدادهای برتر دنیا شده که که با چشم‌انداز و ابتکار بلندپروازانه شهر، می‌تواند نقش پیشرو خود را در نوآوری و فناوری مستحکم کند.
ماموریت شنزن؛ الگویی برای گشایش و توسعه
نگاه مقامات پکن به این شهر چگونه است و چه ماموریتی را برای آن ترسیم کرده اند؟ آنها دنبال این هستند که شنزن به عنوان الگوی گشایش و توسعه و قطب کلیدی اقتصادی چین شناخته شود. برای همین از سال 2019 یک ماموریت به شهر یادشده داده اند تا طرحی با عنوان منطقه نمایش آزمایشی سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی به تصویر بکشد. یک الگوی متفاوت با دیگر کشورها که بر اساس آن در بازه زمانی پنج ساله2020 تا 2025، با اعطای اختیارات بیشتر به شهر شنزن، مقدمات اجرای اقدامات اصلاحی برای بهبود بازار و عوامل تولید، محیط کسب و کار و استفاده کلی از فضای شهری به صورت آزمایشی به اجرا درآمده که همه آنها در راستای تلاش‌های چین برای تعمیق همه جانبه اصلاحات و تسری آن به سایر مناطق دیگر است.
مهاجرت شرکت‌ها از شانگهای
گزارش رسانه‌ها و مراکز تحقیقاتی نشان می‌دهد: بسیاری از شرکت‌ها و موسسات مالی اکنون به جای تاسیس دفاتر مالی خود در شهر شانگهای به سمت ایجاد دفاتر در سنجن رفته اند چرا که به این نتیجه رسیده اند با فرصت‌های ایجاد شده از توسعه منطقه خلیج بزرگ گوانگدونگ،هنگ کنگ، ماکائو می‌توانند بسیار بیشتر از این موقعیت استفاده کند و از مزیت جغرافیایی همکاری نزدیک تر با آسه آن و سایر کشورهای عضو مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای بهره ببرند.
این گزارش‌ها نشان می‌دهد: از 3 سال گذشته تا حالا، 40 مورد اقدامات نو آورانه و عملیاتی مورد تایید دولت مرکزی، از جمله بهره گیری از الگوی احداث پارک صنعتی شنزن در سایر شهرهای چین از جمله شهر‌هاربین مرکز استان هیلونگ جیانگ انجام و مناقصه پروژه‌ها و مشوق‌های مالیاتی برای جذب شرکت‌ها با فن آوری پیشرفته و حمایت از اقتصاد مردمان محلی عملیاتی شده است. چرا که به نظر می‌رسد موفقیت شهر شنزن در دستیابی به این موقعیت را شاید بتوان به عنوان نمادی از آغاز اصلاحات در چین دانست که از 40 سال پیش آغاز شده و حالا به نظر می‌رسد قرار است الگوی توسعه شنزن به دیگر کشورها از جمله ویتنام، لائوس، کامبوج و قزاقستان هم منتقل شود.
شنزن؛ پایتخت مالی آینده چین
منطقه همکاری صنعت خدمات مدرن به عنوان یکی از مناطق اصلی شنزن در میان تلاش‌های چین برای ترویج منطقه چیانهای ، به عنوان بستر آزمایشی برای اصلاحات مالی و گشایش در کشور ایجاد شده و طبق برنامه‌های بلند مدت چین این منطقه قرار است در مرحله بعد به عنوان پایتختی برای انجام امور مالی در آینده در نظر گرفته شده است. دولت پکن به تازگی طبق بخشنامه‌ای تصمیم به توسعه منطقه یادشده به عنوان منطقه همکاری خدمات صنعتی مدرن گرفته است است. مقامات این کشور با تصویب و اجرای 30 قانون دنبال ایجاد یک سیستم قوانین مالی مطابق با استانداردهای بین‌المللی و یک محیط مالی در سطح جهانی تا 2035 هستند.
چرا که در رتبه بندی و معرفی شرکت‌های برتر در استان گواندونگ نیز شهر شنزن دارای بیشترین تعداد شرکت برتر با بیشترین درآمد در استان گواندونگ به حساب می‌آید و در بین 500 شرکت تولیدی استان گواندونگ که اخیرا معرفی شده‌اند، تعداد 133 شرکت از شهر شنزن بوده است که بیشترین رقم را در بین سایر شهرهای استان گواندونگ دارد. شهرهای فوشان با 70 شرکت و گوانجو مرکز استان با 68 شرکت در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند که البته اغلب این شرکت‌ها نیز بخش تحقیق و توسعه فعال هستند.