سرمایه‌گذاری مردم در طرح‌های دانش‌بنیان “شکوفا”
معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: یکی از ابزارهایی که به موضوع مردمی‌سازی اقتصاد کمک می‌کند، بحث تأمین مالی جمعی است و در همین راستا مسابقه تلویزیونی شکوفا با مشارکت ۸۰ شرکت دانش‌بنیان آغاز به کار کرد.
کمیل شاعری؛ معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم پیرامون برنامه تلویزیونی “شکوفا” و جزئیات طرح‌های ارائه‌شده و سرمایه‌گذاری در این طرح‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: موضوع “تأمین مالی جمعی” (Crowdfunding) نزدیک به 15 سال است که در دنیا به صورت جدی دنبال می‌شود که شامل چهار حالت مختلف بدهی‌محور، سهام‌محور، پاداش‌محور و اهدامحور است؛ برحسب قوانینی که در کشور به‌وجود آمده و توسعه پیدا کرده است فعلاً فعالیت‌ها مبتنی بر حالت بدهی‌محور است که براساس قانون مصوب سال 1397 سازمان بورس و اوراق و بهادر است.
کمیل شاعری؛ معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی
شاعری تصریح کرد: مجوز سکوهای تأمین مالی جمعی نیز در سال 1399 از سوی فرابورس ایران صادر شد و به صورت جدی کار آغاز شد. امروز تقریباً بازار به درکی رسیده است که عدد قابل توجهی را از طریق سکوها، تأمین مالی جمعی می‌کند و رفتار آن نسبت به بازارهای جهانی نیز کمی متفاوت شده است.
وی با بیان اینکه در بازارهای جهانی، بیشتر، مدل پاداش، اهدا و بدهی در آن دیده می‌شود، تصریح کرد: به عنوان مثال یک استارتاپ یا شرکت، یک گجت یا تجهیزاتی را می‌سازد و هرکسی که در این تأمین مالی مشارکت کند بهای یک محصول را پرداخت کرده و در ازای آن دو محصول را دریافت خواهد کرد و با این روش، انگیزه برای مشارکت مخاطبان ایجاد شده است.
علاقه ایرانیان به کدام مدل از “تأمین مالی جمعی” (Crowdfunding) است؟
شاعری خاطرنشان کرد: در ایران به صورت رسمی به سمت مدل بدهی‌محور حرکت کردیم و راه جدیدی را در پیش گرفتیم که با دنیا متفاوت است چراکه در جهان، بیشتر، استارتاپها به سمت این حالت تامین مالی حرکت کرده‌اند و نه شرکتهای کوچک و متوسط بالغ. دلیل این موضوع شاید این است که نهادهای مالی موجود در آن کشورها، تامین مالی حوزه شرکتهای SME را سهلگیرانهتر انجام میدهند و به همین دلیل اینگونه شرکتها به سمت ابزار تامین مالی جمعی نیامدهاند.
وی با بیان اینکه در ایران یک خلایی در تأمین مالی وجود دارد و احساس می‌کنیم که شاید تا مرز 50 میلیارد تومان باشد، گفت: این شرکتها فارغ از اینکه استارتاپ یا شرکتهای نسبتا بالغ‌تر باشند عملاً دسترسی بسیار محدودی به منابع بانکی یا منابع بازار سرمایه دارند؛ بنابراین سکوها یا بازار تأمین مالی جمعی به اینگونه شرکتها کمک کرده است تا یک کانال تأمین مالی جدیدی را فارغ از کانال‌های مرسوم برایشان به وجود بیاورد.
شاعری گفت: تأمین مالی‌ها گاهی برای شرکتها گران تمام می‌شود اما با فرض اینکه شرکتها، جریانات نقدی پایداری داشته باشند آنهایی که حاشیه سودی بالاتری دارند قادر خواهند بود که نیازهای خود از جنس سرمایه در گردش را مرتفع کنند.
معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: ما یک رسالتی در صندوق نوآوری و شکوفایی داریم که آن متنوع کردن روش‌های تأمین مالی زیست‌بوم دانش‌بنیان است که با ابزارهای مختلف به این زیست‌بوم خدمت رسانی کنیم.
وی با اشاره به موضوع مردمی‌سازی اقتصاد گفت: ازطرفی مردمی‌سازی اقتصاد نیز توسط مقام معظم رهبری مطرح شده است و یکی از ابزارهایی که به موضوع مردمی‌سازی اقتصاد کمک می‌کند، بحث تأمین مالی جمعی است.
دریافت 500 طرح اولیه دانش‌بنیان برای شرکت در مسابقه تلویزیونی شکوفا
معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به نحوه کمک‌کردن به توسعه هر چه بیشتر بازار تأمین مالی جمعی گفت: ما با زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور ارتباط داریم و بیش از 9 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور وجود دارد که عملاً بخشی از این شرکتها می‌توانند از طریق ابزار تأمین مالی جمعی، خدمات دریافت کنند لذا در همین راستا فراخوانی داده شد تا شرکت‌هایی که تمایل دارند در مسابقه بزرگ تلویزیونی شکوفا شرکت کنند که بیش از 500 طرح دریافت شد.
80 شرکت برای حضور در مسابقه شکوفا تأیید نهایی شدند
وی ادامه داد: بعد از دریافت طرح‌های شرکتهای دانش‌بنیان شروع به غربالگری کردیم و طرح‌ها ارزیابی شد که بخشی از این ارزیابی توسط صندوق نوآوری و شکوفایی و بخشی از آن به کارگزاران رسمی صندوق برون‌سپاری شد. شرکت‌هایی که با ضوابط درنظر گرفته شده، همخوانی داشتند و توانایی دریافت بدهی از جنس سرمایه در گردش یکساله را داشتند به مرحله بعدی رفته و درنهایت حدود 80 شرکت برای شرکت در مسابقه شکوفا انتخاب شدند.
شاعری تأکید کرد: برنامه شکوفا به این صورت برگزار می‌شود که سه شرکت‌کننده با طرح‌های خود در مسابقه شرکت کرده و در نهایت طرح برنده توسط هیئت داوران انتخاب خواهد شد. قبل از مسابقه، کارهای مرتبط با سکوهای تأمین مالی جمعی توسط شرکتهای شرکت‌کننده در مسابقه انجام شده و به محض اتمام مسابقه، طرح برنده بر روی سکوی مربوطه قرار خواهد گرفت و سپس فرآیند تأمین مالی آغاز خواهد شد.
نخستین طرح برنده شکوفا در مدت 340 دقیقه به میزان 10 میلیارد تومان تأمین مالی شد
وی با بیان اینکه نتایج خوبی در این زمینه بدست آمده است، تصریح کرد: نخستین طرح برنده شکوفا در مدت 340 دقیقه به میزان 10 میلیارد تومان تأمین مالی شد و 409 نفر نیز در این تأمین مالی شرکت کردند که رکورد بسیار خوبی محسوب می‌شود.
معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: طرح دوم یک طرح 10 میلیارد تومانی بود که هنوز تأمین مالی آن کامل نشده و تاکنون 36 درصد کامل شده است 23 روز فرصت برای تکمیل تأمین مالی این طرح وجود دارد. طرح برنده سوم مسابقه شکوفا نیز در مدت 58 دقیقه موفق شد به جذب سرمایه 5 میلیارد تومانی شد.
شاعری خاطرنشان کرد: در انتخاب طرح جهت تأمین مالی، برای مردم عوامل مهمی از جمله نرخ سود بسیار مهم است. آخرین طرح که 45 درصد سود پیش‌بینی شده داشته است به سرعت تأمین مالی شده اما طرح هفته گذشته که حاشیه سود 36 درصدی داشته هنوز تکمیل نشده است و این نشان می‌دهد که بازار به ابزار تأمین مالی جمعی به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری جایگزین در مقایسه با صندوق‌های با درآمد ثابت یا سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری نگاه می‌کند.
اصل سرمایه سرمایه‌گذاران در مشارکت‌کنندگان در مسابقه شکوفا توسط صندوق نوآوری و شکوفایی تضمین می‌شود
وی ادامه داد: صندوق نوآوری و شکوفایی برای ترغیب مردم به سرمایه‌گذاری و تحقق مردمی‌سازی اقتصاد، اصل سرمایه سرمایه‌گذاران در این طرح‌ها را تضمین می‌کند که نکته بسیار مهمی است. درواقع تنها ریسک این سرمایه‌گذاری، سود پیش‌بینی شده‌ای است که شرکتها قول آن را به سرمایه‌گذاران داده‌اند.
شاعری گفت: بعد از اتمام پخش هر قسمت از برنامه، مردم به سایت https://shookoofa.ir مراجعه کرده و از آنجا به صفحه سکوی تأمین مالی جمعی مربوطه فرستاده می‌شوند و بعد از ثبت‌نام در سایت و احراز هویت که انجام می‌شود، سرمایه‌گذاری قابل انجام خواهد بود.
وی گفت: اشخاص حقیقی و حقوقی حق شرکت در مسابقه را به عنوان سرمایه‌گذار دارند؛ یک حداقل و حداکثری برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که در صفحه تأمین مالی مربوط به هر طرح بر روی سکو، این موضوع مشخص شده است.
شاعری گفت: هدف اصلی از ایجاد این برنامه، فرهنگ‌سازی و حمایت از حوزه تأمین مالی جمعی بوده است که امیدواریم با رشد مناسب این ابزار، شرکتهای دانش بنیان و سایر شرکتهای کوچک و متوسط بتوانند سرمایه در گردش خود را به سرعت از طریق این ابزار و بازار شکل گرفته، تأمین کنند.
شاعری گفت: در این روش تأمین مالی، عملاً سرمایه تا یکسال بلوکه خواهد شد و البته بستگی به جزئیات طرح نیز دارد؛ طرح‌های برنامه شکوفا همگی 12 ماهه هستند اما در بازار طرح‌هایی داریم که 6 ماهه یا 10 ماهه هستند. در واقع شرکتها متعهد می‌شوند که به صورت ماهانه یا فصلی سود پرداخت کنند اما بعد از اینکه 12 ماه سود پرداخت کردند در پایان ماه دوازدهم اصل سرمایه را بازپرداخت می‌کنند.
ایجاد بازار ثانویه در کنار تأمین مالی جمعی تا پایان سال 1402
وی ادامه داد: احتمال دارد تا پایان سال 1402 بازار ثانویه‌ای را نیز برای تأمین مالی جمعی داشته باشیم که اگر این بازار ثانویه ایجاد شود یک گام بسیار بزرگی درجهت تعمیق این بازار خواهد بود چراکه بعد از سرمایه‌گذاری و گذشت چند ماه، اگر به پول خود احتیاج پیدا کردید قادر خواهید بود از طریق بازار ثانویه و با یک نرخ شکستی، پول خود را با سود کمتر دریافت کنید و نیاز خود را برطرف کنید و نیازی نباشد که یکسال منتظر باشید.
شاعری خاطرنشان کرد: اگر این ویژگی در اختیار سرمایه‌گذار باشد، کاربردپذیری این ابزار بیشتر خواهد شد چراکه اگر برنامه سرمایه‌گذار یکساله باشد و سرمایه‌گذار بعد از مدتی حاضر به ادامه سرمایه‌گذاری نباشد، در بازار ثانویه قادر به تبدیل گواهی مشارکت به پول نقد خواهد بود و درنهایت از آن خارج شود.
