سینما بیدار می‌شود

هدف نهایی: پیروزی بر هر سالن سینمای دیگر در جهان
هفته گذشته گزارشگر وب‌سایت دیجیتال ترندز به همراه عده ای دیگر از روزنامه‌نگاران شانس شرکت در یک بازدید و تجربه بازدید از این سالن سینما را داشتند و همه‌ی‌ آنها با تعبیر ”فوق‌العاده“ از آن یاد می‌کنند. در ادامه به بررسی این سالن سینمای بی‌نظیر می‌پردازیم.
تجربه سینمای دالبی
دالبی قبل از این که پایتان را به درون سالن بگذارید با در نظر گرفتن تهمیداتی جالب و نوآوری‌هایی جذاب، شما را از خود بی‌خود می‌کند. به جای دیوارهای خالی و نور کم در اطراف، این شرکت راه ورود بینندگان را با محیطی سینمایی از فیلمی که قرار است به تماشایش بنشینید، مفروش می‌کند. در حقیقت هنوز روی صندلی ننشسته‌ به تماشای فیلم مشغول شده‌اید.
با عبور از سدهای هوایی (ایرلاک) درب‌های خودکار و ورود به سالن شاهد یک صفحه‌نمایش عریض ۵۰ اینچی با لبه‌های منحنی خواهید دید که از هر زاویه تصویر با کیفیتی نشان داده و حاشیه‌های صفحه‌نمایش با سیستم‌نوردهی Dolby Blue به رنگ آبی درآمده‌اند تا حالت ”صفحه‌نمایش معلق“ به بیننده دست دهد.
تمام جنبه‌های طراحی سالن با این هدف انجام شده که یک تجربه سینمایی بی‌نظیر برای بینندگان فراهم شود. دیوار‌ها قطری به ضخامت ۵/۱ متر دارند و یک لایه هوای ۴۵ سانتی‌متری به‌منظور ایزوله‌سازی کامل سالن از صداهای بیرونی هم در نظر گرفته شده است؛ برای پیاده‌سازی رنگ سیاه خالص در سالن، در طرح و بافت رنگ‌ها از رنگ مشکی مات استفاده شده است؛ صندلی‌ها منحنی هستند و برای لذت‌بخش‌تر بودن تجربه نشستن روی آنها به صورت جدا‌ (و نه به صورت متصل به یکدیکر) در سالن نصب شده‌اند؛ سیستم تعبیه هوا در زیر کف سالن و دقیقا زیر صندلی‌ها تعبیه شده و از این رو هیچ خبری از کمپرسورهای پر سر و صدا برای خنک‌سازی نیست.

هر چند جادوی واقعی در دو عنصر اصلی دیگری است که صدا و تصویر سالن سینمای دالبی را قدرتمندتر از هر رقیب دیگری جلوه می‌دهد یعنی استفاده از سیستم Dolby Vision و Dolby Atmos.
فناوری Dolby Atmos که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، اولین سیستم صوتی است که امکان ترکیب صدای فراگیر ”مبتنی بر شئی“ را ارائه می‌دهد. برای اولین بار در تاریخ سینما، سازندگان فیلم امکان قرار دادن اهداف صوتی خاص مثل هلی‌کوپتری در حال عبور، زنبوری که در حال وزوز است و یا قطرات باران در حالش بارش در هر جایی از سالن سینما، حتی روی سقف زیرین آن هستند. در این سالن سینما این سیستم صوتی با ۵۷ اسپیکر قدرتمند که توسط ساب‌ووفرهای قوی پشتیبانی می‌شوند برای ایجاد یک تجربه صوتی بی‌نظیر ترکیب شده‌اند.

البته در حال حاضر امکان تجربه سیستم Dolby Atmos در سالن‌های سینمایی معروف هستید اما فناوری فوق‌العاده Dolby Vision جذابیت بیشتری داشته و در حال حاضر سالن‌های کمتری از آن استفاده می‌کنند. در این سیستم از یک جفت پروژکتور لیزری Christie Digital 6P 4K در ترکیب با تکنیک پردازش ویژه استفاده شده و به همین خاطر Dolby Vision قادر به نمایش بسیار عالی رنگ سفید و همچنین ارائه تصویری درخشان تقریبا ۱۱ متری است. در کنار طیف وسیعی از رنگ‌ها که تقریبا نزدیک به یک میلیارد درجه رنگ است، فناوری Dolby Vision روشنایی را در تکنیک تصویربرداری HDR دو برابر کرده و مهم‌تر از آن ۵۰۰ برابر محدوده دینامیکی سالن‌های استاندارد سینما، که موجب ایجاد سیاه‌ترین رنگ ممکن که قادر به مشاهده آن روی صفحه‌نمایش هستید خواهد بود.از نظر آماری، نسبت کنتراست در سالن‌های استاندارد به میزان ۵۰۰۰:۱ یا ۸۰۰۰:۱ است اما دالبی ویژن ادعای رسیدن به کنتراست ۱۰۰۰۰۰۰:۱ را می‌کند. و البته به ما اعتماد کنید زیرا بعد از مشاهده رنگ سیاه در این فناوری از تعجب خشک‌تان خواهد زد.

با توجه به حوزه‌های متعددی که دالبی روی آنها کار کرده مثل عمق، کنتراست، رنگ و صدا تعجبی نیست وقتی ببینیم این شرکت برای تجربه اول بینندگان، فیلمی ماجراجویانه در سالن سینمایی‌اش پخش کند؛ فیلمی که قادر به استفاده از تمام قابلیت‌ها و امکانات ویژه Dolby Cinema باشد و ضمنا در طی پروسه ساخت و فیلمبرداری‌اش هم از فناوری Dolby Vision بهره برده باشد. این فیلم که بازگشت پیروزمندانه‌ای از دنیای ”جنگ ستارگان“ است و با مشارکت شرکت دیزنی و به کارگردانی جی‌. جی. آبرامز تولید شده است، ” نیرو برمی‌خیزد” نام دارد (Star Wars: The Force Awakens).

همان طور که از نام فیلم می‌شد حدس زد قرار نبود به تماشای یک فیلم سینمایی معمولی بنشینیم. به خاطر استفاده از تکنیک پردازش ۳بعدی دالبی، که در آن از دو مجموعه رنگ اصلی تقریبا مشابه که امکان نمایش طیف کاملی از رنگ‌ها را فراهم می‌کند، فضای پر از ستاره فیلم موجب ایجاد محیطی عمیق و بسیار سیاه شده بود و این طور به نظر می‌رسید که از پشت یک پنجره در حال تماشای منظره‌ای واقعی هستید و نه یک تصویر پروجکت شده روی صفحه نمایش.
از همان ابتدای فیلم شاهد صحنه‌هایی فوق‌العاده مهیج و جذاب خواهید بود. صحنه‌های روشن و پر زرق و برق شما را محو تماشا می‌کنند. بمباران نورهای قرمز ذوب مذاب از سطح پایگاه Starkiller در زمان شلیک از سلاح در نظر گرفته شده برای شکار ستارگان تقریبا شگفت‌انگیز بود؛ شمشیرهای نوری درخششی همانند شعله‌های آتش روی سطح بزرگراهی که از برف پوشیده شده باشد داشتند و مشاهده هاله هسته‌ای نور آفتاب از پشت پنجره پایگاه دقیقا مثل این بود که وسط نبردی واقعی به تماشا ایستاده باشی.

بدون شک شیفته نمایش انفجارها خواهید شد اما به همان اندازه نمایش جزئیات دقیق در همه جای فیلم موجب ارتقای تجربه تماشای فیلم خواهد شد و به همین خاطر این تجربه را نمی‌توان با مشاهده فیلم‌ها در سالن‌های معمولی مقایسه کرد. ازدحام نورهای قرمز هر کدام از پنل‌ها و دیوارهای درون فضاپیمای First Order را بسیار زیبا کرده بود و دقیقا همانند یاقوت‌های براق به نظر می‌رسیدند. درهای انفجار تنها فلزی نبودند بلکه می‌توان جنس دقیق آنها که ترکیبی از قلع و سرب است و به زیبایی می‌درخشد را تشخیص داد. حتی ظرافت‌هایی مثل زرق‌وبرق‌های زردرنگ در خزهای بدن کاراکتر Chewbacca یا طیف‌های متعدد رنگی در زره سینه شخصیت ربات آهنی C-3PO هم نمایش داده می‌شوند. البته چشمان هم همواره به قسمت سیاه صفحه‌نمایش خیره می‌شد که در پشت ستارگان، سفینه‌ها، سیاره‌ها قرار داشت خیره بود و همچنین مجذوب سایر تصاویر زیبایی بودم من را غرق در خود کرده بود. مخلص کلام در این مورد این که آن چنان مجذوب زیبایی صحنه‌ها خواهید شد که تماس خود را با دنیای واقعی اطراف‌تان از دست خواهید دید.
در حقیقت تنها ایرادی که به این سالن می‌شد گرفت سیستم صدای Atmos بود و شاید ضعف بدنی من در زمینه شنیدن صداها که احتمالا به خاطر بالا رفتن سن دچار آن شده‌ام. صدای سیستم دالبی در آن شب، حداقل برای من، بیش از حد زیاد بود! شاید یک دستکاری کوچک می‌توانست تعادل رو به صداهای در حال پخش برگرداند و آستانه تحمل شنیدن صداها را برای گوش من که صدای باس امواج خروشان و همچنین دیگر صداهای دقیقی که اسپیکرها پخش می‌کردند، بالاتر می‌برد.
هر چند شاید جالب‌ترین نتیجه تجربه‌ی من چند روز بعد از تماشای فیلم در سالن دالبی اتفاق افتاد، یعنی زمانی که برای تماشای فیلم Arrival به سینمای محلی‌مان رفتم. اگر چه کیفیت صدا عالی بود اما کیفیت تصویر حالم را به هم می‌زد. هر تصویر ”سیاه” رنگ، از جمله ستون حروف صفحه‌نمایش تنها قادر به نمایش انعکاسی خاکستری مانند از رنگ سیاه سیستم دالبی بودند. حتی به شک افتادم و از دوستی که همراهم بود پرسیدم: ”آیا تصویری فیلم همان طوری هست که همیشه می‌دیده‌ایم؟!“ پاسخ وی مثبت بود. در حقیقت سالن سینما هیچ مشکلی نداشت، فقط من در سالن Dolby Cinema قرار نداشتم.

یک مهمان ویژه
من می‌توانم از مزایای سالن Dolby Cinema باز هم تعریف کنم اما شرکت دالبی دوست داشت مطمئن شود که شما فقط به حرف‌ها و تعرف و تمجیدهای من اکتفا نخواهید کرد. شرکت دالبی در طی یک جلسه همگانی رضایت کارگردانانی مثل John Favreau، Zack Snyder و جی‌جی آبرامز از سالن Dolby Cinema را اعلام کرد؛ همه این کارگردانان از آزادی عمل و همچنین امکانات موجود در سالن‌ Dolby Cinema واقعا شگفت‌ زده شده بودند.

اما در طی رونمایی رسمی از سالن سینما، یعنی دقایقی قبل از پخش فیلم ”نیرو بر می‌خیزد”، شرکت دالبی شروع به تعریف و تمجید از سالن جدید Dolby Cinema می‌کند و برای این منظور یکی از تولیدکنندگان دخیل در ساخت فیلم مذکور را انتخاب می‌کند یعنی آقای بن رُزنبالت. رُزنبالت با قرار گرفتن در پیش روی بینندگان شروع به تعریف داستان جذاب تجربه خود در استفاده از فناوری Dolby Vision در طی پروسه ساخت فیلم ”نیرو بر می‌خیزد“ کرد. وی این طور شروع کرد:
”کار را در یک سالن بسیار زیبا و تا حدودی مرموز در کنار یک فرودگاه شروع کردیم. یکی از نکته‌های جالب کار روی فیلم ”نیرو بر می‌خیزد“ این بود که ما به صورت موازی در حال کار با این تکنولوژی جدید بودیم. همه اینها با این لحظه فوق‌العاده که تقریبا در حال اتمام کار تریلر دوم بودیم به اوج خود رسید؛ بعد از چندین شب بی‌خوابی که به سختی می‌توانستیم چشم‌هایمان را باز نگه داریم یک سورپرایز عالی برای جی‌جی‌آبرامز که تا آن موقع از ساخت سالن Dolby Cinema بی‌خبر داشتم و به او گفتم: دوست داری حاصل زحمات‌مان را با فناوری Dolby Vision تماشا کنی؟ آبرامز که با این خبر خواب از سرش پریده بود، فوق‌العاده خوشحال شد. بعد از پخش فیلم در سالن Dolby Cinema همه حیرت کرده بودیم؛ در حقیقت علی‌رغم این که ما طی پروسه ضبط با فناوری Dolby Vision کار کرده بودیم و همه چیز را با نهایت کیفیت دیده بودیم اما به تماشای فیلم نشستن به استفاده از Dolby Vision مزه‌ی دیگری داشت. ما از نظر روحی و فیزیکی فوق‌العاده خسته بودیم اما تماشای حاصل نهایی تلاش‌هایمان در سالن سینمایی اختصاصی دالبی خستگی کار را از تن‌مان بیرون کرد.“
نامی که می‌‌توان به آن اعتماد کرد
زمانی که صحبت از نمایش فوق‌العاده دقیق و با کیفیت درخشندگی و کنتراست می‌شود طبق ادعای شرکت دالبی که بیهوده هم نیست فناوری Dolby Vision با کیفیت‌ترین فرمت موجود را ارائه می‌دهد و فناوری Dolby Atmos هم استاندارد بی‌رقیب برای ضبط و پخش صداهای فراگیر با کیفیت بالاست اما سالن Dolby Cinema در میدان نمایش فیلم‌ها بی‌رقیب نیست.
شرکت IMAX که به خاطر سالن‌های سینمایی عالی و استفاده از صفحات نمایش بسیار بزرگ معروف است هم دارای سیستم پخش لیزری مخصوص خود است. در وب‌سایت آی‌مکس می‌توان لیست سالن‌های این شرکت که از پروژکتورهای لیرزی DLP 4K استفاده می‌‌کنند را مشاهده کنید. اگر چه سیستم این سالن‌ها به اندازه سیستم پخش سالن Dolby Cinema قدرتمند نیست اما با توجه به نمایش فیلم‌ها روی صفحات ۹۰۰ اینچی و حتی بالاتر، شکی نیست که بینندگان تجربه لذت‌بخشی خواهند داشت.
مشکل آی‌مکس تا حدودی به موفقیت این شرکت مربوط می‌شود. این شرکت مالکیت ۱۱۰۰ سالن تئاتر در ۷۴ کشور را در اختیار دارد و مدیریت این سالن‌ها و وجود صفحات نمایش با اندازه و کیفیت‌های متغیر باعث شده نتوان قبل از ورود به سالن‌های سینمایی این شرکت از داشتن یک تجربه خوب مطمئن بود. احتمالا قبل از پا گذاشتن به هر کدام از سالن‌های آی‌مکس چنین سوالاتی به ذهن‌تان خطور خواهند کرد: ”آیا با یک صفحه‌نمایش فوق‌العاده بزرگ روبه‌رو خواهم شد یا با مدلی کوچک‌تر؟ آیا این سالن از پروژکتورهای لیزری استفاده می‌کند یا فناوری‌های قدیمی‌؟ و …“ اگر چه نام آی‌مکس به تنهایی مترادف با سالن‌های سینمایی بزرگ است اما وسعت کار این شرکت باعث شده نتوان ذهنیت ثابتی نسبت به کیفیت کار آن داشت.

آی‌مکس به سختی و با استفاده از روش‌های مختلف در تلاش است که اطمینان حاصل نماید که در تمام سالن‌هایش بینندگان تجربه لذت‌بخش و یکسانی از تماشای فیلم‌ها داشته باشند. اما در مورد سالن Dolby Cinema این طور نیست. شاید در این سالن تجربه مشاهده فیلم‌ها روی صفحه‌نمایشی بسیار بزرگ را نداشته باشید اما در عوض هیچ سالن دیگری قادر به نمایش یا پخش تصویر و صوت با کیفیتی بالاتر از سالن‌های دالبی نخواهد بود. شرکت دالبی از سه پارامتر اصلی برای تعریف یک سالن Dolby Cinema استفاده می‌کند که عبارتند از Dolby Vision، Dolby Atmos و عنصر مبهم سوم که از آن با نام ”طراحی الهام شده”. اگر چه آیتم سوم تا حدودی مبهم و مرموز است اما با این وجود و بر خلاف صفحات نمایش مختلف و سایر امکاناتی که نمی‌توان از یکدست بودن آنها در سالن‌های آی‌مکس مطمئن بود، در سالن‌های Dolby Cinema همیشه می‌توان روی یکدست بودن تجربه صوتی و تصویری مطمئن بود.
خبر خوب این که سالن‌های Dolby Cinema رویایی نیستند که فقط روزنامه‌نگاران و فیلمسازان میلیونر آنها را تجربه کرده باشند. هم اکنون امکان دسترسی عموم به آنها فراهم شده است. در سال ۲۰۱۵ تنها ۵ سالن Dolby Cinema وجود داشت در حالی که این تعداد در سال جاری به ۵۰ سالن رسیده است. شرکت AMC Theaters که یکی از شرکای نزدیک دالبی محسوب می‌شود تا سال ۲۰۱۷ صد سالن Dolby Cinema خواهد ساخت و گروه چینی سالن‌های Wanda هم امیدوار است تا سال ۲۰۱۸ همین تعداد سالن را بسازد.