«انکار» در بیماران رایج و بخشی از روند پذیرش بیماری است. مشکل زمانی به وجود می‌آید که فرد در انکار بیماری مصمم است. انکار طولانی مدت بین فرد و یادگیری درباره بیماری و خودمراقبتی فاصله ایجاد کرده و او را از این واقعیت که این بیماری ممکن است مزمن باشد و انجام ندادن درمان عوارض جدی ایجاد کند، دور می کند.
دیابت یا بیماری قند، بیماری مزمنی است که در سراسر دنیا و در تمام سنین مشاهده می شود و انواع گوناگونی دارد، اما در صورتی که آن را بشناسیم و به دنبال درمان آن بر آئیم کنترل می شود و مشکلات عمده‌ای ایجاد نمی کند.
از جمله مشکلات شایع که سلامت روان و همچنین درمان موثر بیماران مبتلا به دیابت را به خطر می اندازد، موضوع انکار است. آگاهی از این مسایل و روش برخورد با آن نه تنها برای بیماران بلکه برای خانواده بیماران مبتلا به دیابت ضروری است. اکثر افراد وقتی متوجه می شوند که به دیابت مبتلا شده اند، آن را انکار می کنند و می گویند: «من آن را باور نمی کنم. باید اشتباهی شده باشد.»
باید بدانیم انکار یک راه برای مقابله با اخبار بد است و این واکنش ممکن است بارها تکرار شود. انکار اینکه دیابت جدی است، باعث می شود نتوانیم از خود مراقبت کنیم.
علایم انکار:
اغلب بیماران با بیان جمله های زیر بیماری خود را انکار می کنند:
- این بیماری آسیب جدی به من نمی رساند.
- بیماری خودبه خود خوب می شود.
- بعد به پزشک مراجعه می کنم.
- بیماری من جدی نیست.
- با خوردن قرص درمان می شوم.
- نمی توانم خانواده را مجبور به تغییر برنامه غذایی کنم.
- نیازی به انجام تست قند ندارم و از حالات خود متوجه می شوم که مشکلی ندارم.
توجه داشته باشید: از آنجا که انکار می تواند بخشی از انجام مراقبت ها را مختل کند، خطرناک است. انکار ممکن است به سلامت فرد آسیب برساند.
راه های مقابله با انکار:
- واقعیت پذیر باشید و بپذیرید این بیماری هست.
- بدانید برای رسیدن به پذیرش بیماری خود به زمان نیاز دارید.
- مهارت مدیریت استرس را فرا بگیرید.
- مهارت حل مساله را یاد بگیرید.
- برنامه ای منظم برای مراقبت از خود داشته باشید.
- اگر متوجه شدید برخی از بخش های مراقبتی را نمی توانید انجام دهید، از دیگران کمک بخواهید.
- اگر با برنامه غذایی خود مشکل دارید، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. چرا که با هم می توانید راه حلی برای این مشکل پیدا کنید.
- خانواده را با خود همراه کنید و به آنها بگویید چگونه می توانند به شما کمک کنند.
- به دوستان و خانواده خود درباره مراقبت های پزشکی اطلاعات دهید.
- در صورتی که نتوانید با انکار خود کنار بیایید، می توانید از روانشناسان مستقر در مراکز خدمات جامع سلامت مشاوره رایگان دریافت کنید.
سیمین تاج دهقانی
کارشناس مسوول سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز