چگونگی نقش خانواده ها در تقویت سلامت و تکامل کودکان
سلامت کودکان، یکی از اولویت‌های حیاتی خانواده ها محسوب می شود. کودکان، نونهالانی حساس و آسیب‌پذیر در دنیای پرچالش هستند؛ اما آموزش اختصاصی به آنها کمتر از اهمیتی که دارد، به آنان ارائه می‌شود. آموزش کودکان در دو مسیر رسمی و غیررسمی اتفاق می افتد. آموزش رسمی از طریق مربیان و معلمان صورت می‌گیرد، در حالی که آموزش غیررسمی از طریق خانواده، دوستان و حتی اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اتفاق می افتد.
خانواده به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای جامعه، نقش بسیار مؤثری در شکل دهی به شخصیت و رفتارهای کودکان دارد. سبک زندگی سالم در خانواده، به عنوان عاملی ارزشمند، تأثیر فراوانی بر رشد، شکوفایی و پیشرفت افراد خانواده دارد. ایجاد عادت ها و ارزش های سالم از کودکی، از طریق یادگیری تفکر سلامتی، می‌تواند به آنان در طول زندگی کمک کند.
آموزش سبک زندگی سالم از کودکی، به روند بهبود روانی، جسمی، اجتماعی و معنوی تأکید دارد و به کودکان کمک می‌کند تا رفتارهای سالمی مانند خودآگاهی، ارتباط موثر، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، مدیریت خواب، مدیریت استرس، هیجان و مواردی از این قبیل را درک کنند. ارزش هایی چون شفقت، همکاری، احترام و دوستی نیز در سبک زندگی سالم ترویج می شود.
پدر و و مادرها نقش بسیار مهمی در آموزش و تربیت کودکان خود دارند. آنها با انجام رفتارهای سالم و ایجاد محیطی سالم، می توانند در ترویج این نوع سبک زندگی در فرزندان خود نقش بازی کنند. البته، تشویق پدر و مادر به رعایت سبک زندگی سالم می تواند از طریق فعالیت ها و تجربیات جذاب و کارآمد انجام شود. در ادامه چند پیشنهاد در این خصوص ارائه می شود:
حضور خانوادگی در طبیعت
برگزاری یک پیک‌نیک خانوادگی در فضای باز، با همراهی کودکان، یک فرصت عالی برای توسعه فعالیت های بدنی و تغذیه سالم است. پدر و مادر می‌توانند غذاهای سالم و خوشمزه برای پیک‌نیک آماده کرده و همراه با بازی‌ها و فعالیت‌های خانوادگی، لحظات خوبی را سپری کنند.
کلاس‌های آشپزی خانگی
برگزاری کلاس‌های آشپزی خانگی برای والدین و کودکان، یک فرصت ویژه برای آشنایی با تهیه غذاهای سالم و مفید است. این فعالیت می‌تواند به کودکان کمک کند تا از جوانب مختلف تغذیه آگاه شوند و از کمک والدین به تهیه غذاهای سالم لذت ببرند.
پیاده‌روی خانوادگی
برنامه‌ریزی برای پیاده‌روی های خانوادگی می تواند فعالیتی ساده و موثر باشد. خانواده می تواند به مناطقی بیرون شهر برود یا حتی در حیاط خانه یک پیاده‌روی کوتاه برگزار کند. این فعالیت به همراه توضیحات کوتاه درباره فواید پیاده روی برای سلامت، یک تجربه آموزشی مهم است.
مهمانی های تولد سالم
هنگامی که مهمانی تولد کودکی را برگزار می کنید، می توانید از فعالیت ها و غذاهایی که مرتبط با سبک زندگی سالم است، استفاده کرد. برای مثال، استفاده از میوه‌ها به جای شیرینی های قنادی یا برگزاری بازی ها و فعالیت‌های ورزشی.
این فعالیت‌ها نه تنها به والدین کمک می‌کند سبک زندگی سالم را در خانواده ترویج دهند، بلکه برای کودکان هم تجربیات جذاب و آموزنده ایجاد می‌کند.
دکتر مهین نظری
دانشیار گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
