امروزه مصرف بی رویهی آنتی بیوتیکها، سبب بروز نگرانیهای زیادی جهت مقابله با بیماریهای عفونی مقاوم به آنتی بیوتیکها شده است. این امر سبب شده، تحقیقات فراوانی جهت طراحی و معرفی عوامل ضد میکروبی جایگزین صورت گیرد. در چند سال اخیر و با ظهور فناوری نانو، ترکیباتی از نقره، از قدیم به عنوان یک ترکیب ضد میکروبی مورد استفاده بوده است، با اندازههای نانومتری ساخته شده که از خواص باکتریکشی بالایی برخوردارند.
دکتر فرخ کریمی در معرفی اهداف صورت گرفته در این طرح عنوان کرد: «در این مطالعه تلاش شده تا ضمن معرفی یک ترکیب آنتی باکتریال جدید، مطالعاتی در خصوص مکانیسم مولکولی تأثیر این ترکیب در ژنتیک باکتری نیز صورت گیرد. برای این منظور یک ترکیب جدید از نانوذرات نقره ساخته شد و در ادامه تأثیر این ترکیب در ژنتیک و سیستم دفاعی آنزیماتیک بر روی یک گونهی باکتری مدل و اثرات جهش زایی آن در ژنوم این باکتری مورد بررسی قرار گرفته است. این امر منجر به معرفی یک عامل ضد میکروبی با کارایی بالا شده است.»
کریمی در ادامه افزود: «یکی از مشکلات ترکیبات آنتی باکتریال به ویژه نقره، ناپایداری آنها در محیطهای خارج سلولی و درون سلولی است. این در حالی است که ترکیب ساخته شده در این تحقیقات تا دو هفته میتواند در محیط کشت، رشد باکتری را متوقف نماید.»
به گفتهی این محقق از این ترکیب میتوان علاوه بر مقابله با پاتوژنها، برای حذف باکتریها در صنایع غذایی و نساجی و نیز جهت حذف آلودگیها از آب آشامیدنی بهره گرفت.
شایان ذکر است که در ساخت این ترکیب ضد میکروبی از بستر نانوذرات سلیکا استفاده شده و نانوذرات نقره در داخل منافذ موجود در سیلیکا با قطر تقریبی 6 نانومتر قرار گرفتهاند.
به گزارش ستاد توسعه فناوری نانو،کریمی در پایان عنوان کرد: «از آنجا که این ترکیب جلوی تکثیر ژنوم پلاسمیدی را گرفته و باعث کاهش تعداد تکثیر آن در میزبان میشود؛ کاربرد آن میتواند برای مقابله با باکتریهایی مثل عامل سیاه زخم، که عوامل بیماریزا بر روی ژنوم پلاسمیدی قرار دارند، حائز اهمیت باشد.»
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر فرخ کریمی و دکتر صادق رستم نیا – اعضای هیأت علمی دانشگاه مراغه- سمیه دباغ و سینا علیزاده است که نتایج آن در مجله Applied Microbiology and Biotechnology (جلد 100، شماره 16، سال2016، صفحات7161 تا 7170) منتشر شده است.