رییس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) گفت: طبق گزارش‌های شاخص جهانی نوآوری، در بین کشورهایی که طی یک دهه گذشته بیشترین رشد و صعود را داشته‌اند، کشور جمهوری اسلامی ایران با ۵۱ پله بیشترین صعود را از رتبه ۱۱۳ به رتبه ۶۲ داشته است.
سیداحمد فاضل زاده در آیین افتتاحیه بیست و چهارمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار در تهران، اظهار داشت: موسسه ISC وظیفه رصد و پایش علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران، کشورهای اسلامی و جهان را بر عهده دارد. همراستا با رصد و پایش علم در سطح ملی و جهانی، رصد جایگاه فناوری و نوآوری نیز بسیار حائز اهمیت است. کشورها با توجه به ابرچالش‌ها و اولویت‌های پژوهشی و فناوری خود در سطح محلی، ملی و بین‌المللی باید زمینه‌های تحقیق و فناوری‌های کاربردی مورد نیاز را مورد توجه قرار دهند.
رییس مؤسسه ISC اظهار داشت: بر اساس گزارش سال ۲۰۲۳ سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) در خصوص اقتصادهای نوآور برتر، کشورهای هند، ایران و قزاقستان در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار گرفته‌اند.
وی افزود: شاخص‌های نوآوری و فناوری جهانی عبارتند از شاخص خروجی‌های خلاق، دانش و فناوری، پژوهش و سرمایه انسانی و پیچیدگی‌های کسب و کار؛ که ایران توانسته است در دو شاخص خروجی‌های خلاق و خروجی‌های پس از ترکیه رتبه دوم را در بین کشورهای پیشرو اسلامی به دست آورد.
فاضل‌زاده گفت: مقالات تحقیقاتی نماد برونداد علمی و پروانه‌های ثبت اختراع نماد برونداد فناوری و نوآوری می‌باشد که می‌تواند منجر به تجاری‌سازی شود. در جدول ۲، مقالات نمایه شده در پایگاه WoS، پروانه‌های ثبت اختراع پایگاه US PATENTS و نسبت اختراع ثبت شده به مقالات نمایه شده را به تفکیک کشورهای پیشرو در بازه زمانی ۲۰۲۳-۲۰۱۳ نشان می‌دهد. همانطور که در این جدول نشان داده می‌شود بیشترین تعداد اختراعات ثبت شده در کشورهای ایالات متحده آمریکا، ژاپن و کره جنوبی بوده است و ایران با ۱۷۶۸ پروانه ثبت اختراع رتبه ۵۱ جهان را از آن خود کرده است.
نسبت تولیدات علمی به پروانه‌های ثبت اختراع
رییس مؤسسه ISC گفت: مطابق جدول ۲، در تمامی کشورهای جهان، تعداد تولیدات علمی از تعداد تولیدات فناورانه (پروانه‌های ثبت اختراع) بیشتر می‌باشد. درصد پروانه‌های ثبت اختراع به انتشارات علمی در کشورهای پیشرو در ثبت اختراعات مانند ژاپن، تایوان، کره و آمریکا به ترتیب ۵۱/۸۶ درصد، ۱۶/۷۰ درصد، ۳۴/۵۴ درصد و ۱۳/۴۵ درصد است.
اختراعات بین‌المللی ثبت شده کشورهای اسلامی پیشرو
فاضل‌زاده گفت: در بین کشورهای اسلامی به لحاظ تعداد پروانه ثبت اختراع، ایران با ۱۷۶۸ پروانه ثبت اختراع، جایگاه پنجم را از آن خود کرده است. کشورهای عربستان سعودی، مالزی، ترکیه و امارات متحده عربی به ترتیب با ۱۷۰۸۸، ۸۱۱۶، ۵۷۶۵ و ۲۹۴۲ در جایگاه اول تا چهارم کشورهای اسلامی قرار دارند.
اختراعات ملی ثبت شده مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور
وی ادامه داد: در نمودار ۳ تعداد اختراعات ملی ثبت شده توسط مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور در سال‌های ۱۳۹۷ لغایت ۱۳۹۹ نشان داده شده است. به طور میانگین در هر سال ۴۴۰ پروانه ثبت اختراع ملی صادر شده است که در مقایسه با تعداد مقالات علمی تولیدشده بسیار کم است.
رییس مؤسسه ISC گفت: با توجه به زنجیره ارزش علم و فناوری، باید دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان کشور با برنامه‌ریزی و اختصاص بودجه مناسب اقدام به ثبت دستاوردهای علمی و فناوری در پایگاه‌های ملی و بین‌المللی ثبت اختراعات کنند. بدیهی است در این راستا باید متولیان امر با تخصیص بودجه‌های مناسب و تأمین و تجهیز آزمایشگاه‌های تحقیقاتی زمینه توسعه تبدیل علم به فناوری و محصولات دانش‌بنیان را فراهم کنند.
به گزارش ایرنا، هفته پژوهش و فناوری امسال در سطح استانی از ۱۱ تا ۱۷ آذر و در سطح ملی از ۱۹ تا ۲۵ آذر با شعار پژوهش و فناوری پیشران رشد تولید و مهار تورم و با مشارکت دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقات، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و نهادهای مرتبط در دیگر دستگاه‌ها برگزار می‌شود.
روزهای هفته پژوهش و فناوری با این عناوین یکشنبه، (۱۹ آذر) روز پژوهش، مدرسه و آینده‌سازان، دوشنبه، (۲۰ آذر) روز توسعه بازار محصولات تولید داخل، سه‌شنبه، (۲۱ آذر) روز دانشمندان و سرآمدان علمی پیشران پژوهش و فناوری، چهارشنبه، (۲۲ آذر) روز پژوهش و فناوری در خدمت جامعه و صنعت، پنج‌شنبه (۲۳ آذر) روز پژوهش، فناوری و اثربخشی اجتماعی، جمعه، (۲۴ آذر) روز علوم انسانی و علوم پایه ارکان توسعه و پیشرفت، شنبه، (۲۵ آذر) روز پژوهش هر کدام به بخشی از اهمیت تحقیقات از مدرسه و برای دانش‌آموزان تا توسعه بازار محصولات تولید داخل و سرآمدن و اثربخشی اجتماعی می‌پردازد.
همزمان با این هفته بیست‌وچهارمین نمایشگاه‌های دستاوردهای پژوهش و فناوری در محل مصلی امام خمینی (ره) و برای عرضه هزار و ۵۸ فناوری جدید همچنین چهارمین دوره نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی «تستا» در همین محل از ۲۰ تا ۲۲ آذر برپا است.
برگزاری بیست‌وچهارمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برتر و هفتمین دوره جشنواره دانشمندان و اندیشمندان جوان، نشست مدیران ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، نشست انجمن‌های علمی و برپایی کارگاه‌های آموزشی برای فناوران از دیگر برنامه‌های این هفته برای تقدیر از زحمات پژوهشگران و انگیزه‌بخشی به آنان است که تحقیقات را ارج می‌نهند.