دلایل دخیل در ناباروری مردان در ۳۰ درصد موارد ناشناخته است. در مطالعه ای جدید محققان دانشگاه کالیفرنیا نشان داده اند که خانواده ای از فاکتورهای رونویسی هموباکس تولید مثلی(RHOX) منجر به تکوین سلول های بنیادی در بیضه موش ها می شوند و موتاسیون در ژن RHOX را با ناباروری در مردان مرتبط دانسته اند.
اسپرم از سلول هایی بوجود می آید که متحمل مراحل متعددی از تکوین می شوند. تاکنون فاکتورهای رونویسی شناخته شده اند که اغلب این مراحل را هدایت می کنند. اما تا قبل از این مطالعه در دانشگاه کالیفرنیا، هیچ فاکتور رونویسی که تشکیل سلول های بنیادی موسوم به سلول های بنیادی اسپرماتوگونیایی را در بیضه ها هدایت کند شناسایی نکرده بودند.
در این مطالعه، ویلکینسون و همکارانش تمام کلاستر ۳۳ ژن Rhox در موش را با شگفتی تمام مشاهده کردند که قابل توجه ترین نقص در این موش ها نقص مربوط به سلول های بنیادی اسپرماتوگونیایی بود.
وقتی آن ها یکی از این ژن های Rhox به نام Rhox۱۰ را برداشته و سپس مشاهده کردند که نقصی مشابه با زمان حذف تمام مجموعه اتفاق افتاد. ویلکینسون و همکارانش دریافتند که مشکلی در مورد سلول های بنیادی اسپرماتوگونیایی در موش فاقد Rhox۱۰ اتفاق نیافتاد و تنها تعداد آن ها کم بود.
مطالعات بیشتر نشان داد که آن چه در این میان اتفاق می افتد این است که اغلب سلول های مراحل اولیه تر یعنی پرواسپرماتوگونیا(pro-spermatogonia) به سلول های بنیادی اسپرماتوگونیایی تخصص نمی یابند.
به گزارش مهر به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سلول های بنیادی،در نتیجه بیضه موش های ناقص برای Rhox۱۰ بزرگ نشده و در نتیجه تعداد اسپرم های آن ها نیز با افزایش سن آن ها افزایش نمی یابد. به نظر می رسد که Rhox۱۰ حیاتی ترین ژن در کلاستر Rhox است که نقش مهمی را در تشکیل سلول های بنیادی اسپرماتوگونیایی بازی می کند.