رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به ترمیم نیاز دارد و ما برای توسعه با موانع زیادی روبه‌رو هستیم، از بازنشسته شدن اعضای هیأت علمی، کارشناسان، هنرمندان هنرهای سنتی و ناتوانی در جایگزین کردن نیروهای کارشناس گرفته تا اعتبارات مالی که نمی گذارند ما گام درستی در راستای توسعه داشته باشیم.
به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نشست خبری رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اصحاب رسانه 14 آذرماه 1402، در آستانه هفته پژوهش برگزار و در آن نحوه و زمان برگزاری نشست‌های تخصصی در همکاری با استان ها، معاونت‌ها و مراکز آموزشی، رونمایی از 15 عنوان کتاب، برپایی نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی و … توسط هیأت رئیسه پژوهشگاه تشریح شد.
مصطفی ده‌پهلوان در این نشست با قدردانی از خبرنگاران حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری، از نظر انعکاس اخبار پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و ایجاد فضای مطالبه‌گری در رسانه‌ها، دغدغه آنان را در این حوزه قابل تحسین خواند و با تأکید بر اهمیت حوزه رسانه ابراز امیدواری کرد: با انتقال موضوع میراث‌فرهنگی به بطن جامعه بتوانیم روزبه روز موضوع حفظ و صیانت، آگاهی‌رسانی، معرفی، آشنایی و ارتقای سواد میراثی مردم را با کمک رسانه‌ها ارتقا دهیم.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: امسال طبق اعلام وزارت علوم 19 تا 26 آذر ماه 1402 با عنوان هفته پژوهش و فناوری معرفی شده است، ما و همکارانمان در معاونت پژوهشی در حال برنامه‌ریزی و تهیه گزارش عملکرد پژوهشگاه در سال پژوهشی گذشته و چاپ آن هستیم و برگزاری نشست‌ها علمی و تخصصی را زمان‌بندی و برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
ده‌پهلوان با اشاره به برگزاری برنامه‌های هفته پژوهش که در نخستین روز از هفته پژوهش با حضور مهندس سید عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی دارابی قائم مقام و معاون میراث‌فرهنگی کشور، سایر معاونان، مدیران ارشد و برخی مدعوین برگزار خواهد شد، افزود: در پایان مراسم گشایش، نمایشگاه دستاورهای پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و برخی ادارات کل میراث‌فرهنگی افتتاح و از 15 عنوان کتاب رونمایی خواهد شد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به گذشت 6 ماه از ریاستش بر پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، و تلاش برای پیگیری برخی از موضوعات پژوهشی گفت: تلاش کردم تا موضوع پژوهش همان طور که سایرین کوشش کردند به سمت استان ها برده شود. اگر یادتان باشد در نشست خبری پیش، اولویت نخست از اولویت‌های بیست‌گانه‌ام را مهندسی، آسیب‌شناسی و ترمیم روابط پژوهشگاه با وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کردم که خوشبختانه در این راستا شورای پژوهشی وزارتخانه به ریاست علی دارابی قائم مقام وزیر شکل گرفت و دبیرخانه آن در پژوهشگاه در حال فعالیت است و به اشکال مختلف سعی کردیم که این ارتباطات پژوهشی را با وزارتخانه و استانها برقرار کنیم.
او اظهار کرد: در این راستا تلاش ما بر این بوده که شورای پژوهشی استان ها نیز شکل بگیرند که به این منظور برای اعضای شورای پژوهشی استان ها چهارچوب‌هایی در نظر گرفته شده که مشخص می‌کند چه افرادی باید در این شورا حضور داشته باشند. برخی استان ها اطلاعات را دادند و در مرحله صدور احکام اعضای شورای پژوهشی استان ها هستیم.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: در راستای یکپارچه‌سازی سیاست‌های پژوهشی وزارتخانه در تلاش بودیم که در هفته پژوهش برخی از نشست‌های پژوهشی و گزارش طرح‌های پژوهشی که در یکسال گذشته انجام و به اتمام رسیدند را در استان ها، دانشگاه‌های همکار و … داشته باشیم و نشست‌های پژوهشی را به خارج از پژوهشگاه برده و حضور فعال داشته باشیم که تا مقداری انجام شد ولی قول می‌دهیم که در سال آینده این همکاری‌ها را جدی‌تر، منسجم‌تر و در قالب یک جریان‌سازی پژوهشی در استانها به انجام برسانیم.
ده‌پهلوان در ادامه به برگزاری نشست تخصصی در خصوص یافته‌های باستان‌شناسی غار هستیجان در هفته پژوهش گفت: در این نشست به بررسی ابعاد مختلف چرم‌نوشته‌ها و گل‌مهرهای به دست آمده از این غار و تمام آنچه از این غار به غارت رفته است پرداخته خواهد شد.
او موضوع این غار را به عنوان میراث در خطر خواند و تصریح کرد: بخش از آثار ارزشمند این غار از جمله چرم‌نوشته‌ها به غارت رفته است، تا سه چهار ماه پیش از وجود این غار نه در نقشه باستان‌شناسی و نه در گزارش‌های باستان‌شناسی اطلاع نداشتیم تا اینکه یکی از کارشناسان زبان پهلوی در خارج از کشور متوجه چرم‌نوشته‌هایی که اطلاعات ذی‌قیمتی را در اختیار می‌گذاشت شد و پس از پیگیرها مشخص شد خاستگاه این چرم نوشته‌ها در استان مرکزی است، پس از آن بلافاصله محمدرضا نعمتی برای کاوش به محل اعزام شد که نتایج پژوهش‌های او در این نشست ارائه خواهد شد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در خصوص وضعیت پیشبرد نقشه باستان‌شناسی گفت: نقشه باستان‌شناسی هر سال باید رونمایی شود، چون هر سال به اطلاعات آن اضافه می‌شود. ما به این موضوع بسیار فکر می‌کنیم که درباره بهره‌برداری از اطلس‌ها و نقشه‌ها، که یکی از اولویت‌های جدی است، دسترسی جامعه و مخاطب به منبع چگونه باید باشد؟ آیا نقشه باستان‌شناسی را می‌توان در اختیار همه قرار داد؟ دسترسی عمومی چه آسیب‌هایی به دنبال خواهد داشت؟ در اوایل دهه ۹۰ یا اواخر دهه 80 بخشی از این نقشه‌ها را شامل استان تهران و قزوین موسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران روی وب سایت گذاشت، در همان سال‌ها وقتی از قاچاقچیان دستگیر شده می‌پرسیدند اطلاعات را از کجا آورده اید می‌گفتند از وب سایت دانشگاه تهران…ولی اطلس مردم‌شناسی، زبان و گویش و … می تواند براحتی برای استفاده در دسترس قرار گیرند و در تلاشیم که این کار را انجام دهیم.
ده‌پهلوان در تشریح موضوع فناوری در بحث میراث‌فرهنگی گفت: توافق‌نامه‌ای بین وزارت و معاونت علمی ریاست جمهوری منعقد شده که بخشی از این توافق‌نامه به اطلس‌ها و در بخش دیگر به بحث فناوریهای روز در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری اختصاص می یابد. موزه‌های ما تهی از فناوری هستند و امروز اپ‌های بازدید از موزه‌ها بیش از 10 سال پیش براه افتاده است ولی ما در موزه‌های شاخص کشور حتی در تهران هم اپ‌های بازدید نداریم و یا خیلی محدود داریم.
او با اشاره به اینکه جای کاوش‌های پرسش محور درکشور خالی است، تصریح کرد: در بیش از ۹۹ درصد کاوش‌هایی که انجام می‌شود پژوهشگاه بودجه ندارد و این بودجه از طرف استانها،دانشگاه‌ها و شرکت‌های عمرانی تأمین می‌شود که البته قول‌هایی از مهندس ضرغامی گرفتیم تا اعتباری برای انجام پژوهش‌های گسترده همه جانبه حداقل در 10 محوطه شاخص مانند شهر سوخته، جیرفت و … اختصاص یابد.
ذات‌الله نیکزاد معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه این نشست گفت: امسال سعی کردیم برنامه هفته پژوهش را صرفا مختص به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نبینیم بلکه هفته پژوهش وزارتخانه و بلکه وسیعتر از آن ببینیم.
او در تشریح برنامه‌های هفته پژوهش 1402 به برخی از برنامه‌های استانی که با همکاری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار خواهد شد اشاره کرد و افزود: در این راستا در استان تهران، یزد، گیلان، خوزستان و آذربایجان به ترتیب برنامه‌هایی با همکاری پژوهشکده‌های زبان شناسی، کتیبه‌ها و متون، حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی، مردم‌شناسی و باستان شناسی با عناوین نشست‌های تخصصی زبان‌شناسی و رونمایی از اطلس زبانی شمیرانات، فلزکاری و معدن کاری کهن یزد، نشست‌های تخصصی مردم‌شناسی و پژوهش‌های سد چپرآباد برگزار می‌شود.
در راستای همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی از جمله دانشگاه سوره، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، کاخ گلستان و …که فعالیت‌های مشترک با پژوهشگاه داشته‌اند نیز نشست‌های تخصصی با حضور پژوهشگران و اعضای هیأت علمی و همکاران مراکز یاد شده برگزار می‌شود.
او به برگزاری نشست‌های «تاب‌آوری، گردشگری رویداد، گردشگری سبز»،«میراث‌کشاورزی، فرصت‌ها و چالش‌ها»،«همایش شرح نتایج کاوش‌های سد کانی سیب» و … در این راستان اشاره کرد و افزود: همچنین در راستای تقویت رابطه ساختاری پژوهشگاه و بدنه وزارتخانه نشست‌های علمی را در معاونت های مختلف برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در این راستا نشست های تخصصی گروه هنرهای سنتی و پژوهشکده مردم شناسی در معاونت صنایع دستی، پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی-فرهنگی و حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی در معاونت میراث‌فرهنگی و گروه گردشگری و میراث‌طبیعی در معاونت گردشگری برگزار می‌شود.
نیکزاد اظهار کرد: در ادامه برنامه‌های هفته پژوهش، نشست‌های تخصصی پژوهشکده‌ها نیز دوبه‌دو در روزهای هفته پژوهش در قالب پنل‌های علمی برگزار می‌شوند.
او با اشاره به نمایشگاه تازه‌های کتاب و دستاورهای پژوهشی پژوهشگاه که در روز افتتاحیه هفته پژوهش گشایش خواهد یافت تصریح کرد: در این نمایشگاه انتشارات، نمایه‌های پژوهشی، گزارش طرح‌های پژوهشی، گزارش آزمایشگاه‌ها و خدمات مشاوره‌ای، کاوش‌های باستان‌شناسی، فعالیت‌های کتابخانه، مرکز اسناد، محصولات فناوری و کاربردی‌سازی، آفرینش هنرهای سنتی و اطلس‌ها در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.
نیکزاد با اشاره به اینکه بخش ویژه این نمایشگاه مربوط به رونمایی از نمایه مجله اثر است که امسال صدمین شماره آن منتشر شده، این امر را یک رکورد در ایران خواند و تصریح‌کرد: اثر تنها مجله در حوزه هنر و معماری است که چاپ آن تداوم یافته و بیش از نیمی از این صد شماره از آن در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری منتشر شده است.
در ادامه مهدیه بُد با اشاره به مراکز رشد و استارت آپ هایی که با پژوهشگاه در ارتباط دوسویه هستند، گفت: برخی از این استارت آپ‌ها به فعالیت در حوزه بازی‌های باستان و به روز رسانی آن ها می‌پردازند که نمونه آن بازی شهر سوخته، بازی گلاب‌گیری، اسم و فامیل آمیخته با اسامی شاهنامه، بازی‌های کارتی و … است برخی نیز با محتوای پژوهش‌های انجام شده در پژوهشگاه انیمیشن تولید کرده‌اند که در نمایشگاه هفته پژوهش حضور خواهند داشت.
او افزود: بخش دیگر حضور معاونت فناوری و کاربردی‌سازی در هفته پژوهش ارائه کرسی‌های ترویجی برگزار شده در پژوهشگاه در قالب کتابچه‌های قابل ارائه است.
ولی تیموری رئیس مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست گفت: در سه بخش برنامه‌های هفته پژوهش را برگزار خواهیم کرد، تمامی امور مربوط به انتشار 21 عنوان کتاب انجام شده و 15 عنوان در مراسم گشایش هفته پژوهش رونمایی خواهد شد. 50 جلد از 100 عنوانی که طبق دستور رییس پژوهشگاه قرار بود بصورت دیجیتال در سامانه پژوهشگاه قرار گیرد آماده اقدام است.
او افزود: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی پژوهش، فناوری و فن بازار تهران که 20 تا 22 آذرماه 1402 برگزار می‌شود غرفه دارد و به مدت سه روز میزبان تمامی علاقمندان هستیم و دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه را به نمایش خواهیم گذاشت.
علی داوری معاون اداری مالی و توسعه مدیریت نیز در تشریح اقدامات و برنامه‌های هفته پژوهش تصریح کرد: با توجه به اهمیت موضوع پژوهش برگزاری شایسته و هرچه بهتر برنامه‌های هفته پژوهش که یک رویداد ملی تلقی می‌شود در کنار معاونت پژوهشی که بخش علمی کار را بر عهده داشت معاونت اداری مالی نیز امور اجرایی را به انجام رسانده است.
او با اشاره به اینکه تمامی نیروی انسانی و امکانات موجود را برای برگزاری این رویداد در اختیار معاونت پژوهشی قرار دادیم، بیان کرد: در ارتباط با استان ها تلاش کردیم نیازهای موجود را در برگزاری برنامه‌های مشترک فراهم کنیم.
داوری افزود: وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سازمان برنامه و بودجه بسیار ما را حمایت کردند که این رویداد به نحو کامل و شایسته برگزار شود تا بتواند در حوزه میراث‌فرهنگی تأثیرگذار باشد./میراث آریا