به گزارش سیناپرس اردبیل، انتشارات جهاددانشگاهی اردبیل کتاب «اطلس مصور ویژگی‌های شکستگی سنگ‌ها درمحیط‌های مختلف ژئومورفولوژیکی» را با رویکردی به حوزه علوم پایه به ویژه زمین شناسی، جغرافیا گرایش ژئومورفولوژی منتشر کرد.
این کتاب توسط ماری بورک و هیتر وایلس در انستیتو علوم سیاره‌ای کشور آمریکا تالیف گردیده و توسط دکتر شهریار کریم‌دوست از دانشگاه پیام نور استان اردبیل و لیلا اردبیلی به فارسی ترجمه گردیده است.
در این اطلس، هدف اصلی بررسی ژئومورفولوژی اشکال ایجاد شده در اثر فرسایش سنگ‌ها، ایجاد ارتباط ژنتیکی بین فرآیند فرسایش و شکل پدید آمده در سنگ است. از آنجا که در مطالعات خردشدگی سنگ، ارتباط بین فرآیند، توارث و سنگ‌شناسی به خوبی تعیین نشده است، لازم است اشکال حاصل از فرسایش مورد توجه قرار گیرد، به همین علت و برای تعیین محیطی که در آن سنگ برجا خرد شده و فرسایش می‌یابد همانند فرسایش بادی یا هوازدگی نمکی و در سنگ‌های نابرجا علائم فرآیند‌های حمل و نقل ژئومورفولوژیکی اولیه از بین می‌رود، شناسایی گستره‌ای که حمل و نقل با ایجاد اشکال ژئومورفولوژیکی، آثار هوازدگی گذشته را در سنگ‌های حمل شده می‌پوشاند، حائز اهمیت است.
سیمای سیاره‌ای که بر روی آن زندگی می‌کنیم بطور پیوسته در حال تغییر و تحولی پایان‌ناپذیر است. منشاء این تغییرات نتیجه فعالیت وعملکرد نیرو‌های سطحی و درونی کره زمین است.
فرآیند‌های بیرونی، چون هوازدگی و فرسایش با تخریب و جابجائی سنگ‌ها، چهره ظاهری سطح زمین را تغییر داده و نشانه‌های ارزشمندی را بر روی آن‌ها ترسیم می‌کنند. نقاش این اثر‌های هنری، دست خلاق عوامل ژئومورفولوژیکی، چون رودخانه‌ها، آب‌های زیرزمینی، باد، یخچال‌ها و جریان‌های واجد انرژی طبیعی است.
در اغلب موارد مطالعه و بررسی اشکال حاصل در محیط‌های مختلف زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی برای دانشجویان و پژوهشگران مقدور نبوده و با محدودیت‌های متعددی روبه رو است، کتاب حاضر با تجمیع این اشکال بصورت مجموعه مدون و تصاویر آموزشی و گویا امکان مطالعه را برای علاقمندان این علم فراهم ساخته است.
دانشمندان و پژوهشگران متبحر حوزه ژئومورفولوژی و باستان‌شناسی، چون ماری بورک، جیمز برارلی، راندل هاس و هیتر وایلس مجموعه حاضر را با حمایت مالی پروژه‌های زمین‌شناسی و جغرافیایی بخش سیّاره‌ای ناسا انجام داده و این اطلس در سال ۲۰۰۷ توسط انستیتو علوم سیاره‌ای کشور آمریکا در سه فصل تهیه، تدوین و به چاپ رسیده است. فصل اول کتاب شامل کلیات، فصل دوم بررسی اشکال حاصل از فرسایش بادی و فصل سوم فرآیند‌های فرسایش رودخانه‌ای و نقوش و طرح‌های حاصله را مورد بررسی قرار داده است.
فرآیند‌های زمین‌شناسی برحسب جنس سنگ‌ها، محیط‌ها و عوامل ژئومورفولوژیکی دارای تشابه فرآیند‌های ژئولوژیکی بوده و تقریبا در کل سطح کره زمین سطوح و نقوش مشابهی را ترسیم می‌کنند بر همین اساس مترجمان کوشش کرده‌اند تا با ترجمه این اثر علمی هنری به زبان فارسی، الگوی مناسبی را برای مطالعه و تطابق فرآیند‌های ژئومورفولوژیکی مشابه انجام داده و با استفاده از تصاویر بسیار شیوا و علمی چشم انداز مطالعاتی برای پژوهش‌های علمی داخل کشور داشته باشند.
از آنجا که کشور ایران دارای تنوع و پراکندگی محیط‌های ژئومورفولوژیکی متنوع، مستعد انجام پروژه‌ها و پژوهش‌های علمی فراوانی بوده، ترجمه مجموع اطلس مصور حاضر دیدگاهی برای شروع این مطالعات و همچنین به‌عنوان یک منبع کمک آموزشی برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های زمین شناسی، جغرافیا و حوزه‌های علمی مرتبط باشد.
کتاب «اطلس مصور ویژگی‌های شکستگی سنگ‌ها درمحیط‌های مختلف ژئومورفولوژیکی»، ۱۲۰ صفحه‌ای، در ۴ فصل تالیف شده است و به قیمت ۱۵۰۰۰۰۰ ریال در دسترس علاقمندان قرار دارد.