حمیدرضا محققیان، عصر (دوشنبه، ۱۵ آبان) در آیین پاسداشت ثبت جهانی کاشان بهعنوان شهر جهانی نساجی سنتی، اظهار کرد: امروز گرد هم جمع شدهایم تا در این بخش از جغرافیای ایرانزمین از یک افتخار بزرگ فرهنگی و هنری جهانی یعنی ثبت کاشان بهعنوان شهر جهانی نساجی رونمایی کنیم.
وی افزود: بیتردید ثبت جهانی آثار، ثروت ملی برای ملت ایران به شمار میرود و هر قدر بتوانیم ثبت جهانی را افزایش دهیم از یک سو به تولید ثروت دست مییابیم و از سوی دیگر به حفظ فرهنگهای کهن خود نائل میشویم.
نشانههای هنر نساجی کاشان به هزاره چهارم قبل از میلاد بازمیگردد
همچنین فرماندار کاشان نیز در این آیین گفت: پیشینه هنر در این شهرستان به دوران باستان باز میگردد، بهطوری که رد پای هنر نساجی به هزاره چهارم پیش از میلاد میرسد و در حال حاضر هفت رشته صنایعدستی در حوزه بافتههای سنتی در این شهر فعال است.
محمد شریف زارعی اظهار کرد: اگرچه پیشینه حیات اجتماعی انسان در کاشان به بیش از چهل هزار سال قبل بازمیگردد با اینحال تمدن از این سرزمین و از هفت هزار سال قبل آغاز و سپس در دوران اسلامی به اوج رسید بهگونهای که در دوران صفوی کاشان به یکی از مراکز اصلی تولید هنرهای نساجی ایران تبدیل شد.
وی افزود: سابقه تمدن و یکجانشینی در این منطقه به هفت هزار و ۵۰۰ سال قبل در منطقه سیلک باز میگردد، مناطقی مانند سفیدآب و کفتارخون در حاشیه کاشان نیز از آثار و شواهدی از سکونتهای اولیه بشر تا حدود ۴۰ هزار سال قبل را دارند.
شریف زارعی تصریح کرد: آثاری مانند چهار طاقی خرمدشت و منطقه طسمیجان بیانگر سیر تمدن و سکونت در منطقه کاشان از دوره قبل از اسلام است و پس از ظهور اسلام نیز مسیر توسعه و رشد چشمگیری در حوزههای معماری، فرهنگی، هنری و صنایع مختلف داشته است.
فرماندار کاشان گفت: کاشان، در دوره سلجوقیان رونق بسیار زیادی داشته است که یکی از آثار شاخص معماری آن دوره، باروی بزرگ شهر کاشان است که دور شهر ساخته شده و هنوز بخشهایی از آن به جا مانده است.
شریف زارعی گفت: دوره صفویه اوج پیشرفت شهر کاشان است که این شهر از لحاظ علمی، هنری، ادبی، فنون و صنایع مختلف از جمله مسگری، سفال، کاشی و بافندگی پارچههای سنتی به اوج میرسد.
وی اظهار کرد: کاشان در دوره زندیه در سال ۱۱۹۲ بر اثر زلزله ویرانگری که رخ داد، تبدیل به ویرانهای از تل خاک شد، اما با درایت و همت حاکم وقت «عبدالرزاق خان کاشی» دوباره مسیر توسعه، عمران و آبادانی از سرگرفته شد و کاشان دورهای جدید از معماری و صنایع را آغاز کرد.
فرماندار کاشان افزود: شواهد باستانشناسی حاصل از کاوشهای سیلک و وجود آثار بافت پارچه روی برخی از اشیا مانند سفالینهها، نشان میدهد صنعت نساجی در کاشان به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح میرسد، اما شکوفایی این صنعت مربوط به دوره صفویه به ویژه زمان شاه عباس اول است که بافت انواع پارچههای حریر، ابریشم و زربفت به اوج خود رسیده بود.
شریف زارعی تصریح کرد: برخی از جهانگردان نوشتهاند که ۱۰ درصد از ماشینآلات نساجی آن زمان در منطقه کاشان قدیم و در میسر جاده ابریشم بوده که دستبافتههای ابریشمی، پنبهای و انواع دیگر را شامل میشده، حتی اسامی برخی از مردم کاشان، به بافتههایی مانند شعربافی، زریبافی، قطنیبافی، شالبافی، زیلوبافی و غیره مشهور بودهاند.
وی گفت: در دوره نساجی مدرن هم حسن تفضلی از مدیران و کارآفرینان نامدار صنعت ریسندگی که به پدر نساجی ایران مشهور است، نخستین کارخانه ریسندگی را در آذر ۱۳۱۳ در کاشان ایجاد کرد و در ادامه در سالهای بعد کارخانههای شماره ۲ و ۳ ریسندگی را نیز راهاندازی کرد.
شریف زارعی افزود: یکی از مرکزهای مهم در توسعه صنعت نساجی سنتی بازار بزرگ کاشان است که محلی برای مبادلات و تجارت تاجران و خریداران محصول بوده، وجود بازارچههای گوناگون با اسامی مربوطه بیانگر این مدعاست که برخی از قسمتهای این بازارچهها هنوز به حیات خود ادامه میدهند.
ثبت جهانی باعث ارتباطات جهانی کاشان میشود
عضو شورای جهانی صنایعدستی نیز در این آیین گفت: من به کشورهای مختلفی سفر کردهام، اما در زمستان سال گذشته که همراه همکارانم به کاشان آمدیم عاشق فرهنگ، تمدن و هنر این شهر تاریخی بهویژه معماری کاشان شدیم. هنر و معماری کاشان برای من و همکارانم رنگ و بوی متفاوتی دارد.
شیخ آصف، افزود: از امروز مسئولت مهمی بر عهده شماست، باید تلاش کنیم تا ثبت جهانی باعث ارتباطات جهانی کاشان شود و خرسندم تا عنوان شهروند افتخاری این شهر را که به من اعطا شد باافتخار بپذیرم و آماده هرگونه همکاری به منظور توسعه کاشان از منظر نساجی هستم.
کاشان که سال ۱۳۹۷ در شورای ملی صنایع دستی به عنوان شهر ملی نساجی از سوی هیات داوران انتخاب شده بود شهریور امسال با نظر شورای جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب شد و امروز ۱۵ آبان در آیینی به عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب و معرفی شد و امروز دوشنبه ۱۵ آبان ماه، لوح کاشان، شهر جهانی نساجی سنتی در کاشان رونمایی شد.