زباله های پلاستیکی از جمله چالش های سلامت محیط محسوب می شود که حضور آنها از عمیق ترین بخش های اقیانوس تا بلندترین قله کوه ها گزارش شده است.
میکروپلاستیک، ذرات پلاستیکی با اندازه کمتر از پنج میلیمتر است که به علت مقاومت بالا در برابر تجزیه و تحلیل ناشی از میکروب و باکتری، به راحتی وارد محیط زیست شده و آلودگی شدیدی ایجاد می کند. مصرف بالای پلاستیک ها در جامعه باعث شده که به صورت گسترده در محصولات و صنایع مختلف استفاده شود.
میکروپلاستیک ها انواع مختلفی از شکل و رنگ و نوع پلیمر مثل پلی اتیلن، پلی آمید، پلی پروپیلن و مواردی از این دست را شامل می شود. این آلاینده های نوظهور دارای خطرات احتمالی بالقوه برای سلامت انسان است و میتواند به عنوان ناقل عناصر سمی و فلزات سنگین عمل کند؛ همچنین به راحتی به سیستم تنفسی انسان نفوذ کرده و سبب بروز التهاب و بیماری های تنفسی و سرطان می شود.
مطالعات بسیاری در این زمینه در خاک و آب صورت گرفته که با روش های خاص نمونه برداری پردازش انجام می شود، اما از آنجایی که افراد حدود ۹۰ درصد از زمان خود را در محیط های داخلی میگذرانند، غلظت میکروپلاستیک ها در سه محیط داخلی؛ شامل خانه، وسایل حمل و نقل عمومی و محیط کار ارزیابی می شود، زیرا این مکان ها نمایانگر زندگی شهری است.
نتیجه تحقیقات نشان می دهد که بیشترین جنس میکروپلاستیک ها شامل پلی آمید، پلی استر و پلی پروپیلن است.
بیشترین غلظت نیز در وسایل حمل و نقل عمومی مثل مترو و اتوبوس و سپس در خانه و در نهایت محل کار گزارش شده است.
از آنجایی که این ذرات از منابع مختلفی مثل لباس، بسته بندی، لوازم آرایشی بهداشتی و تجهیزات الکترونیکی و … منتقل می شود، بهتر است از مواد اولیه و لباس های با الیاف طبیعی و غیرپلاستیکی استفاده شود.
سولماز داوودی
کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز