آیا شهریه دانشجویان علوم‌پزشکی گران می‌شود؟

تحصیل برای دانشجویان در برخی از دوره‌ها و دانشگاه‌های کشور فقط با پرداخت شهریه امکان‌پذیر می‌شود. دانشجویانی که در این دوره‌ها پذیرفته می‌شوند با توجه به رشته، مقطع و دانشگاه در قبال تحصیل، هزینه‌ای را در قالب شهریه به دانشگاه‌ها پرداخت می‌کنند؛ از این رو به این دانشجویان، شهریه‌پرداز گفته می‌شود. پذیرش دانشجوی شهریه‌پرداز در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی مشروط به پرداخت هزینه تحصیل و خدمات رفاهی توسط پذیرفته‌شدگان بر اساس تعرفه تعیین‌شده توسط معاونت آموزشی وزارت بهداشت و تصویب هیأت‌امنای دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها است.

دکتر ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه‌ای خطاب به دکتر ابراهیم گلمکانی؛ دبیر هیات‌های امنا، مجامع و شوراهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره میزان شهریه دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور پیشنهاد داده است. شهریه‌های پیشنهادی معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برمبنای قوانین برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵ گرفته شده است. هدف قانون‌گذار پیش‌بینی هزینه لازم برای آموزش نیروی انسانی در هر رشته و مقطع تحصیلی است؛ هزینه‌های لازم برای تربیت هر دانشجو محاسبه شده و به عنوان شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور تعیین می‌شود.

در بخشی از نامه ابوالفضل باقری‌فرد خطاب به دبیر هیات‌های امنا، مجامع و شوراهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمده است: «میانگین شهریه‌های دانشجویان شهریه‌پرداز دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم‌پزشکی با سرانه اختصاص یافته از سوی سازمان برنامه و بودجه بسیار فاصله دارد که با روح قوانین و مقررات مغایرت دارد. سال‌های اخیر به دلایل متعدد، افزایش هزینه‌های آموزشی و کمک آموزشی بار مالی سنگینی به دانشگاه‌ها تحمیل کرده و عملا امکان ادامه روند آموزش با شهریه‌های فعلی امکان‌پذیر نیست. با عنایت به اینکه میانگین شهریه‌های دانشجویان شهریه‌پرداز در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم‌پزشکی عملا مبنای محاسبه هزینه خرید تعهدات آموزش رایگان (برای افرادی که از نظر قانونی امکان خرید دارند)، دریافت خسارت از دانشجویان انصرافی و اخراجی، تعیین خسارت دانشجویان مستنکف قرار می‌گیرد، به دلیل پایین بودن میزان شهریه‌ها و فاصله زیاد با نرخ واقعی، در سال‌های اخیر این موضوع عاملی برای استنکاف از ایفای تعهدات یا خرید تعهدات آموزش رایگان شده و با روند افزایشی دانش‌آموختگان رشته‌های علوم‌پزشکی اقدام به خرید تعهدات و آزادسازی مدارک جهت ترجمه، تسجیل و خروج از کشور می‌کنند.»

بنابر اظهار نظر دکتر ابوالفضل باقری‌فرد میزان شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز دانشگاه‌های علوم‌پزشکی با میزان «سرانه سالانه تعیین شده سازمان برنامه و بودجه» تفاوت دارد. معاون آموزشی وزیر بهداشت با استناد به میزان سرانه تربیت هر دانشجو که از سوی سازمان برنامه و بودجه تعیین می‌شود، درباره میزان شهریه دانشجویان پیشنهاداتی ارائه می‌دهد.

میانگین شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز مقطع کارشناسی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی ۱۸۰ میلیون ریال  است، در حالی که سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌کند سرانه سالانه این مقطع تحصیلی برای هر دانشجو ۸۵۲ میلیون ریال است. بنابر اظهارات دکتر باقری‌فرد، میانگین شهریه دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه‌های علوم‌پزشکی معادل ۲۲۰ میلیون ریال است و میزان سرانه سالانه اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه برای هر دانشجو  به مرز یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون ریال می‌رسد.

دکتر باقری فرد بیان می‌کند در حالی‌که میانگین شهریه دانشجویان مقطع دکتری تخصصی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی ۳۵۰ میلیون ریال است، اما میزان سرانه سالانه تعیین شده برای تحصیل هر دانشجو از سوی سازمان برنامه و بودجه ۲ میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال است.

به گفته دکتر باقری‌فرد، میانگین شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی به ترتیب ۳۰۰ میلیون ریال و ۳۴۰ میلیون ریال است، اما میزان سرانه سالانه برای تربیت هر دانشجو بر اساس محاسبات سازمان برنامه و بودجه مبلغ ۲ میلیارد و ۱۳۰ میلیون ریال است. همچنین میانگین شهریه دانشجویان رشته داروسازی معادل ۲۸۰ میلیون ریال است، اما میزان سرانه سالانه برای تربیت هر دانشجو در این رشته مانند دو رشته پرطرفدار دانشگاه‌های علوم‌پزشکی یعنی رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی است.

بر اساس «سیاست‌ها و ضوابط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی در دانشگاه‌های خارجی به دانشگاه‌های داخل» که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است و همچنین با توجه به ماهیت رشته، سطح خدمات آموزشی و خدمات رفاهی و با درنظر گرفتن میزان سرانه مورد نیاز برای تربیت هر دانشجو که از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام می‌شود، شهریه از سوی هیات‌امنای هر دانشگاه اعلام می‌شود.

دکتر باقری‌فرد با استناد به ابلاغ سیاست‌ها و ضوابط انتقال دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در ۳ رشته پرطرفدار در دانشگاه‌های خارج از کشور که متقاضی انتقال به دانشگاه‌های داخلی هستند، میزان خدمات ارائه شده توسط دانشگاه‌ها، در ارتباط با متناسب‌سازی میزان شهریه‌های دانشجویان با درنظر گرفتن تامین هزینه‌های امور آموزشی، پژوهشی و امکان آموزشی تصمیم گرفته و متناسب‌سازی شهریه‌های دانشجویان شهریه‌پرداز دانشگاه‌های علوم‌پزشکی را یک ضرورت می‌داند.

با توجه به اینکه معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متناسب‌سازی شهریه‌های دانشگاه‌های علوم‌پزشکی  را یک ضرورت می‌داند، پیشنهاد خود درباره شهریه دانشجویان شهریه‌پرداز دانشگاه‌های علوم‌پزشکی را ارائه داده است. مبالغ پیشنهادی شهریه فقط مختص دانشجویان نوورود نیست و شامل دانشجویان شاغل به تحصیل هم می‌شود.

شهریه پیشنهادی دانشجویان مشغول به تحصیل چقدر است؟

شهریه پیشنهادی معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای دانشجویان مقطع کارشناسی که پیش از سال ۱۴۰۲ در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی پذیرفته شده‌اند، معادل ۴۰۰ میلیون ریال است. دکتر باقری‌فرد همچنین میزان شهریه پیشنهادی برای دانشجویان مقطع کارشناسی و دکتری تخصصی به ترتیب ۵۰۰ و ۸۵۰ میلیون ریال اعلام می‌کند.  شهریه پیشنهادی برای ۳ رشته پرطرفدار علوم‌پزشکی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان است به نحوی که میزان شهریه پیشنهادی دانشجویان رشته‌های پزشکی و داروسازی مبلغ ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال و شهریه دانشجویان رشته دندانپزشکی نیز ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیارد ریال لحاظ شده است.

شهریه دانشجویان نوورود دانشگاه‌های علوم‌پزشکی

دکتر باقری‌فرد درباره شهریه دانشجویان نوورود دانشگاه‌ها پیشنهاد می‌دهد که بر مبنای سرانه اختصاص یافته برای تربیت هر دانشجو که از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام شده، لحاظ شود. میانگین شهریه پیشنهادی معاونت آموزشی وزارت بهداشت با استناد به سرانه ۸۵۲ میلیون ریالی سازمان برنامه و بودجه برای مقطع کارشناسی معادل ۴۰۰ میلیون ریال است. همچنین میزان شهریه دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد با توجه به سرانه یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون ریالی معادل ۵۰۰ میلیون ریال پیشنهاد می‌شود. مبلغ شهریه پیشنهادی دانشجویان نوورود مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی‌ارشد معادل شهریه دانشجویان پذیرفته شده در دانشگاه‌ها قبل از سال ۱۴۰۲ است.

سرانه تربیت هر دانشجو در سال تحصیلی جاری در ۳ رشته پرطرفدار پزشکی از سوی سازمان برنامه و بودجه مبلغ ۲ میلیارد و ۱۳۰ میلیون تومان اعلام شده است؛ معاون آموزشی وزیر بهداشت با استناد به این موضوع، مبلغ پیشنهادی شهریه برای دانشجویان دو رشته پزشکی و داروسازی را ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال و برای رشته دندانپزشکی را یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال پیشنهاد می‌کند.

شهریه‌های پیشنهادی معاون آموزشی وزیر بهداشت شامل شهریه ثابت و متغیر می‌شود و میزان شهریه با نظر هر دانشگاه برای هر ترم تحصیلی تعریف می‌شود. همچنین با توجه به امکانات هر دانشگاه، تفاوت میزان شهریه‌ها براساس ضرایب اعمال شده در هیات‌امنای دانشگاه‌ها اعمال شود. دانشگاه‌ها می‌توانند تا ۳۰ درصد در شهریه‌های پیشنهادی با رعایت ضرایب مورد نظر تغییر اعمال کنند.

میزان شهریه دانشجویان متقاضی انتقال از خارج به داخل

معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین درباره شهریه دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور که متقاضی انتقال به دانشگاه‌های داخلی هستند، تصمیم گرفته است. این دانشجویان به ۲ گروه دسته‌بندی شده‌اند که بر مبنای سال ورود به دانشگاه‌ها است.

میزان شهریه پیشنهادی برای دانشجویان متقاضی انتقال به دانشگاه‌های داخل که قبل از سال ۲۰۱۹ در دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شده‌اند مانند سایر دانشجویان شهریه‌پرداز برمبنای مقطع و رشته تحصیلی لحاظ می‌شود. میزان شهریه پیشنهادی برای دانشجویان مقطع کارشناسی مبلغ ۶۰۰ میلیون ریال است. همچنین شهریه پیشنهادی برای دانشجویان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری تخصصی به ترتیب ۸۰۰ میلیون ریال و یک میلیارد ریال است.

شهریه پیشنهادی برای دانشجویان ۳ رشته پرطرفدار آموزش علوم‌پزشکی یعنی رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به ترتیب یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال، یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال و یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال است.

همچنین شهریه پیشنهادی معاون آموزشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای دانشجویانی که پس از سال ۲۰۱۹ در دانشگاه‌های خارج از کشور مشغول به تحصیل شده‌اند و براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به تاریخ مرداد ماه ۱۴۰۱ و برمبنای آزمون صلاحیت بررسی علمی در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی پذیرفته می‌شوند، نسبت به دانشجویان پذیرفته‌شده قبل از سال ۲۰۱۹ گران‌تر است.

میزان شهریه دانشجویان مقطع کارشناسی این دسته از دانشجویان ۸۵۲ میلیون ریال پیشنهاد شده است. میزان شهریه پیشنهادی برای دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری تخصصی به ترتیب یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون ریال و ۲ میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال لحاظ شده است.

میزان شهریه پیشنهادی برای دانشجویان ۳ رشته پزشکی، دندانپزشکی و داورسازی نیز ۲ میلیارد و ۱۳۰ میلیون ریال است.