به گزارش سیناپرس همدان، سنگ های کلیه رسوبات کوچک و سختی هستند که از مواد معدنی و موادی که مجدداً در کلیه ها رسوب می کنند ساخته شده اند. سنگ ها اغلب در کلیه حس نمی شوند تا زمانی که به حالب (لوله ای که کلیه و مثانه را به هم متصل می کند) حرکت کنند.
اگر سنگی از کلیه خارج شود و مانع خروج ادرار شود، معمولاً در حالب، می تواند باعث برگشت ادرار و درد شدید شود. سنگ کلیه عارضه ای شایع است و حدود 12 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد. ایجاد سنگ کلیه معمولاً زمانی شروع می شود که افراد در دهه 20 یا 30 زندگی خود هستند و این مشکل می تواند سال ها ادامه یابد.
موارد زیادی می تواند خطر ابتلا به سنگ را افزایش دهد، از جمله پیشینه ی خانوادگی، عوامل سلامتی مانند دیابت، عادت های غذایی یا اگر ادرار شما فاقد موادی برای جلوگیری از چسبیدن کریستال ها به یکدیگر باشد.
چهار نوع سنگ کلیه وجود دارد. دانستن نوع سنگ کلیه به تعیین علت تشکیل آن کمک می کند و به شما سرنخ هایی در مورد چگونگی کاهش احتمال ابتلا به سنگ های بیشتر می دهد. اگر سنگ کلیه را دفع کردید، سعی کنید آن را نگه دارید تا برای تجزیه و تحلیل به تیم مراقبت های بهداشتی خود بدهید. انواع سنگ کلیه عبارتند از:
سنگ های کلسیمی: این شایع ترین نوع سنگ کلیه است. حدود 70 تا 80 درصد سنگ های کلیه را سنگ های کلسیمی تشکیل می دهند که معمولاً از کلسیم و اگزالات ساخته می شوند. اگزالات ماده ای است که توسط کبد تولید می شود و از رژیم غذایی شما نیز جذب می شود. برخی از میوه ها و سبزیجات مانند اسفناج دارای محتوای اگزالات بالایی هستند. مصرف دوزهای بالای ویتامین D و ویتامین C، جراحی معده و چندین اختلال متابولیک می تواند غلظت کلسیم یا اگزالات را در ادرار شما افزایش دهد.
سنگ های کلسیمی می توانند از فسفات کلسیم نیز ساخته شوند. این نوع سنگ در افراد مبتلا به بیماری های متابولیک مانند اسیدوز توبولار کلیوی شایع تر است. همچنین ممکن است با برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان میگرن (توپیرامات) یا فشار خون (فروزماید یا تریامترن) مرتبط باشد.
سنگ های استروویت: سنگ های استروویت می توانند پس از عفونت مجاری ادراری تشکیل شوند. این سنگ ها می توانند به سرعت رشد کرده و بزرگ شوند، گاهی اوقات با علائم خفیف همراه است.
سنگ‌های اسید اوریکی: سنگ‌های اسید اوریکی می‌توانند در افرادی که به دلیل اسهال مزمن یا سوء جذب مایعات زیادی از دست می‌دهند، از رژیم غذایی پر پروتئین استفاده می‌کنند یا افرادی که نقرس دارند، تشکیل شود. برخی عوامل ژنتیکی نیز ممکن است خطر ابتلا به سنگ های اسید اوریکی را افزایش دهند.
سنگ‌های سیستین: این سنگ‌ها در افراد مبتلا به یک اختلال ارثی به نام سیستینوری تشکیل می‌شوند که باعث می‌شود کلیه‌ها مقدار زیادی اسید آمینه خاص را دفع کنند.
تقریبا 50 درصد از افرادی که به سنگ کلیه مبتلا شده اند، اگر اقدامات لازم برای جلوگیری از عود را انجام ندهند، در 10 سال آینده دچار سنگ دیگری خواهند شد. معمولاً این راهکارها شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی و داروها می شود.
ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهید اگر:
در طول روز آب بنوشید. افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند باید به اندازه ای مایعات بنوشند که روزانه حدود 80 اونس (2.5 لیتر) ادرار دفع کنند. این موثرترین روش درمانی موجود برای جلوگیری از سنگ کلیه در آینده است. تیم مراقبت های بهداشتی شما ممکن است از شما بخواهد که خروجی ادرار خود را اندازه گیری کنید تا اطمینان حاصل شود که آب کافی می نوشید.
از غذاهای غنی از اگزالات کمتر استفاده کنید. تغییر رژیم غذایی کم اگزالات می تواند خطر ابتلا به سنگ های اگزالات کلسیمی را کاهش دهد. غذاهایی که دارای بیشترین اگزالات هستند عبارتند از اسفناج، ریواس، سیب زمینی پخته، عدس، لوبیا، سبوس، بلغور و بادام.
مقدار زیاد نمک و پروتئین حیوانی در رژیم غذایی شما نیز می تواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد. رژیم غذایی با سدیم کمتر و پتاسیم بیشتر، موجود در بسیاری از میوه ها و سبزیجات، می تواند خطر تشکیل سنگ را کاهش دهد.
به خوردن غذاهای غنی از کلسیم ادامه دهید، اما در مصرف مکمل های کلسیم احتیاط کنید. کلسیم موجود در غذا می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. به خوردن غذاهای غنی از کلسیم ادامه دهید، مگر اینکه تیم مراقبت بهداشتی شما غیر از این را توصیه کند. با این حال، قبل از مصرف مکمل‌های کلسیم با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید، زیرا ممکن است این مکمل‌ها با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه مرتبط باشند.
برای کاهش عفونت ادراری اقدامات لازم را انجام دهید. برخی از افراد بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های مکرر دستگاه ادراری هستند. عفونت های کمتر می تواند خطر ایجاد سنگ استروویت را کاهش دهد. نکاتی را برای پیشگیری از عفونت های دستگاه ادراری دریافت کنید.
داروها می توانند میزان مواد معدنی و املاح در ادرار را کنترل کنند و ممکن است در افرادی که انواع خاصی از سنگ ها را تشکیل می دهند مفید باشند. نوع دارویی که پزشک شما تجویز می کند به نوع سنگ کلیه و ترکیب خاص ادرار شما بستگی دارد که با آزمایش مشخص می شود. برخی از داروها می توانند سطح اسید اوریک خون را کاهش دهند و خطر ابتلا به سنگ های اسید اوریک را کاهش دهند، در حالی که برخی دیگر حلالیت سیستین را در ادرار افزایش می دهند و خطر ابتلا به سنگ های سیستین را کاهش می دهند.
تشکیل سنگ کلیه برای هر فرد خاص است، بنابراین مهم است که با تیم مراقبت های بهداشتی خود برای ایجاد یک برنامه درمانی شخصی کار کنید. این برنامه باید نوع سنگ کلیه شما، علل احتمالی تشکیل آنها و اقدامات خاص برای پیشگیری از آنها را در نظر بگیرد.
منبع: Mayo Clinic News Network
مترجم: کیانوش کرمی