پزشکان مشکلات پوست و مو در دانش آموزان را نسبت به سن و جنس آنها متفاوت می دانند و تاکید دارند برخی بیماری ها بیشتر در دختران دیده می شود که از جمله آنها شپش سر است. آلودگی به شپش سر مسری است و به سرعت در مکان های پرجمعیت از افراد مبتلا به سایرین منتقل می شود.
شپش سر
شپش حشره ای پهن و بدون بال است که به پوست می چسبد، از خون انسان تغذیه می کند و روی ساقه موها تخم می گذارد؛ البته این حشرات توانایی پرواز، جهیدن یا نفوذ به پوست سر را ندارند اما پای آنها برای چسبیدن به موها تکامل یافته است.
معمولا در ابتدای ابتلا به شپش سر، به دلیل اینکه علامت مشخصی ندارد، فرد مبتلا متوجه بیماری خود نمی شود و در همین زمان می تواند آن را به سایرین منتقل کند.
خارش شدید و بدون علت سر از جمله علائم شایع ابتلا به شپش عنوان شده است به طوری که در اثر خارش زیاد، گاهی عفونت پوستی و زخم در ناحیه پشت سر و پشت گوش ها ایجاد می شود.
در گذشته موی مبتلایان به شپش را به منظور درمان می تراشیدند اما اکنون پزشکان معتقدند که نیازی به تراشیدن مو نیست و با مصرف نوعی شامپوی مخصوص می توان به راحتی این بیماری را برطرف کرد.
دکتر نیما صرافی راد عضو مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو انجمن متخصصان پوست ایران روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این مورد توضیح داد: عامل بروز شپش سر نوعی حشره است که تخم های آن به نام رشک سفیدرنگ هستند به همین دلیل گاهی با شوره سر اشتباه گرفته می شوند؛ این درحالی که شوره سر به راحتی از موها جدا می شود اما رشک ها به ساقه مو می چسبند و از آن جدا نمی شوند.
وی افزود: بنابراین در صورت مشاهده این علامت، باید فرد مبتلا و همه افرادی که با او در ارتباط مستقیم هستند مانند اعضای خانواده برای پیشگیری از انتشار این بیماری، تحت معاینه دقیق پزشکی قرار گیرند.
عامل بروز
صرافی راد خاطرنشان کرد: علت این بیماری نبود رعایت اصول بهداشتی نیست بلکه حضور در محل های شلوغ مانند مدارس عامل گسترش این بیماری است به همین دلیل بیشتر در بین دانش آموزان دیده می شود.
وی افزود: عامل بروز این بیماری نوعی حشره است که انواع مختلفی دارد؛ شپش تنه (در بدن افراد به ویژه افراد بی خانمان دیده می شود) و شپش سر که شایع تر است و در عموم افراد حتی افرادی که به بهداشت فردی توجه خاصی دارند، ممکن است بروز کند.
صرافی راد گفت: ابتلا به شپش سر علائم ظاهری ندارد و گاهی حتی توسط فرد معاینه کننده نیز ممکن است، تشخیص داده نشود. اما اگر تخم های شپش روی موها دیده شوند و همراه با خارش باشد، ابتلا به صورت قطعی اعلام می شود.
به گفته وی، شپش سر بسیار مسری است و اگر فرد به نوع بالغ آن مبتلا شود، ایجاد عفونت می کند که مهمترین علامت آن، ایجاد خارش به ویژه در ناحیه پشت سر و اطراف گوش ها است که ممکن است در اثر خارش زیاد، محل خارش دچار عفونت های شدید شود.
درمان شپش
عضو مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد درمان شپش سر توضیح داد:
این بیماری با استفاده از نوعی شامپوی مخصوص که باید از طرف پزشک معالج تجویز شود، برطرف می شود.
صرافی راد گفت: لباس ها و ملحفه های فرد مبتلا باید شسته شوند و یا به مدت سه روز در نایلون دربسته قرار گیرند تا عامل شپش از بین برود.
وی تاکید کرد: افرادی هم که در تماس نزدیک با فرد مبتلا هستند، حتما باید معاینه شوند تا در صورت ابتلا به موقع تشخیص و درمان آنها آغاز شود.
میزان شیوع
صرافی راد گفت: میزان شیوع شپش سر در دختران و زنان بیشتر از مردان است؛ در ایران آماری در این زمینه وجود ندارد اما از آنجا که به مسائل بهداشتی ارتباطی ندارد، میزان شیوع آن حتی در کشورهای آفریقایی گاهی بسیار کمتر از سایر کشورها است.
وی اظهار کرد: افرادی نیز که از مسافرت در مکان های پرازدحام به کشور بازمی گردند به دلیل حضور در محیط های شلوغ ممکن است به این بیماری مبتلا شوند؛ بنابراین لازم است پس از بازگشت از نظر ابتلا به این بیماری تحت بررسی پزشکی قرار گیرند.
عفونت های ویروسی
عضو مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران از عفونت های پوستی به عنوان یکی دیگر از عوارض پوستی شایع به ویژه در دانش آموزان نام برد و افزود: شایعترین نوع عفونت های ویروسی در بین دانش آموزان تبخال، آبله مرغان، زگیل و آکنه است.
صرافی راد گفت: کودکان در سنین قبل از بلوغ بیشتر به زگیل، تبخال و آبله مرغان مبتلا می شوند و در آنهایی که سن بالاتر دارند، بیشتر آکنه و جوش های پوستی دیده می شود.
وی افزود: عفونت های باکتریایی مانند قارچ های پوستی نیز وجود دارند اما چندان شایع نیستند و میزان شیوع آنها از عفونت های ویروسی کمتر است.
اگزما
اگزمای سرشتی
عضو انجمن متخصصان پوست ایران گفت: اگزما یا حساسیت های پوستی مشکل دیگری است که در دانش آموزان به ویژه در فصل سرما دیده می شود.
صرافی راد اظهار کرد: اگزمایی که بیشتر در دانش آموزان کم سن و سال بروز می کند، اگزمای سرشتی یا آتوپیک است که به طور مستقیم روی پوست تاثیر می گذارد و معمولا افرادی به این عارضه مبتلا می شوند که دارای پوست خشک هستند.
وی افزود: در فصل سرما به دلیل کاهش دمای هوا، پوست خشک تر و افراد مستعد به ویژه آنهایی که پوست خشک دارند، زودتر و شدیدتر به این عارضه مبتلا می شوند.
اگزمای خشک یا سفید
صرافی راد اظهار کرد: اگزمای خشک یا سفید در کودکانی که رنگ پوست آنها تیره است، بیشتر دیده می شود و به دلیل ایجاد لکه های سفید و خشک روی صورت، برخی والدین دچار نگرانی شده و تصور می کنند که فرزندشان به بیماری برص که علائم آن به اگزما شبیه است، مبتلا شده است.
وی با بیان اینکه این نوع از اگزما در کودکان قبل از سنین بلوغ شایع تر است، افزود: درمان این عارضه با استفاده از پمادهای چرب کننده یا کورتون های موضعی ضعیف صورت می گیرد.
خشکی پوست
به گزارش ایرنا،صرافی راد اظهار کرد: افراد ممکن است به دلیل کاهش دمای هوا در فصول سرد سال فقط دچار خشکی پوست شوند که اگر خفیف باشد، تنها می تواند خارش ایجاد کند اما اگر شدید باشد و به موقع درمان نشود، می تواند سبب بروز اگزما شود.