به گزارش سیناپرس همدان، یک مطالعه جدید شواهدی را تقویت می‌کند که نشان می‌دهد پیوند سلول‌های بنیادی می‌تواند برای برخی از افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بسیار مؤثر باشد، این روش باعث بهبود بیماری برای سال‌ها و گاهی معکوس کردن ناتوانی می‌شود.
محققان دریافتند که از 174 بیمار ام اس که تحت پیوند سلول های بنیادی، با سلول های خون خودشان، قرار گرفتند، دو سوم آنها هیچ شواهدی از فعالیت بیماری در طول 10 سال نداشتند.
این بدان معناست که هیچ حالت عود شده ای از بیماری، ناتوانی بیشتر و هیچ نشانه ای از آسیب جدید در بافت مغز آنها وجود ندارد. در واقع، بیش از نیمی از بیمارانی که قبل از عمل دچار ناتوانی‌هایی شده بودند، بعد از این پیوند، بهبود پیدا کردند.
کارشناسان گفتند این مطالعه شواهدی را تقویت می کند که در آن پیوند سلول های بنیادی گزینه خوبی برای برخی از افراد مبتلا به ام اس است. دکتر یواخیم بورمن، متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان دانشگاه اوپسالا در سوئد، گفت: ما می دانیم که این درمان موثر است و فرد می تواند آن را با خیال راحت انجام دهد. با این حال، پیوند سلول های بنیادی برای همه مناسب نیست.
برمن گفت، از نقطه نظر ایمنی، بیماران نسبتاً جوان‌تر احتمالاً وضعیت بهتری خواهند داشت. و افراد مبتلا به ام اس بسیار شدید، از جمله داشتن حمله با وجود درمان با دارو، بیشترین سود را خواهند داشت.
ام اس یک اختلال عصبی است که در اثر حمله اشتباه سیستم ایمنی به رشته های عصبی در ستون فقرات و مغز ایجاد می شود. که منجر به علائمی مانند مشکلات بینایی، ضعف عضلانی، بی حسی و مشکل در تعادل و هماهنگی می شود.
اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به ام اس در ابتدا دارای مشکلی هستند که به آن شکل عود کننده- فروکش کننده می گویند، که به این معنی است که علائم برای مدتی بسیار بارز می شوند و سپس کاهش می یابند. با این حال، اکثر افراد در نهایت به مرحله پیشرونده بیماری منتقل می‌شوند و ناتوانی آنها به مرور بدتر می‌شود.
چرا ام اس را با پیوند سلول های بنیادی درمان می کنیم؟ بروس ببو، معاون اجرایی برنامه‌های تحقیقاتی انجمن ملی مالتیپل اسکلروزیس، گفت: ایده اصلی «راه‌اندازی مجدد» سیستم ایمنی معیوب است.
این روش شامل برداشتن سلول های بنیادی از خون خود بیمار و سپس استفاده از داروهای شیمی درمانی قوی برای از بین بردن سیستم ایمنی موجود است. پس از آن، سلول های بنیادی ذخیره شده به بیمار تزریق می شوند و سیستم ایمنی بدن خود را به مرور زمان بازسازی می کند.
ببو، که در مطالعه جدید شرکت نداشت، گفت: نتایج با مطالعات گذشته بیماران ام اس که تحت پیوند سلول های بنیادی قرار گرفته اند، بسیار سازگار است. ما احساس می کنیم که شواهد واقعاً به نقطه اوج رسیده اند.
او خاطرنشان کرد که در سال 2020، یک کمیته مشاوره ملی MS لیستی را منتشر کرد که در آن مشخصات بهترین افراد کاندید برای پیوند سلول های بنیادی ذکر شده است.
این لیست شامل افرادی می شود که کمتر از 50 سال سن دارند، به مدت کمتر از 10 سال به ام اس عود کننده و بهبود دهنده مبتلا بوده اند، و علیرغم مصرف داروی بهینه ام اس، دچار عود علائم شده اند یا ضایعات مغزی جدیدی ایجاد کرده اند.
ببو خاطرنشان کرد، سن کمتر در شخص دریافت کننده درمان، با نتایج بهتر همراه است. پیوند سلول های بنیادی موضوع ساده ای نیست. این امر مستلزم بستری شدن در بیمارستان است و افراد را در ابتدا در برابر عفونت ها آسیب پذیر می کند.
خطر عفونت در چند روز پس از عمل بالاتر است. برمن گفت: پس از 10 روز یا بیشتر، می توانید با خیال راحت از بیمارستان مرخص شوید و پس از سه ماه می توانید به سر کار خود بازگردید.
بیماران در این مطالعه با میانگین سنی: 31 سال، همگی تحت این روش در یکی از هفت مرکز پیوند سوئد قرار گرفتند که قدمت آن به سال 2004 بازمی‌گردد. به طور کلی، 73٪ از آنان هیچ نشانه ای از فعالیت بیماری در بررسی های پنج ساله نشان ندادند، و 65٪ هنوز پس از یک دهه در همین دسته بودند. از 149 بیمار که قبل از پیوند سلول های بنیادی ناتوانی داشتند، 54 درصد پس از آن بهبود پیدا کردند.
برمن گفت هیچ کس نمی داند چرا این اتفاق می افتد. یک تئوری این است که شیمی درمانی التهاب در مغز را کاهش می دهد و منجر به پسرفت در برخی ناتوانی ها می شود. با این حال، این موضوع باید ثابت شود.
ببو گفت: برای افرادی که نمی‌دانند آیا این روش برای آنها مناسب است، بهترین راه برای شروع، گفتگو با پزشک است.
اما، او اضافه کرد، مسئله فقط این نیست که یک کاندید خوب برای این نوع درمان باشید: شما همچنین نیاز به دسترسی به یک مرکز پزشکی با تجربه در این روش و یک طرح بیمه ای دارید که آن را پوشش دهد.
ببو تأکید کرد که این تعهدی نیست که بتوان در «کلینیک‌های سلول‌های بنیادی» که خدمات خود را برای شرایط مختلف پزشکی تبلیغ می‌کنند، انجام داد. پیوند سلول‌های بنیادی نیز متمایز از سایر روش‌های درمانی سلول‌های بنیادی است که برای ام‌اس مورد مطالعه قرار می‌گیرند، که در مرحله تجربی هستند.
این یافته ها در مجله Neurology, Neurosurgery & Psychiatry منتشر شد.
مترجم: کیانوش کرمی