کودکان بعد از یک سالگی، رشد سریع و فعالیت زیادی دارند و مقاومت کافی در مقابل بسیاری از بیماری ها را ندارند. از طرفی حجم معده آنان کم و دندان هایشان نیز کامل نشده است. برای بهبود رشد در این گروه سنی حساس، لازم است نکات زیر در غذا دادن به کودکان، مورد توجه قرار گیرد.
کودک چه مقدار غذا در طول روز باید مصرف کند؟
- براساس تمایل، کودک با شیر مادر تغذیه شود.
- روزانه علاوه بر شیر مادر 3 تا 4 وعده غذا و در هر وعده به اندازه 75 درصد (سه چهارم) لیوان به شیرخوار غذا داده شود. (یک لیوان = 240 cc ).
- غذای کودک باید کم حجم، پرانرژی و زود هضم باشد.
- در روز یک تا دو میان وعده مغذی به شیرخوار داده شود. میان وعده را باید یک و نیم تا دو ساعت قبل از وعده اصلی به کودک داد.
چه نکات بهداشتی را در زمان غذا خوردن باید رعایت کرد؟
- از دادن شیر و لبنیات غیر پاستوریزه خودداری شود.
- از نمک ید دار تصفیه شده به مقدار کم در پخت غذا استفاده شود.
- تخم مرغ به طور کامل پخته شود و از دادن تخم مرغ خام یا خوب پخته نشده خودداری کنیم.
- در برنامه غذایی کودک تنها از ماست پاستوریزه ساده استفاده شده و از مصرف انواع ماست میوه ای صنعتی خودداری شود. می توان با اضافه کردن میوه به ماست (بدون شکر) در خانه ماست میوه ای تهیه کرد.
در زمان غذا خوردن چه نکاتی باید رعایت شود؟ - از تمام گروه های اصلی غذایی و انتخاب مواد غذایی دارای ارزش تغذیه ای مناسب در برنامه غذایی کودک گنجانده شود.
- به کودک کمک شود خودش غذا بخورد و اطمینان حاصل شود که فقط آب خورش و آب گوشت را نخورد.
- مایعات همیشه با فنجان یا لیوان به او داده شود.
- غذا خوردن کودک همراه با پرت کردن حواس، تشویق و تنبیه نباشد.
- در هنگام غذاخوردن کودک، تلویزیون خاموش باشد. به زور به کودک غذا داده نشود. از بشقاب، قاشق و چنگال نشکن استفاده شود. ظرف غذای کودک مجزا باشد.
- ذائقه کودک از همان ابتدا شکل می گیرد؛ بنابراین استفاده از نمک و شکر زیاد یا دادن غذاهای شور یا شیرین می تواند تاثیر منفی بر ذائقه کودکان بگذارد.
چند نکته برای سلامت بیشتر کودک - از دادن نوشیدنی های شیرین به دلیل افزایش خطر اضافه وزن و چاقی، پوسیدگی دندان و کاهش دریافت مواد مغذی تا حد امکان خودداری شود.
- آب میوه طبیعی نباید بیشتر از 120 سی سی یا نصف لیوان در روز باشد و بهتر است میوه کامل به کودک داده شود.
- مصرف مکمل های ویتامین های A و D یا مولتی ویتامین و قطره آهن در سال دوم باید تداوم داشته باشد.
- اگر کودک مبتلا به یبوست است در تهیه سوپ او، علاوه بر سبزی ها نظیر سیب زمینی، هویج، کدو و سبزی های برگی، از برگه های هلو، زردآلو و آلو به مقدار کم استفاده شود.
مریم تقی پور
کارشناس تغذیه واحد بهبود تغذیه جامعه مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز