سلامتی خانواده‌ها مساوی است با آینده‌ای مطمئن وپایدار
سلامت جسمی وروانی خانواده قطعا از عناصرمهم حفظ سلامت خانواده و به دنبال آن سلامت اجتماعی است. بر این اساس دکتر محسن لواسانی روان شناس اجتماعی ودکتر ایرج خسرونژاد رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در گفتگو با سیناپرس به این عناصر مهم اشاره کردند.
خانواده مهمترین نهاد اجتماعی
دکتر محسن لواسانی روان شناس اجتماعی در این خصوص گفت:خانواده به عنوان اولین کانون اجتماعی که فرد در آن رشد می‌کند بسیار حائز اهمیت است.درواقع اولین تأثیرات محیطی فرد از نهاد خانواده و تأثیرپذیری فرد از سایر نهادهای اجتماعی می‌تواند متأثر از همین نهاد باشد. درواقع خانواده مهمترین عنصر در تعیین سرنوشت انسان‌ها است و در تعیین خط مشی،آینده ،زندگی ،اخلاق،سلامت وعملکرد فردی نقش مهمی دارد. عواملی نظیر شخصیت والدین وسلامت اخلاقی ،شیوه‌های تربیتی اعمال شده در درون خانواده،شغل ،تحصیلات والدین، فرهنگی خانواده، وضعیت اقتصادی،حجم وجمعیت خانواده ،روابط اجتماعی خانواده وبسیاری از متغیرهای دیگر در شکل دهی شخصیت فرزندان خانواده موثر است وآینده شغلی و تحصیلی فرزندان، میزان سازگاری اجتماعی فرهنگی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تشویق به جمع گرایی
وی افزود: بنابراین هر اندازه آگاهی افراد را در حوزه آشناکردن فرزندان با محیط خانواده وفرهنگ جمعی ومیزان یادگیری بالا ببریم، نگرش خانواده‌ها بهتر می‌شود وبالطبع تأثیر آن در جامعه بیشتر خواهد بود.اولین معیار تغذیه سالم وپرداختن به سلامت جسم است واصلاح سبک زندگی با استفاده از پرداختن به مقوله ورزش وپرهیز از مصرف دخانیات وکنترل بیماریهای مزمن در این مسیر بسیار کمک کننده است ودر واقع هر آنچه به حفظ سلامت افراد کمک می‌کند، بسیار مهم است.معیار بعدی دربعد تربیتی است بر این اساس که توجه به رفتارهای مثبت یکدیگر وتشویق وترغیب رفتارهای مثبت اعضای خانواده تأثیرگذار است؛هراندازه افراد بتوانند با یکدیگر در تعامل بیشتر باشند ورفتارهای جمعی را تمرین کنند به عنوان مثال به اتفاق به تماشای یک برنامه یا فیلم تلوزیونی بشینند ویا با یکدیگر بازی دسته جمعی داشته باشند،نمادی از یک خانواده سالم را به نمایش می‌گذارند.
نبود بهداشت روانی در خانواده مساوی با از هم گسیختگی در جامعه
این کارشناس در ادامه گفت: پرهیز از نزاع بین والدین ورفتار محترمانه آنها بایکدیگریکی از ملاکهای تربیتی سالم در خانواده است.احترام به ارزشهای معنوی همدیگر واینکه تا چه میزان نسبت به یکدیگر مسئولیت پذیر باشیم تعیین کننده سلامت خانواده است درواقع انجام فعالیتهای گروهی وبرنامه ریزی کردن برای گردشهای جمعی تا اوقات را با تمام اعضای خانواده گذراندن در ایجاد محیط گرم وصمیمی در نهاد خانواده تأثیرگذار است واین مسأله به دنبال خود موجب شکل دهی رفتارهای سالم در محیط جامعه خواهد شد ودرصورتی که بهداشت روانی در خانواده وجود نداشته باشد قطعا در محیط اجتماع هم اثرات منفی آن به چشم خواهد آمد.تغذیه روحی وروانی افراد وبرآورده سازی نیازهای روانی ،اجتماعی آنها تأثیرات مثبتی برای جامعه به همراه دارد وبالعکس .خانواده‌هایی که روابط خصومت آمیز داشته وشیوه‌های ارتباطی به شدت وابسته دارند معمولا ناسالم گزارش می‌شوند.
معیارهای شخصیت روانی سالم
مدیر دپارتمان روان شناسی ضمن تأکید بر مقوله شادی ونشاط بر حفظ سلامت اجتماعی افراد عنوان کرد:این مقوله مستلزم برخورداری از شخصیت سالم روانی واجتماعی است. از وظایف اصلی افراد تلاش برای برقراری وحفظ شخصیت سالم در خانواده وجامعه است.7 معیار اصلی برای بیان شخصیت انسان سالم وجود دارد.اولین معیار ادراک واقع بینانه است اینکه افراد چه درکی از خود،جامعه ورفتار دارند واین درک واقع بینانه باشد.
دومین معیار؛ مهارتها و وظایف فردی است که تا چه میزان به وظایف مهارتها ونقش‌های خود اعتماد داشته ودر هر زمان در موقعیت‌های خاص بتوانند میان نقش‌های مختلف خود تفکیک برقرار کنند.سومین معیار عینیت بخشیدن به خود است به این معنی که فرد بتواند خودشناسی داشته باشد وبا ضعف وقوت‌های خود درمحیط کاروزندگی آشنا باشد.چهارمین معیار ارتباط صمیمانه با خود ودیگران است افرادی که با خود درگیر هستند ویا دیگر درگیری دارند، رفتارهای منفعلانه وپرخاشگرانه دارند یکی از اصلی ترین معیارهای شخصیت سالم را ندارند.
سه دسته رفتار اجتماعی
دکتر لواسانی افزود: بحث دیگرامنیت عاطفی و میزان عاطفه معتدل است افراد نباید به نزدیکان خود وابستگی عاطفی شدید داشته باشند واز طرفی به اندازه کافی باید حس محبت وعاطفه به خود واطرافیان در آنها تقویت شده باشد ودرواقع این موارد معیارهای یک شخصیت سالم است ودر واقع در جامعه هم سه دسته رفتار وجود دارد.برخی رفتارها مجری گرایانه است به این معنی که وقتی در شکل ومحتوی یک رفتار تنوع نباشد وتنها برحسب وظیفه صورت گیرد رفتار مجری گرایانه اطلاق می‌شود.رفتار اجتماعی که بهتر از این شکل مجری گری است رفتار بازی گرایانه است در این رفتار افراد تغییر ارائه می‌دهند وتلاش می‌کنند در برابر رفتار تغییرات بهتری دهند ودر خارج از وظیفه هم فعالیت می‌کنند ودر آخر بهترین رفتار، رفتار خالق گرایانه است به صورتی که افراد در شکل ومحتوای رفتار تغییر ایجاد می‌کنند به گونه‌ای که نظم جامعه برهم نخورد و نه تنها وظیفه اصلی فردی انجام می‌شود بلکه رفتاردر حضور خانواده و جامعه نقش مهمی ایفا کند وجریان ساز باشد . امروزه جامعه به سمت فردگرایی سوق یافته به طوری که تصمیم گیری‌های جمعی در گذشته بیشتر صورت می‌گرفت وخانواده وجامعه نقش فرهنگی وجمعی دارد ودرحال افراد در هر امری فردی تصمیم می‌گیرند ودرواقع آرام آرام جامعه به سمت فردگرایی می‌رود .
معیارهای سلامت اجتماعی افراد
این نویسنده وپژوهشگر اجتماعی ضمن اشاره به مقوله سازگاری اجتماعی به عنوان یکی از معیارهای اصلی سلامت اجتماعی اظهار داشت:اولین معیار سلامت روانی اجتماعی فرد این است که بتواند با افراد دیگر در اجتماع سازگاری داشته باشد.این سازگاری اجتماعی در حوزه رفتارهای انسان در جامعه متعادل تأثیرگذار است.هراندازه سازگاری در خانواده واجتماعی بالاتر باشد فرهنگ جامعه ارتقاء می‌یابد. دومین معیار سلامت روانی پیروی از قوانین ومقررات اجتماعی است درواقع تمام افراد به این امر باور دارند که باید قوانین ومقررات را رعایت کنند تا راحت تر زندگی کنند.تمامی افراد از عدم رعایت قوانین مقررات رانندگی وسایربی نظمی‌ها دچار ناراحتی می‌شوند وبه طور کلی فرد سالم قوانین ومقررات اجتماعی را تا جایی که اکثریت قبول دارند رعایت می‌کند.
از ویژگیهای سلامت روانی به تناسب واکنش فرد با محیط از نظر شدت ومدت است وبه این معنی است که فرد سالم وانسان متعادل چه در ابراز شادی به محرک وچه در سوگواری نسبت به محرک تناسب دارد.خودانگیختگی کافی یکی دیگر از معیارهای انسان سالم است که در واقع انسان متعادل برای رفع نیازهای خود برای یادگیری وپیشرفت انگیزه دارد وانگیزه خود را در تمام موارد حفظ می‌کند.توان تجربه اندوزی از دیگر معیارهای انسان سالم است واز نشانه‌های آن این است که فرد سالم از تجربیات دیگران وخود استفاده می‌کند.
عدالت اجتماعی وپرهیز از نابرابری
وی افزود: وحدت وپیوستگی شخصیت نیز یکی از مشخصه‌های اصلی سلامت روان است.در این حالت قسمتهای مختلف شخصیت وروان فرد سالم بایکدیگر هم سو است.سازش شخصی ویژگی دیگر فرد سالم است انسان سالم خود را مورد پذیرش قرار می‌دهد وخودرا تحسین می‌کندودر این حالت به موفقیت دست می یابد وبالطبع در جامعه وخانواده هم مورد تشویق قرار خواهند گرفت.افرادی که خودسرزنش هستند نه تنها احساس خوبی به خود ندارند بلکه در محیط کار ودر ارتباط با دیگران هم ناموفق هستند .داشتن خواسته های جسمانی هم از معیارهای سلامت روان است افراد سالم نسبت به خواب وخوراک خود متعادل رفتار می‌کند فردی که زیاد می‌خورد وزیاد می‌خورد فرد نامتعادلی است ویکی از معیارهای اصلی در سلامت جامعه را رعایت نمی‌کند البته معیارهای زیادی برای سلامت اجتماعی وجود دارد ودر جامعه‌ای که عدالت باشد وفقر نباشد وفرصت تحصیلی وشغلی برابر وجود داشته باشد می‌توان گفت شاخص‌های سلامت اجتماعی در آن رعایت شده است.
بر طبق آمار بیماریهای متابولیک اولین عامل در بروز مرگ ومیر
دکتر ایرج خسرونژاد رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران نیز در خصوص سلامت جسمی افراد یک جامعه اظهار داشت: مهمترین عامل در برخورداری از سلامت جسمی برخورداری از رژیم غذایی سالم است .اصلاح سبک زندگی از جامعه کوچکتر که همان خانواده است کمک بسیار زیادی به سلامت جامعه بزرگتر که همان جامعه شهری است خواهد کرد.تغذیه صحیح پرهیز از پرخوری وبدخوری است ومتأسفانه یکی از مشکلات مهمی که با آن روبرو هستیم سوءتغذیه است واین به این معنی است که در برخی از خانواده‌ها پرخوری شایع ودر برخی دیگر به دلیل فقر کمخوری وجود دارد.
نابرابری در توزیع منابع غذایی
وی افزود: سندروم متابولیک چاقی،دیابت ونقرس وبیماریهای قلبی در برخی خانواده‌ها به دلیل رژیم غذایی غلط بالا است ودر دیگر خانواده‌ها به دلیل عدم دستیابی به مواد غذایی سوءتغذیه وجود دارد وکبد شان دچار مشکل شده دچار ضعف ولاغری می‌شوند.بالطبع اگر فرهنگ غذایی متناسب باشد ودستیابی به غذا به طور عادلانه صورت پذیرد این مشکلات برطرف شده وجامعه سالم خواهیم داشت.به طور نمونه هر فرد در روز به میزان قابل توجهی شیر نیاز دارد وعدم دسترسی برخی از افراد به این ماده غذایی با ارزش مشکلات جسمی به دنبال خواهد داشت واین به صورتی است که در جامعه عده‌ای دوبرابر نیاز واقعی مصرف داشته وعده دیگر به این ماده دسترسی نخواهند داشت.
دکتر خسرونژاد در پاسخ به این پرسش خبرنگار سیناپرس که کدام یک از بیماری‌ها بیشترین آمار مراجعات به متخصصان را به خود اختصاص داده وسلامت افراد را در معرض تهدید قرار می‌دهند عنوان کرد: در گذشته بیماریهای عفونی بیشترین عامل مرگ ومیر را به خود اختصاص می‌داد سل،وبا وسایر بیماریهای عفونی از جمله علل مرگ ومیر افراد بود ودرحال حاضر بیشترین درصد مرگ ومیر بر اثر بیماریهای متابولیک نظیر چاقی،دیابت،فشارخون وسکته‌های قلبی عروقی است واین آمار با اصلاح سبک زندگی قابل کاهش است اگر مصرف دخانیات ترک ورژیم غلط غذایی اصلاح شود و ورزش جایگزین آنها شود قطعا زندگی سالمی خواهیم داشت.
رسانه مسئول اطلاع رسانی کمبودها به مسئولان
این متخصص داخلی در خصوص راهکار مدیریتی برای حفظ سلامت جسمی وبه دنبال آن سلامت روحی افراد یک جامعه اظهار داشت: مسئولین باید سعی در اجرای عدالت داشته باشند .عدالت در مصرف مواد غذایی وتوزیع امکانات درمانی ودارویی در بین آحاد جامعه ضروری است. در تهران به طور نسبی تمامی امکانات تجمع یافته لیکن در برخی شهرستانها امکانات اولیه برای زندگی وجود ندارد ومسئولان باید به همه افراد به یک چشم بنگرند. از طرفی رسانه‌ها ووسائل ارتباط جمعی موظف هستند کمبودها را به گوش مسئولان برسانند ودرواقع این خبرنگاران هستند که موظفند در این امر کوشا باشند وکمبودها را به گوش مسئولان از اقصی نقاط کشور برسانند تا بتوان جامعه سالم وبه دنبال آن آینده پایداری داشته باشیم.
گفتگو:اعظم صفایی
No tags for this post.
