رویایی که می‌تواند به حقیقت بپیوندد:
کارآفرینان مرهم اقتصاد ایران

اوایل دهه هفتاد بود که واژه کارآفرینی در اکوسیستم نوآوری کشور مطرح شد؛ در آن زمان بسیاری از فعالان اقتصادی آن را با اشتغال‌زایی معنا می‌کردند. 

به گزارش سیناپرس، امروز اما این واژه تعریف دیگری دارد و ایجاد ثروت با تکیه بر ایده‌ها و دیدگاه‌های نوین و انجام دادن امور با تکیه بر روش‌های جدید تلقی می‌شود. با تکیه بر این تعریف، قطعا کارآفرین نیز کسی است که همواره قبل‌تر از دیگران ایده‌های نو و راهکارهای جدیدی برای ارائه خدمات و محصولات ارائه می‌کند. 

شاید با همین تعریف ساده بتوان به‌راحتی تفاوت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را دریافت و بر این امر اذعان داشت که نبود ایده و خلاقیت در سازمان‌ها و شرکت‎ها دلیل اصلی عدم توسعه یافتگی برخی از کشورهاست.

چرا کارآفرینی در ایران سخت است؟

سوالی که همواره ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی و صاحبان کسب‌وکارها را به خود مشغول کرده این است که چرا علیرغم اینکه کارآفرینی اهمیت بالایی در رشد و توسعه اقتصاد کشور داشته و با خود نفع ملی به همراه دارد و با اینکه افزایش بیکاری که در همه کشورها و همه ادوار به‌عنوان یکی از معضلات مهم جوامع تلقی می‌شود، با توسعه کارآفرینی تا حد بسیار زیادی مرتفع خواهد شد، اما این حوزه در ایران با چالش‌های جدی مواجه است.

پاسخ‌های بسیاری به این سوال داده شده است؛ اغلب افراد صاحبنظر در این حوزه معتقدند ؛ به دلیل تسلط دولت بر سازمان‌ها و شرکت‌ها و خصولتی شدن مجموعه‌ها به جای پیاده‌سازی درست و اصولی خصوصی‌سازی در کشور موجب شده که دیگر ایده و خلاقیتی در فضای کسب‌وکار ایجاد نشود.

رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در این باره معتقد است: شاید تا یک دهه قبل چنین استدلالی درست و منطقی به نظر می‌رسید، اما امروزه با توجه به رشد بی حساب و کتاب استارت‌آپ‌ها و مجموعه‌های فناور پایه این استدلال در درجه اهمیت کمتری قرار گرفته است. بنابراین به‌نظر می‌رسد باید به دنبال مشکل جدی‌تری برای عدم موفقیت کارآفرینان در کشور بود.

مسیر دشواری به نام سرمایه‌گذاری

برای همه ما کاملا روشن است که سرمایه‌های بدون استفاده در ایران کم نیستند. از سوی دیگر، بارها و بارها شنیده شده که در شرایط کنونی جامعه، کارآفرینی می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که باعث به گردش درآوردن این سرمایه‎ها می شود. قطعا در چنین شرایطی وضعیت اقتصادی ایران نیز رو به بهبودی خواهد رفت.

با این حال چرا سرمایه‌گذاران از ورود به این حوزه بیم دارند؟

بنا به گفته سحر بنکدارپور، یکی از دلایل عدم حضور سرمایه‌گذاران ریسک بالای این حوزه است. به‌طور کلی ایرانیان غالبا طرز فکری سنتی و محافظه کارانه دارند، نداشتن روحیه ریسک پذیری موجب کاهش خلاقیت نیز می‌شود.

تا اینجا دریافتیم که مهمترین عامل موفقیت کارآفرینان جذب سرمایه‌ است، حال آنکه در شرایط کنونی جامعه  با وجود تحریم و مشکلات ناشی از آن که کار را برای صاحبان مشاغل و کارآفرینان بسیار سخت کرده بود، در چندماه اخیر قطعی اینترنت هم به این ماجرا اضافه شده و شرایط بغرنجی برای کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها ایجاد کرده است. چراکه، قانونگذاران این حوزه فضای مجازی را در مقابل فضای واقعی می‌گذارند، این در حالیست که این فضا باید در برابر فضای حضوری و فیزیکی معنا شود.

در چنین شرایطی قطعا توقع جذب سرمایه و جلب نظر سرمایه‌گذاران مانند آب در هاون کوبیدن است.

آماری که ماه گذشته از سوی سازمان نصر منتشر شده صحتی بر این ادعاست، بر اساس این آمار، پیرو قطعی‌های اخیر اینترنت 53 درصد کسب و کارها روزانه تا 50 میلیون تومان، 21 درصد بین 50 تا 100 میلیون تومان، 18 درصد بین 100 تا 500 میلیون تومان و حدود 8 درصد از آنها روزانه بالای 500 میلیون تومان متحمل خسارت می‌شوند. به احتمال زیاد این 8 درصد همان شرکت‌هایی هستند که بالای 200 نفر پرسنل دارند و خسارت روزانه وارده به آن‌ها بالای 500 میلیون تومان است.

بنکدارپور در این خصوص معتقد است: در کنار مساله سرمایه‌گذاری موضوع دیگری که فعالیت کارآفرینان را با چالش جدی رو‌به‌رو کرده است، نهادینه شدن فرهنگ مدرک‌گرایی به‌جای تخصص‌گرایی در بازار کار است. البته در سال‌های اخیر با رشد کسب و کار های کوچک یا خانگی و پیشرفت آنها، فرهنگ مدرک‌گرایی تا حد زیادی در کشور تعدیل شده است.

وی افزود: از سوی دیگر، ممکن است استارت‌آپ‌ها در کشور با کمک تکنولوژی وارد فضایی ‌شوند که هنوز قانون متناسبی برای آن تدوین نشده است، رگولاتور در این شرایط باید به وضع قوانینی که بتواند فضای مناسب کار استارت‌آپ را به‌وجود بیاورد کمک کند. به بیان دیگر دید کنترلی و تحدید نداشته، بلکه از منظر رشد با این قضیه روبرو شود.در راستای حل این مشکل با توجه به قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار، اتاق بازرگانی به عنوان نماینده بخش خصوصی می‌تواند در تدوین قوانین و استانداردها به دولت کمک کند.

بنا به گفته رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران، در کنار تمام موارد یاد شده می‌توان به چالش‌هایی از قبیل وجود نگاه سنتی به کسب‌وکار، ساختارهای مبهم، وجود برخی خلاهای قانونی در کشور، وجود قوانین غیر ضروری و دست و پا گیر اداری، بی ثباتی قوانین موجود، قوانین مالیاتی و خلاءهای موجود در قانون کار نیز به‌عنوان چالش‌های پیش روی کارآفرینان اشاره کرد.

فواید کارآفرینی در جامعه

با توجه به صحبت‌های گفته شده نباید فراموش کنیم که کارآفرینی و حمایت از آن اثرات مثبت بی‌شماری برای یک جامعه در همه ابعاد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و… دارد که مهمترین آن افزایش اشتغال است.

 انتقال تکنولوژی، بهبود کیفیت زندگی، انجام فعالیت‌های نوآورانه، تولید ثروت و سرمایه و در نتیجه آن رفاه جامعه، ایجاد حس رقابت و گسترش بازارهای جدید از دیگر دستارودهای موفقیت کارآفرینان در کشور خواهد بود.در چنین شرایطی قطعا سرمایه‌گذاران هم برای ورود به این حوزه ترغیب و تشویق می شوند.

بنکدارپور در این باره تصریح کرد: یکی از قوانینی که می‌تواند در این رابطه راهگشا باشد ماده 11 قانون جهش تولید دانش‌بنیان است که با توجه به اعتبارات مالیاتی که برای سرمایه‌گذار در نظر گرفته است، می‌تواند بخشی از خلاءهای موجود پیرامون ترغیب سرمایه‌گذار و جذب سرمایه را پر کند. در چنین شرایطی می‌توان به توزیع متناسب درآمد و کاهش فشارهای اقتصادی امیدوار بود.

به گزارش سیناپرس، درپایان حمایت از کارآفرینی در راستای برون‌رفت از معضلات فعلی کشور امری ضروری است. چراکه، رشد کارآفرینی باعث تزریق امید به جامعه شده و یاس و سرخوردگی ناشی از فشار اقتصادی را به حداقل رسانده و به رشد شخصی افراد جامعه کمک می‌کند.  علاوه بر این، توسعه کارآفرینی موجب پر کردن شکاف‌های اقتصادی موجود در کشور و گذر از رکودهای دوره‌ای می شود که در شرایط کنونی کشور به شدت با آن دست به گریبان است. بنابراین مقابله با موانع کارآفرینی در جهت توسعه این مهم، اهمیت زیادی دارد و به‌هیچ‌وجه نباید از آن غافل ماند.

گزارش:فرگل غفاری

No tags for this post.