همه نقایص و ناهنجاری های بدو تولد قابل پیشگیری نیست، اما راه هایی برای کاهش این مخاطرات وجود دارد.
بانوانی که قصد باردار شدن دارند، باید قبل از بارداری مصرف مکمل ها، به ویژه «اسید فولیک» را شروع کنند. این مکمل ها باید در طول دوران بارداری نیز مصرف شود. اسید فولیک می تواند به جلوگیری از نقص ستون فقرات و سیستم عصبی کمک کند. همچنین مصرف ویتامین هایی مانند ویتامین D در دوران بارداری توصیه می شود.
برای پیشگیری از بروز نقایص مادرزادی در جنین، توصیه می شود بانوان باید قبل از بارداری، در دوران بارداری و بعد از آن، از مصرف الکل، مواد مخدر و تنباکو خودداری کنند.
توصیه می شود بانوان در هنگام بارداری در مصرف برخی داروها احتیاط کنند. برخی از داروهایی که به طور معمول بی خطر است، در صورت مصرف مادر باردار، می تواند باعث نقص های مادرزادی جدی شود. بنابراین توصیه می شود مادران باردار در مورد داروهایی که ممکن است مصرف کنند، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل ها، با پزشک خود مشورت کنند.
برخی واکسن ها در دوران بارداری بی خطر است، در واقع برخی از واکسن ها می تواند به جلوگیری از نقص های مادرزادی کمک کند. اما خطر آسیب رساندن به جنین در حال رشد با برخی از واکسن های ویروس زنده وجود دارد، بنابراین این واکسن ها نباید در دوران بارداری تزریق شود. بر همین اساس توصیه می شود مادر در این مورد با پزشک خود مشورت داشته باشد.
مشاوره ژنتیک می‌تواند به زوج‌هایی که سابقه خانوادگی نقص یا سایر عوامل خطرزا برای نقایص مادرزادی دارند، کمک فراوانی کند. زمانی که به داشتن فرزند فکر می کنیم، بهتر است با مشاوره، بارداری سالم و کم خطری را برای خود رقم زنیم.
کلینیک سلامت باروری و جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در درمانگاه حضرت امام رضا(ع)، در روزهای دوشنبه و سه شنبه هر هفته، با حضور اساتید و کارشناسان سلامت باروری، برای ارائه مشاوره به بانوان و زوج های جوان در خصوص راهکارهای بارداری سالم، فعال است.
دکتر بهار مرشد بهبهانی
استادیار سلامت باروری و عضو هیات علمی گروه مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز