به گزارش سیناپرس همدان، با وجود پیشرفت در درمان کلسترول بالا، بیماری قلبی همچنان عامل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است. دانشمندان کالج پزشکی ویسکانسین (MCW) در حال بررسی نقش نوعی از کلسترول به نام لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم هستند و یافته های آنها ممکن است به گزینه های درمانی جدیدی در آینده منجر شود.
تیم تحقیقاتی توسط ژنگ، استادیار پزشکی MCW (غدد درون ریز و پزشکی مولکولی) رهبری می شود. رهبر مشترک برنامه آترواسکلروز، ترومبوز و بیولوژی عروقی مرکز قلب و عروق MCW. و دستیار تحقیقاتی در موسسه تحقیقات خون Versiti. یافته‌های این تیم اخیراً در Science منتشر شد، جایی که دکتر ژنگ به عنوان نویسنده ارشد مقاله خدمت می‌کرد.
François Poulletier de la Salle در سال 1769 برای اولین بار با موفقیت کلسترول را از سنگ صفراوی جدا کرد، زمانی که هم عصرانش معتقد بودند خون فقط حاوی یک پروتئین است و هیچ چربی ندارد. دانشمندان برای تعریف فرمول مولکولی و شکل آن و درک بهتر ارتباط آن با تجمع پلاک در رگ های خونی و ایجاد بیماری قلبی، سخت کار کردند. اولین استاتین توسط سازمان غذا و دارو (FDA) در سال 1987 برای درمان بیماران مبتلا به کلسترول بالا و کاهش خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته مغزی تایید شد. در سال 2015، FDA نوع جدیدی از دارو، معروف به مهارکننده‌های پروپروتئین کانورتاز سوبتیلیسین-ککسین نوع 9 را تأیید کرد تا ابزار دیگری را برای بیمارانی که سطح کلسترول آنها پس از درمان با استاتین‌ها به تنهایی بالاست، در اختیار متخصصان قلب قرار دهد.
با این حال، با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، بیماری قلبی همچنان علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است و سکته مغزی همچنان به عنوان پنجمین علت اصلی مرگ و میر به عنوان یک موضوع اصلی باقی می‌ماند. یک کارآزمایی بالینی به دنبال بیمارانی که از مهارکننده‌های پروپروتئین کانورتاز سوبتیلیسین-ککسین نوع 9 استفاده می‌کردند، یک مزیت را نشان داد، در حالی که فرصتی را برای بهبود نشان داد، کاهش خطر مطلق را با 1.5٪ به نمایش گذاشت.
دکتر ژنگ می‌گوید: روشن است که چیزی بیش از آنچه استاتین‌ها و این داروهای مهارکننده جدیدتر می‌توانند کنترل کنند، وجود دارد. درمان‌های بیشتری مورد نیاز است و برای دریافت آنها باید در مورد سایر منابع خطر بیماری قلبی، به‌ویژه حملات قلبی و سکته بیشتر بدانیم.
انواع مختلفی از کلسترول در جریان خون ما در گردش است. نوعی که معمولاً به آن “کلسترول بد” گفته می شود توسط پروتئینی به نام آپولیپوپروتئین (B (apoB حمل می شود که ذرات با ساختار خوبی را با لیپیدها و پروتئین ها تشکیل می دهد. این ذرات به عنوان وسیله نقلیه پایدار برای انتقال لیپیدهایی مانند کلسترول در جریان خون عمل می کنند. این ذرات غنی از چربی بیشتر شامل لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL) و لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) می شوند. داروهای فعلی برای کاهش کلسترول سطح LDL را کاهش می دهند. در حالی که شواهد قابل توجهی نشان می دهد که کنترل LDL مهم است، اما تنها عامل خطر برای بیماری قلبی نیست. در واقع، سایر لیپوپروتئین‌های هم گروه با LDL با درمان‌های موجود کاهش چندانی پیدا نمی‌کنند. دکتر ژنگ و تیمش در حال بررسی چگونگی کاهش سطح سایر اعضای این خانواده از لیپوپروتئین ها، به ویژه VLDL هستند.
دکتر ژنگ می‌افزاید: با پیشینه‌ای که در متابولیسم لیپید دارم، متوجه شدم که سطوح لیپیدها را حتی در طول مطالعات مربوط به لیز لخته‌های خون و اینکه چگونه اختلال در توانایی بدن برای از بین بردن لخته‌های خون بر خطر انسداد عروق خونی تأثیر می‌گذارد، مرتباً بررسی می‌کنم. من به طور طبیعی در مورد آن کنجکاو بودم و متوجه شدم که پروتئینی که در حال مطالعه بودم ممکن است بر میزان کلسترول در گردش اثر داشته باشد.
در تحقیقات قبلی، دکتر ژنگ به تعریف منبع سلولی جدید این پروتئین، فعال کننده پلاسمینوژن نوع بافتی (tPA) و نقش آن در شکستن لخته های خون و جلوگیری از انسداد عروق خونی کمک کرده است. برای درک تأثیر بالقوه آن بر سطح کلسترول، تیم او از یک تکنیک ویرایش ژن برای جلوگیری از تولید tPA سلول های کبدی در موش هایی که مستعد تشکیل پلاک رگ های خونی بودند، استفاده کرد. دانشمندان دریافتند که موش‌ها در این آزمایش لیپوپروتئین-کلسترول را افزایش دادند و سپس یافته‌ها را در مطالعات بعدی با استفاده از سلول‌های کبد انسان و نوعی از سلول‌های کبدی موش صحرایی که VLDL را به روشی مشابه سلول‌های کبد انسان تولید می‌کنند، تأیید کردند. با این نتایج و سایر نتایج تجربی که در سپتامبر 2023 در Science منتشر شد، دکتر ژنگ و تیمش نقش مهم و جدیدی را نشان دادند که tPA کبد بر سطح کلسترول خون تأثیر می‌گذارد و در عین حال بر ارتباط معنی‌دار بین کبد، قلب و عروق خونی تأکید می‌کند.
ون دای، محقق در موسسه تحقیقات خون Versiti خاطرنشان می کند: پس از تعریف این نقش جدید برای tPA، ما توجه خود را به این سوال معطوف کردیم که چگونه سطح کلسترول خون را تغییر می دهد.
کبد با ساخت VLDL به تجمع آپو-لیپوپروتئین های “بد” کمک می کند. این تیم بر روی این موضوع تمرکز کردند که چگونه tPA بر روند تجمع VLDL در کبد تأثیر می‌گذارد. پروتئین انتقال تری گلیسیرید میکروزومی (MTP) برای سنتز VLDL به دلیل نقش آن در حمل لیپیدها به apoB مورد نیاز است. دانشمندان تعیین کردند که tPA با پروتئین apoB در همان مکان MTP متصل می شود. هر چه tPA بیشتر باشد، MTP فرصت های کمتری برای اتصال با apoB و ایجاد VLDL جدید دارد.
دکتر ژنگ می‌گوید: بر اساس تحقیقات قبلی‌مان، می‌دانستیم که بررسی بازدارنده اولیه tPA نیز حیاتی است.
مهارکننده فعال کننده پلاسمینوژن-1 (PAI-1) شناخته شده است که فعالیت tPA را مسدود می کند. دانشمندان همچنین ارتباطی بین سطح PAI-1 در خون و ایجاد بیماری به دلیل تشکیل پلاک و انسداد در رگ های خونی یافته اند. این تیم دریافت که سطوح بالاتر PAI-1 توانایی tPA را برای اتصال به پروتئین‌های apoB کاهش می‌دهد و tPA را در رقابت با MTP برای جلوگیری از تولید VLDL کمتر، موثر می‌کند. با بازگشت به شبکه بیولوژیکی، PAI-1 ممکن است یک گیرنده فریبنده باشد که تمرکز tPA را منحرف می کند تا زمانی که MTP به apoB متصل شود. این تیم این تعامل را در افراد انسانی با یک جهش طبیعی در ژن حامل کد PAI-1 مورد مطالعه قرار دادند. محققان دریافتند که این افراد، همانطور که پیش‌بینی می‌شد، سطوح tPA بالاتر و سطوح LDL و VLDL کمتری نسبت به افرادی از همان جامعه داشتند که جهش مشابهی نداشتند.
دکتر ژنگ خاطرنشان می کند: ما در حال بررسی استراتژی های درمانی بر اساس این یافته ها در مورد tPA، MTP و PAI-1 هستیم. فکر می‌کنم ممکن است بتوانیم خطرات بیماری های قلبی عروقی را که حتی با پیشرفت درمان ادامه دارد، کاهش دهیم.
منبع: Science
مترجم: کیانوش کرمی