«او با همین زبان بیپیرایۀ خویش، واژه واژه با همزبانان خویش همدلی دارد… زبانی خوشآهنگ، گرم و دلنواز. خالی از پیچوخمهای بیان ادیبانۀ شاعران دانشگاه پرورد و در همان حال خالی از تأثیر ترجمههای شتابآمیز شعرهای آزمایشی نو راهان غرب.»
کتاب بهنرمی باران، سخن عبدالحسین زرینکوب در بارۀ شعر مشیری، ص: 111
فریدون مشیری 30 شهریور 1305، در خیابان عینالدوله (ایران کنونی) در تهران متولد شد. سالهای اول و دوم تحصیلات ابتدایی را در تهران سپری کرد، سپس به علت مأموریت اداری پدرش به مشهد رفت و بعد از چند سال دوباره به تهران بازگشت و دوران متوسطه را در مدارس دارالفنون و ادیب گذراند.
همزمان با تحصیل در سال آخر دبیرستان، زمانی که 18 سال داشت، در وزارت پست و تلگراف مشغول به کار شد و در آموزشگاه فنی همان وزارتخانه تحصیلات خود را ادامه داد. در همان روزگار همکاری با مطبوعات را آغاز کرد و در روزنامهها و مجلات مشغول خبرنگاری و نویسندگی شد. بعدها تحصیلات خود را در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد ولی نیمه کاره آن را رها کرد، اما کار در مطبوعات را همچنان ادامه داد. از ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۱ مسئول صفحه شعر و ادب مجله «روشنفکر» بود که در آن نقدکتاب، فیلم، تئاتر، نقاشی و شعر میآمد و اشعار بسیاری از شاعران مشهور معاصر برای اولین بار در آنجا چاپ میشد. مشیری در سالهای پس از آن نیز تنظیم صفحه شعر و ادب مجله «سپید و سیاه» را عهدهدار شد. در همان سالها با مجله «سخن» به سردبیری پرویز ناتل خانلری همکاری کرد. در
۱۳۵۰ هـ. ش به شرکت مخابرات ایران انتقال یافت و در ۱۳۵۷ هـ. ش از خدمت دولتی بازنشسته شد.
او که سرودن شعر را از نوجوانی و تقریباً از پانزده سالگی شروع کرده بود، کتاب «تشنه توفان» را با مقدمه محمد حسین شهریار و علی دشتی در ۱۳۳۴ منتشر کرد. مشیری، دربارۀ این مجموعه میگوید: «چهارپارههایی بود که گاهی سه مصرع مساوی با یک قطعه کوتاه داشت و هم وزن داشت، هم قافیه و هم معنا، آن زمان چندین نفر از جمله نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (سایه) سیاوش کسرایی، مهدی اخوان ثالث و محمد زهری بودند که به همین سبک شعر میگفتند و همه شاعران نامدار شدند زیرا به شعر گذشته بیاعتنا نبودند. اخوان ثالث، نادرپور و من به شعر قدیم احاطه کامل داشتیم، یعنی آثار سعدی و حافظ و فردوسی را خوانده بودیم، در مورد آنها بحث میکردیم و بر آن تکیه میکردیم.»
گناه دریا (1335 هـ. ش)، نایافته (1337 هـ. ش)، ابر (1340 هـ. ش)، ابر و کوچه (1345 هـ. ش)، بهار را باور کن (1347 هـ. ش)، پرواز با خورشید (1347 هـ. ش)، از خاموشی (1356 هـ. ش)، برگزیده شعرها (1349 هـ. ش)، گزینه اشعار (1364 هـ. ش)، مروارید مهر (1365 هـ. ش)، آه باران (1367 هـ. ش)، سه دفتر (1369 هـ. ش)، از دیار آشتی (1371 هـ. ش)، با پنج سخنسرا (1372 هـ. ش)، لحظهها و احساس (1374 هـ. ش)، آواز آن پرنده غمگین (1378 هـ. ش) و تا صبح تابناک اهورایی (1379 هـ. ش) از دیگر آثار شعری اوست.
مشیری از شاخصترین چهرههای شعر نو تغزلی طی دهههای اخیر به شما میرود. مضامین لطیف، عاشقانه و عامه پسند اودر قالب زبانی ساده و سالم و بیانی نرم و آهنگین، موجب گرایش گستردۀ نسل جوان شعر خوان به آثار اوست.
«عشق، ستایش زیباییها، مهرورزی و انساندوستی، اصلیترین خطوط محتوایی شعرمشیری به شمار میآیند که همواره در پوشش و پرنیانِ ذهن و زبان و حس و حالِ رمانتیک او تجلی داشتهاند. از برجستهترین ویژگیهای شعر مشیری – که دوستداران بسیاری را برای او به ارمغان آورده است- زبان نرم، لطیف و سرشار از آهنگ و انعطاف اوست که هم پیوند با تصاویری شفاف و دلپذیر و محتوای جذاب و عاطفی، زیبایی شناسی نوقدمایی او را پدیدار میسازند.»
«فریدون مشیری، نه اسیر تعصبات سنت گرایان شد، نه مجذوب نوپردازان افراطی. راهی را که او برگزید، همان حالت نمایان بنیان گذاران شعر نوین ایران بود. به این معنا که او شکستن قالبهای عروضی و کوتاه و بلند شدن مصرعها و استفادهی بجا و منطقی قافیه را پذیرفته و از لحاظ محتوی و مفهوم هم با نگاهی تازه و نو به طبیعت، اشیاء، اشخاص و آمیختن آنها با احساس و نازک اندیشی های خاص خود، به شعرش چهرهای کاملاً مشخص داده بود. فریدون مشیری در دوران شاعری خود، در هیچ عصری متوقف نشده، شعرش بازتابی است از همهی مظاهر زندگی و حوادثی که پیرامون او در جهان گذشته و همواره، ستایشگر خوبی و پاکی و زیبایی و بیانگر همهی احساسات و عواطف انسانی بوده و بیش از همه خدمت گزار انسانیت است.»
فریدون مشیری سوم آبان سال 1379 در سن 74 سالگی در تهران درگذشت در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
اعظم حسن تقی
No tags for this post.