تشخیص و رفع مشکلات روان پزشکی و رفتاری در کودکان به ویژه در سنین پیش دبستانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و می تواند در آینده زندگی خانوادگی، اجتماعی، تحصیلی و شغلی آنان نقش بسیار موثری داشته باشد. از مهم ترین مشکلات و اختلالات روانی و رفتاری ذکر شده در کودکان، می توان به پرخاشگری و افسردگی اشاره نمود که بروز هر یک می تواند موانعی را در روند رشد طبیعی روان کودک ایجاد نموده و پایه گذار آینده ای آزاردهنده برای او باشد.
پرخاشگری در کودکان می تواند موجبات حذف آن ها را از گروه های هم سال و قطع رابطه سایرین با آن ها را فراهم آورد. بنا بر برخی آمارها، شیوع پرخاشگری در کودکان سه تا شش ساله حدود 15.5 درصدگزارش شده و بسیاری از این کودکان تمایل پیدا می کنند که چنین رفتاری را در بزرگسالی نیز ادامه دهند. از سوی دیگر، اختلال افسردگی نیز می تواند به عنوان یک مشکل جدی و عودکننده در کودکان به وجود آید. لذا با توجه به اثرات بسیار نامطلوب چنین اختلالاتی، توجه به درمان مناسب آن ها ضرورت بسیاری دارد.
از مهم ترین مشکلات و اختلالات روانی و رفتاری در کودکان، می توان به پرخاشگری و افسردگی اشاره نمود که بروز هر یک می تواند موانعی را در روند رشد طبیعی روان کودک ایجاد نموده و پایه گذار آینده ای آزاردهنده برای او باشد.
در میان روش های درمانی مختلف، روان درمانی جایگاه ویژه ای در رفع اختلالات روان پزشکی و رفتاری دارد. در همین رابطه، یکی از محققین دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، در پژوهشی جالب، «قصه درمانی» را به عنوان یکی از روش های روان درمانی برای رفع افسردگی و پرخاشگری در کودکان پیش دبستانی به کار گرفته است.
در این تحقیق که بر روی 40 نفر از کودکان پیش دبستانی 4 تا 6 ساله حاضر در مهدکودک های تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر ساوه انجام شده، محقق تلاش نموده تا تاثیر برگزاری 12 جلسه 60 دقیقه ای قصه گویی را بر بهبود روانی و رفتاری کودکان مبتلا به پرخاشگری و افسردگی مورد مطالعه قرار دهد.
در هر جلسه درمانی، محقق فوق قصه ای را برای بچه ها تعریف نموده و سپس به بحث و گفتگو با بچه ها در مورد آن قصه می پرداخته است. در پایان هر جلسه نیز برای اطمینان از یادگیری نکات قصه توسط بچه ها، از آن ها خواسته می شد که قصه را بازگو نمایند.
محقق در تبیین تاثیر قصه گویی بر رفع مشکلات روانی رفتاری کودکان اظهار داشته قصه ها راه حل های شگفت انگیزی را ارائه می دهند که شدنی و مثبت بوده و به رهایی کودکان از تعارضات درونی خود کمک می نمایند. چارچوب قصه و تاثیراتی که بر کودکان دارد از آن روشی منحصر به فرد و جذاب برای کمک به کودکان دارای مشکلات روانی رفتاری می سازد.
محقق فوق در مقاله علمی پژوهشی برگرفته از مطالعه خود که در مجله «اصول بهداشت روانی» به چاپ رسیده با اشاره به اثربخشی بالای این روش درمانی در کاهش پرخاشگری و افسردگی در کودکان پیش دبستانی، آن را به عنوان روشی مفید در بهبود چنین اختلالاتی توصیه نموده است.
نویسنده: محمدرضا دلفیه
با اقتباس از: قشقایی، ص. 1395. اثربخشی قصه گویی بر افسردگی و پرخاشگری کودکان پیش دبستانی. اصول بهداشت روانی، 18(4): 238-234.
No tags for this post.