پلاکت ها بیشتر به خاطر توقف خونریزی با جمع شدن در کنار هم برای تولید لخته خون شناخته می شوند. اما محققان کشف کرده اند که آنها توانایی غیرمنتظره ای دارند: آنها یک ماده بیوشیمیایی تولید می کنند که مشخص شده که مغز موش‌های مسن را مشابه روشی که ورزش بدنی انجام می دهد، جوان می کند.
به گزارش سیناپرس، این کشف جدید ممکن است به تولید داروهایی منجر شود که عملکرد شناختی افراد مسن را که به دلیل مشکلات حرکتی نمی توانند ورزش کنند، بهبود می بخشد.
تحقیقات زیادی ثابت کرده اند که ورزش منظم می تواند با زوال شناختی مرتبط با افزایش سن و کاهشی که در شرایط تخریب کننده عصبی مانند بیماری آلزایمر مشاهده می شود، مقابله کند. در حالی که مکانیسم‌های مولکولی زیربنای فواید ورزش برای مغز ناشناخته باقی مانده است، مطالعات حیوانی نشان داده اند که ورزش با انتشار اگزرکین‌ها، رشد سلول‌های جدید را در هیپوکامپ، بخشی از مغز که در یادگیری و حافظه نقش دارد، افزایش می دهد.
اینجاست که پلاکت‌ها وارد عمل می شوند. محققان دانشگاه کوئینزلند اخیراً کشف کردند که قطعات سلولی بی رنگی که در جریان خون ما به گردش در می آیند و برای جلوگیری از خونریزی در عروق آسیب دیده به هم متصل می شوند، عملکرد غیرمنتظره دیگری دارند که شامل تولید مواد بیوشیمیایی به نام اگزرکین می شود. در یک مطالعه جدید، محققان بررسی کردند که چگونه پلاکت‌ها و اگزرکین‌هایی که تولید می کنند، بر مغز موش‌های مسن تأثیر می گذارند.
اودت لیتر (Odette Leiter) پژوهشگر اصلی این مطالعه گفت: ما می دانیم که ورزش تولید نورون های جدید را در هیپوکامپ، بخشی از مغز که برای یادگیری و حافظه مهم است، افزایش می دهد، اما مکانیسم آن مشخص نیست. تحقیقات قبلی ما نشان داده است که پلاکت ها درگیر هستند، اما این مطالعه نشان می دهد که پلاکت ها در واقع برای این اثر در موش های مسن مورد نیاز هستند.
تحقیقات قبلی محققان نشان داد: پلاکت‌های متاثر از ورزش، اگزرکین خاصی به نام فاکتور پلاکت کموکاین 4 (PF4) آزاد می کنند، بنابراین این همان چیزی است که دانشمندان در مطالعه فعلی روی آن تمرکز کرده اند. با علم به اینکه وقتی PF4 مستقیماً به مغز موش‌های جوان تحویل داده می شود، رشد سلول‌های جدید را در هیپوکامپ افزایش می دهد، محققان بررسی کردند که مغز سالخورده چگونه پاسخ می دهد و اینکه آیا PF4 می تواند نوروژنز را آغاز کرده و زوال شناختی را کاهش دهد.
محققان PF4 را به موش های مسن تزریق کرده و یادگیری و حافظه مرتبط با هیپوکامپ آنها را آزمایش کردند. موش‌های تحت درمان با PF4 عملکرد بهتری نسبت به آن‌هایی داشتند که فقط تزریق آب نمک دریافت کردند و این موضوع نشان می دهد که درمان PF4 با جوان سازی نوروژنز هیپوکامپ و بازیابی عملکرد شناختی، مزایای ورزش را افزایش می دهد.
لیتر گفت: ما کشف کردیم که اگزرکین CXCL4/Platelet Factor 4 یا PF4 که پس از ورزش از پلاکت‌ها آزاد می شود، وقتی به موش‌های مسن تزریق شود، منجر به بهبودهای بازسازی و شناختی می شود.
به گزارش سیناپرس، محققان می گویند: کشف آنها می تواند به توسعه مداخلات دارویی کمک کند، به ویژه برای افرادی که به دلیل مشکلات حرکتی نمی توانند ورزش کنند. با این حال، آنها تاکید می کنند که این درمان جایگزین ورزش نیست.
شرح کامل این مطالعه در مجله تخصصی Nature Communications منتشر شده است.
مترجم: سامیه خسروی زاده
No tags for this post.