پژوهشگران کشورمان در یک مطالعه پژوهشی جالب، به استخراج مواد باارزش زیستی از بره موم زنبورعسل پرداخته و با توجه به خواص عصاره این ماده، آن را به عنوان یک نگهدارنده طبیعی برای مواد غذایی مطرح نموده اند.
به گزارش سیناپرس، بره موم یا چسب زنبـور، ماده ای است که توسط زنبورهای عسـل کـارگر از گیاهان مختلف و به طور خاص از جوانه و گل درختان غـان، سپیدار، بلوط، کاج ها و بید جمع آوری شده و پس از بلعیدن و انجام عمل گوارشی بر روی آن، به صورت ماده ای رزینی و چسبناک تولید می شود. زنبورها از این ماده برای بستن منافذ داخل کندو و حفاظت از آن در مقابل حیوانات و میکروارگانیسم هـای مـزاحم، نور و رطوبت، ضدعفونی نمودن محیط داخلی و تنظیم دمای داخلی کندو استفاده می کنند. بـره مـوم خـام معمولاً از ۵۰ درصد صمغ گیاهی، ۳۰ درصـد مـوم، ۱۰ درصد اسیدهای چرب ضروری و آروماتیک یا معطر، ۵ درصد گرده و ۵ درصد مواد آلی دیگر تشکیل شده است.
بنابر گفته های محققان، ترکیب شیمیایی بره موم بسیار پیچیده بوده و بیش از ۴۰۰ ترکیب شیمیایی مختلف در این ماده شناسایی شده است. بیشترین ترکیب شیمیایی آن بر پایه ترکیبات پلی فنلی هستند. فلاونوئیدها جزو ترکیبات پلی فنولیک موجـود در برخی از گیاهان بوده و به میزان متفاوتی در بـره مـوم دیده می شوند. مهم ترین اجـزای فعال شیمیایی این ماده شامل دی هیدروچالکون، چالکون، فلاون، ترپن، اسیدهای معطر و آلدئیدها بوده و حاوی مواد معدنی مختلفی ماننـد منیزیم، کلسیم، سدیم، روی، آهـن، كلسيم، آلومينيوم، سلنیوم و برخی ویتامین ها مانندC ،B6 ، B2 ،B1 و E و تعدادی اسید چرب هستند.
با توجه به اهمیتی که این ماده مهم تولیدی زنبور عسل دارد، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ممقان و دانشگاه صنعتی سهند تبریز در یک مطالعه پژوهشی ضمن استخراج عصاره بره‌موم به روش های مختلف، به ارزیابی خواص فیزیکوشیمیایی، آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی پرداخته و قابلیت آن به عنوان یک نگهدارنده طبیعی برای موادغذایی را بررسی کرده اند.
آن ها در این پژوهش، ابتدا به عصاره‌گیری بره‌موم با استفاده از روش‌های خیساندن در الکل اتانول20 و 70 درصد و همچنین استخراج به روش اولتراسونیک یا فراصوت پرداخته و سپس خواص ذکر شده را مورد مطالعه قرار داده اند. به گزارش سیناپرس،در این تحقیق ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره‌‌ها اندازه‌گیری شده اند.
نتایج نشان داد، بیشترین میزان ترکیبات فنلی و همچنین خاصیت آنتی‌اکسیدانی بره موم در عصاره‌های اولتراسونیک آن وجود دارد. همچنین نتایج بررسی خاصیت ضدمیکروبی عصاره ها نشان داد، حساس‌ترین باکتری، استافیلوکوکوس‌اورئوس در مقابل عصاره اولتراسونیک بود.
به گفته افشین جوادی، گروه بهداشت مواد غذائی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و همکارانش، میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی، آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی استخراج شده در عصاره اتانولی 70 درصد بیشتر از عصاره اتانول20درصد بود و در روش اولتراسوند نیز، در مدت زمان کم، میزان زیادی از ترکیبات فعال در حلال اتانول 20 درصد استخراج گردید.
این محققان می گویند: از بررسی های فوق می توان نتیجه گرفت که عصاره های اتانولی ۷۰ درصد، اثر آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی پایدارتر و بیشتری از اتانول ۲۰ درصد دارند، زیرا بیشتر ترکیبات فعال ضدمیکروبی و آنتی اکسیدان شناخته شده، در آب نامحلول هستند.
آن ها می افزایند: همچنین، در روش اولتراسونیک با اتانول ۲۰ درصد نیز با ترکیب روش ها می توان میـزان زیادی از ترکیبات فعال موجود در بره موم را با صرفه جویی در زمان، حلال و کمترین آسیب به محیط زیست استخراج کرد و این عصاره را به عنوان آنتی اکسیدان، ضدمیکروب و نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی استفاده کرد.
به گزارش سیناپرس، این یافته های پژوهشی جالب را فصل نامه میکروب شناسی مواد غذائی متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد منتشر نموده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.