تحقیقات نشان داده است که احساس درد و ناراحتی در قسمت های گوناگون دستگاه اسکلتی _ عضلانی، از مشکلات عمده در محیط های کاری است، به طوری که علت اصلی غیبت ها را تشکیل می دهد.
از اختلالات اسکلتی – عضلانی رایج در بین شاغلان می توان به کمر درد، سندروم تونل کارپال یا درد شدید در مچ دست، درد ناحیه گردن، درد ناحیه زانو یا آرنج و غیره اشاره کرد.
شایع ترین بیماری در ارگونومی، اختلال آسیب های تجمعی (Cumulative Trauma Disorders) یا به اختصار (CTD) است که در اثر حرکات تکراری و مکرر در کار با ابزار و یا تجهیزات مانند پیچیدن و دراز کردن دست، به وجود می آید.
راهکارهای پیشگیری از عوارض
۱- به تناوب از پشت میز رایانه برخاسته و با نرمش های خیلی ساده، گردن، بازو، مچ دست و پاها را حرکت دهیم.
۲- صفحه نمایش رایانه را طوری تنظیم کنیم تا ستون فقرات به صورت مستقیم قرار گرفته و چشمان ما با قسمت بالایی صفحه نمایش در یک خط مستقیم قرار گیرد. این وضعیت برای چشم راحتی بیشتری به همراه دارد.
۳- فاصله صفحه نمایش تا چشم باید بین ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر باشد.
۴- هر ۳۰ دقیقه به اشیائی که در فاصله ۶ متری قرار دارد، چند دقیقه چشم بدوزیم.
۵- ارتفاع میز رایانه باید بین ۶۶ تا ۷۱ سانتی متر باشد.
۶- میز کار را طوری قرار دهیم که روشنایی لامپ های سقف در طرفین قرار گیرد و از قرار دادن میز در محلی که نور لامپ به طور مستقیم در برابر ما باشد، خودداری کنیم. در استفاده از روشنایی طبیعی نیز نباید صفحه نمایش در برابر پنجره قرار گیرد.
۷- بهتر است از یک زیر پایی استفاده کنیم و پاها را روی آن قرار دهیم. این وسیله به راحت بودن وضعیت پا کمک می کند.
۸- سطح صفحه کلید، به طور تقریبی هم ارتفاع با دسته صندلی و آرنج باشد و مچ ها به طور عادی روی صفحه کلید ها قرار گیرد، به طوری که هنگام کار، ساعدها موازی با افق در mouse قرار گرفته و زاویه بین مچ دست و ساعد، ۵ تا ۱۰ درجه باشد. موقعیت همان ارتفاع و فاصله نسبت به صفحه کلید است.
نحوه استفاده از صندلی رایانه
مرحله اول
درست رو به روی صندلی بایستید. در این حالت زانوها باید با محل نشستن در یک راستا باشد. به عبارتی، زانوها با محل نشستن تماس داشته باشد. در این حالت محل نشستن تنظیم شده است.
مرحله دوم
روی صندلی بنشینید. در این حالت قسمت داخلی زانو با لبه صندلی بایستی به اندازه یک مشت جمع شده کاربر فاصله داشته باشد. توجه داشته باشید که زانو بایستی زاویه ای حدود ۹۰ درجه بین ساق و ران داشته باشد.
مرحله سوم
تکیه گاه یا پشتی باید به نحوی تنظیم شود که به طور دقیق، قسمت انحنا یا تورفتگی کمر را پر کند. اگر هر یک از این سه مرحله تنظیم نبود، در صورت اینکه صندلی کاربر دارای شرط یاد شده نباشد، به راحتی می توان آن را تنظیم کرد.
فاطمه شفیعی
مسوول بهداشت حرفه ای مرکز آموزشی درمانی شهید آیت الله دستغیب (ره)