تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا جزیی ترین پرتره رنگی دوردست ترین ستاره ای را که تاکنون کشف شده، ثبت کرده است. ستاره پرجرم نوع B که در صورت فلکی قبرس قرار دارد با نام Earendel، ۱۲٫۹ میلیارد سال نوری از زمین فاصله داشته و در فاصله یک میلیارد سال از انفجار بزرگ قرار دارد.
به گزارش سیناپرس، عکاسی از یک ستاره کمی بعد از سال ۱۸۵۰ کار بزرگی نبود، اما وقتی تصویر از ستاره ای است که نور خود را ۱۲٫۹ میلیارد سال پیش ساطع کرده و آن تصویر رنگی است، آنگاه عکاسی دوباره مهم می شود.
این عکس متعلق به ستاره ایرندل (Earendel) است که به طور رسمی با نام WHL0137-LS شناخته می شود و برای اولین بار توسط تلسکوپ فضایی هابل در مارس ۲۰۲۲ کشف شد و اکنون به لطف ابزار دوربین مادون قرمز و نزدیک بودن آن در طیف رنگی قابل مشاهده، جزئیات بسیار بیشتری توسط جیمز وب دیده شده است.
قرار گرفتن این ستاره در لبه کیهان حتی برای قوی ترین و حساس ترین ابزار برای دیدن آن کمی دور است، حتی اگر ستاره دو برابر خورشید داغ‌تر و یک میلیون بار درخشان‌تر باشد.
خوشبختانه ایرندل در پشت یک خوشه کهکشانی عظیم به نام WHL0137-08 قرار دارد. این خوشه میدان گرانشی بسیار قدرتمندی ایجاد می کند که زمان و مکان را به طور مشهودی منحرف کرده و باعث می شود مانند یک عدسی غول پیکر عمل کند که نور را خم کرده و آن را بزرگ نمایی می کند. به گزارش سیناپرس، به طور معمول، این کار چندین تصویر از اجسام دور ایجاد می کند، مانند یک کالیدوسکوپ کیهانی، اما ایرندل به عنوان یک نقطه نوری منفرد نشان داده می شود. محاسبات نشان داده که این نقطه بسیار کوچک بوده و توسط عدسی گرانشی ۴ هزار برابر بزرگ شده است.
فاصله آن با زمین کمی پیچیده می شود زیرا این فاصله بر اساس نوری است که ۱۲٫۹ میلیارد سال پیش آن را ترک کرده است. از آنجایی که جهان در طول مدتی که نور طی می کند منبسط شده است، اثر تغییر رنگ قرمز ناشی از آن انبساط به این معنی است که اکنون ۲۸ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد البته با این فرض که نسوخته، منفجر نشده یا با چیزی برخورد نکرده باشد.
به گزارش سیناپرس، اگرچه اخترشناسان انتظار ندارند ایرندل هیچ ستاره همراهی داشته باشد، اما رنگ هایی که فقط جیمز وب می تواند ببیند نشان می دهد که یک همراه سردتر و قرمزتر ممکن است به دور آن در حال گردش باشد.
مترجم: فاطمه امینی
منبع:nasa