تدابیر بهاری از دیدگاه طب سنتی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، آغاز بهار به سبب روئیدن گیاهان و برگ برآوردن درختان و ظهور شکوفه ها سبب سبزی و خرمی زمین است و باعث بارداری حیوانات و رونق چهره و بدن، و فربهی و سرخی رنگ رو و غیره می شود.
مزاج فصل بهار گرم و مرطوب در حد اعتدال بوده و به سبب اعتدال مزاج و لطافت، مقوی قوا می‌باشد و به دلیل این که این فصل مناسب مزاج روح است، موجب تقویت آن می‌شود.
این فصل موافق با تمام سنین است و به ویژه برای پیران و صاحبان مزاج سرد و خشک مناسب ترین فصل برای زندگی و سلامت است.
به علت از میان رفتن سرما و ریزش باران های پیاپی و گرمای روز، در بهار قوا تقویت شده و خون در این فصل افزایش می‌یابد و بیماری هایی همچون دگرگون شدن خون (اختلاف الدم)، خون ریزی بینی، ترک برداشتن رگ ها، پیدایش بزاق خون آلود، و سرانجام سرفه را به ویژه در سرمای ابتدایی بهار که به زمستان شباهت دارد، به وجود می‌آورد.
در این فصل اخلاط حبس شده در زمستان، رقیق گردیده و به حرکت در می آیند و اگر بدن نتواند این اخلاط را به طور کامل دفع کند، به سوی اندام های ضعیف مانند کشاله های ران و زیر پوست و اطراف بدن جاری می شوند و باعث تولید امراض شایع در این فصل مانند دمل ها و ورم های چرکی و جوش ها و خارش و جرب و ورم های حلق می گردند و اگر وارد مغز شده و به بطن های مغزی برسند، موجب بروز صرع و سکته ها می گردند و اگر به غشاء های مغزی وارد شوند، زمینه ساز بروز وسواس سوداوی می‌شوند؛ اگر به بینی بریزند موجب زکام، گرفتگی صدا، سرفه و…. همچنین ریزش این مواد ردیّه به مفاصل باعث ورم های چرکی مفصلی و درد مفاصل می گردد.
از سوی دیگر هر بیماری که ماده آن در زمستان ساکن باشد، در این فصل به هیجان آمده، نضج یافته و دفع می گردد. پس شدت یافتن بیماری در این فصل لزوماً به علت بدی آن نیست، بلکه بنا بر انضاج و دفع طبیعت و تقویت آن و نیز پاکسازی بدن و دفع فضولات از آن است.
همچنین شیخ الرئیس سینا معتقد است در این فصل بیماری‌های مزمن بروز می کند.
در «بهار» بدن کسی که در زمستان به سبب پرخوری و کم حرکتی دچار افزایش خلط ها گشته، برای بیماری هایی که زاده این خلط‌هاست آمادگی دارد؛ زیرا بهار مواد خلط ها را می گدازد. همچنین بنا بر رای بوعلی، چون در این فصل مواد بلغمی در بیماران بلغمی تحریک می شود، بیماری‌های سکته و فالج و درد مفاصل بیشتر در این بیماران بروز می کنند.
تدابیر مهم در فصل بهار
1- خونگیری (رگ زدن و حجامت)
اطبای پیشین برترین استفراغ در فصل بهار را استفراغ خون می دانستند که توسط انجام عمل حجامت و در برخی موارد فصد قابل اجراست. البته توجه به این نکته لازم است که این اعمال فقط در موارد خاص و فقط با تشخیص و تجویز پزشک زبردست باید صورت گیرد و اقدام به آنها به طور خودسرانه یا بدون بررسی های لازم می تواند سبب عوارض سختی گردد.
2- تخلیه و تصفیه مزاج به ویژه قی کردن و استفاده از مسهلات
اطبای کهن به مردم سفارش می کردند که حتما در آغاز بهار، پیش از انبساط و تخلخل اخلاط و پر شدن رگ ها و اندام ها از آن، بدن را از اخلاط بد پاک کنند. بهترین زمان آغاز پاکسازی بهاره از روزهای نخست فروردین ماه است و اندام های هدف در پاکسازی بهاره کبد، کلیه ها و روده ها هستند.
3- پرهیز از نوشیدنی های گرمی بخش و بسیار رطوبت آور
4- دوری جستن از غذاهای مولد خون و کم کردن مصرف انواع گوشت
5- استعمال غذاهای سرد که اخلاط را ساکن نموده و آنها را غلیظ می گرداند و رقت آنها را تعدیل می کند.
6- پرهیز از جنبش های بیش از حد بدنی و همچنین انجام ورزش معتدل (سبک‌تر از ورزش در زمستان) هر بامداد پیش از طعام.
7- پرهیز از جنبش زیاد روانی، زیرا به مزاج هوا کمک می نماید و عوارض آن را افزایش می دهد.
8- پرهیز از انباشتن بدن از غذا و مصرف غذا به دفعات متعدد، زیرا که امتلاء خود موجب تشدید عوارض این فصل خواهد گردید.
9- استفاده از نوشیدنی ها و رب های فرونشاننده گرما مانند شربت ریواس، عرق کاسنی، شربت زرشک و غوره و رب غوره و شربت نارنج و لیمو و به
10- پرهیز از مصرف مواد گرم و تلخ و تند و شور و تیز
11- پوشیدن لباس های لطیف و سبک و کم کردن روانداز
بهترین پوست برای استفاده در این فصل پوست سنجاب است، زیرا گرمای آن کم است و همچنین جامه‌های پنبه‌دار که پنبه آن اندک باشد.
12- خودداری از حمام خیلی گرم و کل گرم کننده ها مانند ادویه و استفاده پائین آورنده های حرارت و ساکن کننده های مواد
13- پرهیز از مصرف آب با معده خالی و ناشتا
No tags for this post.
