باید طرحی نو در واحدهای جهاددانشگاهی ایجاد کنیم

رئیس پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی با تاکید بر اینکه باید در واحدهای جهاددانشگاهی طرحی نو ایجادشود، گفت: هدف ما در پارک ملی فناوری های نرم و صنایع فرهنگی این است که حوزه علوم انسانی را به سمت اقتصاد، درآمد و اشتغال سوق دهیم و ظرفیت های بالقوه فرهنگی را تبدیل به ظرفیتهای بالفعل کنیم. دراین راستا این پارک نباید تنها محدود به تهران شود بلکه باید از ظرفیت هایش برای ایجاد پردیس در استان های کشور استفاده کنیم.

به گزارش سیناپرس، نشست تخصصی با موضوع راه اندازی پردیس های پارک‌ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی با حضور روسای واحدهای سازمانی جهاددانشگاهی امروز ظهر(چهارشنبه چهارم مرداد) به صورت برخط در محل پارک ملی علوم و فناوری های نرم‌ برگزار شد.

دکتر محمدحسین‌ ایمانی خوشخو، رئیس پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی در این نشست گفت: جهاددانشگاهی در طول عمر خود تجارب گوناگون در عرصه فرهنگ و هنر کسب کرده است؛ تجاربی که باعث ماندگاری آن طی چهار دهه شده است. جهاددانشگاهی در دوره های مختلف توانست خود را با شرایط زمان تطبیق دهد. به عنوان مثال جهاددانشگاهی در اوایل دهه شصت در بازگشایی و نوگشایی دانشگاه ها مسوولیتی برعهده داشت. پس از آن به حوزه پژوهش ورود پیدا کرد. دوران جنگ، دوران طلایی و اقتدار جهاددانشگاهی است، زیرا در این دوره بسیاری از نیازهای نظامی کشور با تلاش پژوهشگران جهاددانشگاهی برطرف شد.

وی افزود: در دوران پسا جنگ مسوولیت دانشگاهی از جهاددانشگاهی گرفته شد اما این نهاد تعطیل نشد زیرا فعالیت خودش را در بخش های مختلف فرهنگی، هنری و … آغاز کرد. عمده واحدها به سمت آموزش عالی، کاربردی یا تخصصی حرکت کردند. این مساله باعث پایداری و ماندگاری نهاد جهاددانشگاهی شد و این حرکت تا به امروز ادامه یافته است.

وی اظهارداشت: امروزه بخش فرهنگ در  کشور مولد است و در درآمدزایی کشور نقشی ندارد در حالی که گردش مالی بخش هایی مانند سینما، انیمیشن، بازی و … بسیار بالا است. هرچند پیش از زمان انقلاب نیز فرهنگ در اقتصاد نقشی نداشت.

ایمانی افزود: طبق مطالعه ای که انجام دادیم برآن شدیم که پارکی با عنوان پارک ملی علوم فناوری های نرم و صنایع فرهنگی تشکیل دهیم و مجوزش را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دریافت کنیم. درابتدای تاسیس این پارک 120 شرکت در حوزه صنایع نرم به عضویت پارک ملی علوم، فناوری های نرم و صنایع فرهنگی در آمدند و اکنون این پارک جزو یکی از مزیت های جهاددانشگاهی به شمار می آید زیرا تنها متولی صنایع فرهنگی کشور به نهادجهاددانشگاهی اختصاص دارد.

وی خاطرنشان کرد: این پارک اکنون در دو حوزه فناوری های نرم و صنایع فرهنگی فعالیت دارد. که در واقع فناوری های نرم، فناوری های علوم انسانی را دربر می گیرد. متاسفانه بیشترین آمار بیکار رشته های دانشگاهی مربوط به دانشجویان علوم انسانی است. در صورتی که در خارج از کشور وضع بدین منوال نیست. درواقع بستر توسعه کشورهای پیشرفته بر مبنای علوم انسانی است؛ تا علوم انسانی نسخه ای نپیچد، هیچ بخشی حرکت نمی کند. هدف ما در این پارک این است که حوزه علوم انسانی را به سمت اقتصاد، درآمد و اشتغال سوق دهیم.

وی یادآورشد: فرهنگ یکی از منابع لایزال توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. ما اکنون در حوزه منابع فرهنگی و هنری و ظرفیت های آن جزو ده کشور دنیا مطرح هستیم اما همه اینها منبع است. این منابع تا زمانی که تبدیل به محصول نشوند، فایده ای ندارند. خوشبختانه ظرفیت های فرهنگی، زیادی در کشور داریم که متاسفانه از آنها استفاده نکرده ایم. هدف اصلی ما در پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی این است که ظرفیت های بالقوه فرهنگی را به ظرفیت های بالفعل تبدیل کنیم.

ایمانی تاکید کرد: پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی نباید تنها محدود به تهران باشد باید از ظرفیت های این پارک در استان های کشور استفاده شود. اکنون این پارک در چند استان پردیس راه اندازی کرده است. نخستین پردیس این پارک نیز در استان زنجان افتتاح شد.

وی ادامه داد: هرچند در ابتدا برای ایجاد این پردیس ها با سه مانع بزرگ مواجه بودیم. نخستین مانع ما پارک های علم و فناوری بود. پس از آن وزارت علوم با ایجاد شعبه یا واحد مخالف بود. از سوی دیگر، روند کار در دفتر مرکزی جهاددانشگاهی نیز به کندی پیش می رفت. ما برای رفع این مانع به واحدها اظهار کردیم به سراغ پارک های علم و فناوری بروند و درخواست ایجاد پردیس صنایع فرهنگی را داشته باشند. این مهم منجر شد تا دو واحد جهاددانشگاهی تفاهم نامه ای با پارک های علم و فناوری منعقد کنند. در گام بعدی به واحدها اعلام کردیم تا موافقت استانداری شان را دریافت کنند. این امر منجر شد تا خود استانداری ها به جهاددانشگاهی نامه بزنند و موافقتشان را اعلام کنند. خوشبختانه معاونت فناوری وزارت علوم نیز با ایجاد پردیس های پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی موافقت کردند به طوری که توانستیم در کمتر از شش روز مجوز پردیس کیش را دریافت کنیم. از سوی دیگر  در سیاست های جدید دفتر مرکزی ایجاد چنین پردیس هایی مورد موافقت قرار گرفته است. اکنون سه چالش این حوزه برطرف شده است.

رئیس پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی گفت: ما باید در واحدهای جهاددانشگاهی طرحی نو ایجادکنیم، زیرا خطر موازی کاری با نهادهای دیگر وجود دارد.

بهبود اقتصاد واحدها با راه اندازی پردیس استان ها

محمد صادق سبط الشیخ انصاری، معاون راهبری پارك ها و مراكز رشد سازمان تجاری‌ سازی فناوری و اقتصاد دانش‌ بنیان جهاددانشگاهی نیز در این نشست گفت: ایران قرابت فرهنگی زیادی با کشورهای همسایه دارد. واحدهای جهاددانشگاهی به ویژه پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی باید برای توسعه اقتصاد فرهنگی کشور به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشد. اگر قصد صادرات محصولات فرهنگی به کشورهای مختلف داریم باید از ابزارهای فرهنگی حوزه گردشگری استفاده کنیم.

وی افزود: امروزه محصولات حوزه فرهنگی مانند انیمیشن، بازی و سریال های کشورهای ترکیه ای و کره ای ( صرف نظر از آثار مثبت و منفی شان) تاثیر زیادی به روی فرهنگ و رفتار مردم جامعه مان گذاشته است. درحالی که تاامروز در این مبحث اجتماعی و فرهنگی فعالیت ویژه ای انجام نداده ایم و باید از ظرفیت های حوزه فرهنگ و هنر و صنایع فرهنگی مان در این حوزه ها بهره ببریم.

وی اظهارداشت: ظرفیت خالی دانشگاه ها با توجه به ورود فناوری ها و تکنولوژی های جدید دنیا و فضای مجازی بحث کاملا جدی است بنابراین نباید فرصت های این حوزه را از دست بدهیم.

وی تصریح کرد: راه اندازی پردیس های پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی به اقتصاد واحدها کمک می کند. این پردیس ها درآمدزا هستند. همچنین واحدهای استانی جهاددانشگاهی ظرفیت های خوبی برای احداث پردیس دارند. نهادهای دولتی دیگر تمایل به ایجاد این پردیس ها دارند اما اولویت اصلی ما با واحدهای جهاددانشگاهی است.

انصاری ادامه داد: سودآوری این پردیس ها باید مشخص شود. واحدهای جهاددانشگاهی نیز باید زیر پرچم جهاددانشگاهی و پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی فعالیت شان را انجام دهند.ازسوی دیگر ستفا به شدت از چنین موضوع هایی که جنبه اقتصادی دارد، استقبال می کند زیرا فناوری های نرم و صنایع فرهنگی فرصت خوبی برای جهاددانشگاهی ایجاد کرده است. ما برای تحقق این مهم آمادگی رایزنی با استانداری ها و اختصاص ردیف بودجه و فضای مناسب را داریم.

اعلام شرایط تاسیس پردیس ها و بودجه

دکتر مظاهر بابایی، مدیر اداره پردیس ها ومراکز رشد ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی نیز در این نشست گفت: ایجاد یک حلقه اکوسیستم فناورانه و کارآفرین در حوزه فناوری های نرم و صنایع فرهنگی، تعیین یک ماموریت ملی بر اساس ظرفیت ها و توانایی های جهاددانشگاهی، تعیین ماموریت برای شعب ستفا در واحدهای جهاددانشگاهی، امکان ردیف بودجه جدید برای جهاد دانشگاهی در سطح کلان و واحدها از ردیف بودجه ملی و استانی، ورود جدی جهاددانشگاهی به فعالیت های حوزه بین الملل و صادرات، ارتقا جایگاه جهاددانشگاهی در سیستم اجرایی کشور و اخذ حمایت های لازم و ایجاد اعتماد بیش از پیش، تحقق اقتصاد دانش محور با رویکرد اقتصاد فرهنگی، میدان دادن به کارآفرینان و فعالان( به ویژه بخش خصوصی) با هدف ایجاد مشاغل پایدار، خود اتکا و شکل پذیری اقتصاد مردم محور و همچنین ایجاد بستر جدیدی از آموزش های مقطع دار و دوره های مهارتی در جهاددانشگاهی با رویکرد اشتغال، اساس طراحی و پایه ریزی« فلسفه وجودی» پردیس های استانی است.

وی افزود: اکنون ساختار اداره توسعه، نظارت و ارزیابی پردیس ها و مراکز رشد پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی با توجه به اهمیت موضوع و گستردگی پردیس ها در کشور و ایجاد یک اکوسیستم فناورانه با موضوع پارک ملی به چارت پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی اضافه شده و برحسب وظیفه سازمانی نیز اعضای پیشنهادی آن نیز جهت تشکیل کارگروه پردیس ها به رئیس پارک معرفی شده اند. تصویب آیین نامه ها و مقررات، بررسی و تصویب موافقت اصولی، تصویب، پیگیری و نظارت بر حمایت های مالی و بررسی و تایید مدیران پردیس جهت انتصاب از جمله وظایف این کارگروه است.

وی به شرایط کلی تاسیس پردیس نیز اشاره کرد و در این خصوص اظهارداشت: داشتن حداقل جمعیت 300 هزار نفر در مرکز استان مورد تقاضا، تعهد مکتوب به همکاری و حمایت مسوولان استان از ایجاد و فعالیت پردیس، انعقاد تفاهم نامه سه جانبه بین پارک استان جهاد استان و پارک فناوری های نرم، وجود دانشگاه در استان مورد نظر دارای رشته های مرتبط با زمینه فعالیت پردیس، وجود فارغ التحصیلان کافی مرتبط با زمینه فعالیت پردیس، وجود حداقل 10 عضو هیات علمی در دانشگاه های مستقر در استان مورد نظر مرتبط با زمینه های اصلی فعالیت پردیس، وجود حداقل 20 واحد صنعتی و تولیدی مرتبط با زمینه فعالیت پردیس در استان، وجود حداقل 15 واحد فناور آماده پذیرش مرتبط با زمینه فعالیت پردیس و وجود مجموعه های ارائه دهنده خدمات و امکانات تخصصی مناسب با زمینه فعالیت پردیس برای حمایت از واحدها در استان از جمله شرایط تاسیس پردیس در هر استانی محسوب می شود.

بابایی گفت: مدیر پیشنهادی هر پردیس نیز باید دارای تجربه کافی مدیریتی و علمی در حوزه فناوری  یا دارای سابقه اجرایی و مدیریتی مرتبط با حوزه کسب و کار داشته باشد. تایید صلاحیت و انتصاب مدیران نیز بر اساس شاخص های مد نظر ستفا صورت می گیرد.

وی یادآورشد: پردیس هایی که ذیل واحدهای جهاددانشگاهی هستند به دلیل بهره وری و صرفه جویی در منابع انسانی و مالی نیاز می توانند از ظرفیت موجود در واحد استفاده کنند. واحدهایی که درخواست توسعه پردیس ها در سطح استان را دارند می توانند مراکز کارآفرینی و نوآوری با موضوع تخصصی راه اندازی کنند. فعالیت پردیس نیز باید بر اساس ماموریت های پارک و توانمندی های منطقه و همچنین زمینه فعالیت پردیس در راستای ظرفیت های سازمان موسس و استان باشد.

مدیر اداره پردیس ها ومراکز رشد پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی درباره بودجه پردیس ها نیز اظهارداشت: با وجود اینکه نگاه پارک به توسعه ایجاد بازار و درآمد جدید برای واحدها و کاهش وابستگی فعالیت های فرهنگی به بحث بودجه دولتی است، واحدها می توانند با رای زنی محلی با نمایندگان و مسوولان ارشد استان و ظرفیت بخش خصوصی و خیرین طبق ماده 6 الف بودجه لازم جهت راه اندازی پردیس اقدام کنند. در خصوص حمایت مالی پارک و ستفا با توجه به ظرفیت واحد و توان مالی پارک و ستفا و بهره وری مناسب بودجه بر اساس گزارش عملکرد پردیس ها در پایان سال اول و بر اساس تصمیم کارگروه برای هر واحد تصمیم گیری خواهد شد.

ایجاد پردیس باید توجیه اقتصادی داشته باشد

دکتر ابراهیم نبیونی، معاون فناوری پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی نیز در این نشست گفت: برنامه تجاری سازی استانی برای ما بسیار اهمیت دارد. با این برنامه می توانیم میزان منابع درآمدی و کارکرد پردیس ها را بررسی کنیم زیرا ستفا نیز تاکید بر توجیه اقتصادی بودن ایجاد پردیس ها را دارد. ما پس از اینکه مجوزهای لازم از دفتر مرکزی و ستفا اخذ کنیم باید این طرح را نیز در شورای گسترش وزارت علوم نیز مصوب کنیم. در نهایت پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی می تواند با ایجاد این پردیس ها به مجموعه ها و واحدهای جهاددانشگاهی در زمینه تجاری سازی محصولات فرهنگی کمک کند.

وی افزود: اکنون معاونت فرهنگی در مجموعه جهاددانشگاهی وظایف و کارکردهای مشخصی دارد. این معاونت بیشتر در زمینه دانشجویی فعالیت دارد. مراکز منش حوزه های آموزشی و فرهنگی بیشتر در جهت معرفی استارتاپ ها فعالیت دارند اما تمرکز اصلی این پردیس ها به روی بحث تجاری سازی است.

وی اظهارداشت: شرایط راه اندازی پردیس ها بر اساس دستورالعمل8 وزارت علوم بسیار زیاد است. یکی از شرایط وزارت علوم این است که پردیس ها باید حداقل 5 هزار متر فضا داشته باشند. ما شرایط ایجاد پردیس ها برای واحدها و مجموعه های جهاددانشگاهی را کمتر کرده ایم زیرا به دنبال هزینه تراشی و سنگ اندازی نیستم که حتما مانند پژوهشکده ها سه نفر عضو هیات علمی یا گروه علمی داشته باشد. ما قصد داریم با استفاده از ظرفیت های هر واحد یک برنامه تجاری درست و واقعی اجرا کنیم.

وی خاطرنشان کرد: همچنین در زمینه نوآوری های اجتماعی نیز با مجموعه های مختلف اقداماتی انجام داده ایم. معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز چهارشنبه هفته گذشته تفاهم نامه ای با بنیاد مستضعفان امضا کرد. ما نیز پیگیر این مساله هستیم. با بنیاد برکت و چند مجموعه اجتماعی نیز برای تحقق این مساله ارتباطاتی برقرار کرده ایم. حتی پیگیر این مساله هستیم که از طریق همراه اول روند کار را پیش ببریم.

گزارش: فرزانه صدقی