سندروم روده تحریک پذیر، عبارت از نوعی اختلال عملکردی روده بزرگ است که اغلب زنان جوان یا میانسال (کمتر از ۴۵ سال) را درگیر می کند. در این اختلال، روده دچار انقباض ناگهانی و نامنظم شده و علایم ناخوشایندی چون دل پیچه، نفخ، درد شکم در قسمت های مختلف (بالا، پایین یا پهلوها)، سر و صدای روده، اسهال یا یبوست یا به صورت متناوب هر دو این حالت ها و نیز دفع گاز ایجاد می شود.
عوامل موثر در تشدید نشانه های سندروم روده تحریک پذیر
• علایم این سندروم، به هنگام رویارویی با شرایط پرتنش و استرس زا تشدید می شود.
• سابقه ابتلا به بیماری های گوارشی
• مصرف بیش از حد ملین ها، داروها و آنتی بیوتیک ها
• مصرف الکل، چای، قهوه و کافئین
• خواب نامنظم و ناکافی
• عدم مصرف کافی مایعات
توصیه های غذایی در سندروم روده تحریک پذیر
1. مصرف غذا به صورت کم حجم در تعداد دفعه های بیشتر برای جلوگیری از دل درد و اسهال
2. مصرف غذای کم چرب برای کاهش انقباض روده ای پس از صرف غذا
3. مصرف آب و مایعات کافی؛ ۱۰-۸ لیوان در روز توصیه می شود.
4. پرهیز یا محدودیت مصرف غذاهایی که نشانه های بیماری را تشدید می کند.
5. پرهیز یا محدودیت مصرف انواع غذاهای نفاخ از جمله پیاز، خیار، ذرت، انواع کلم و حبوبات
6. پرهیز از جویدن آدامس به علت امکان بلعیدن هوا
7. پرهیز یا محدودیت مصرف شیر و فراورده های لبنی حاوی «لاکتوز» در افرادی که قادر به تحمل لاکتوز نیستند.
8. پرهیز یا محدودیت مصرف غذاهای حاوی کافئین، قهوه، چای و نوشابه های کولا؛ برای کاهش انقباض های روده ای و دردهای شکمی
9. پرهیز یا محدودیت مصرف شیرین کننده مصنوعی موجود در انواع آدامس و شکلات (سوربیتول)
10. مصرف قرص نعناع با مشورت و صلاحدید پزشک برای کمک به کاهش انقباض روده همچنین بهره گیری از رژیم غذایی توصیه شده از سوی مشاور تغذیه برای دریافت فیبر کافی نیز همواره می تواند راهگشای این بیماران باشد.
سیده مریم عبداله زاده
دکتری تخصصی تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز