خشکسالی و غفلت مدیریتی طغیان ریزگردها را رقم می زند
چند سالی است که استان های مختلف کشور به علت خشکسالی، میزبان ریزگردها در فصل گرم سال هستند. امروز میزان کیفیت هوا در شهر مشهد به 188 و غلظت ذرات معلقش به حدود 220 میکروگرم بر مترمکعب رسید و این شرایط فوق اضطراری شهر مشهد را به تعطیلی کشاند.
به گفته رضا اسماعیلی، رئیس مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی شهرداری مشهد، در حال حاضر شاخص لحظه ای کیفیت هوا ۱۸۸ وغلظت ذرات معلق نیز حدود ۲۲۰ میکروگرم بر مترمکعب (۷برابر سطح استاندارد) است؛ این غلظت نیز طی ساعات آینده افزایش خواهد داشت. با توجه به افزایش شدت آلایندگی در ساعات آینده و خطر بیماری های تنفسی، از شهروندان درخواست می شود تا حد امکان از حضور در فضای باز خودداری کنند.
وی خشکسالی را عامل اصلی هجوم ریزگردها عنوان کرد و گفت: خشکسالی گسترده امسال باعث شده تا توده های گرد و خاک جنوب و جنوب غرب خراسان به مشهد آورده شود. از آنجا که منشأ گرد و خاک داخلی است، تقویت و توسعه فضای سبز در کمربند سبز می تواند این شرایط را تعدیل کند. اگر با مدیریت منابع آبی گونه های گیاهی سازگار با کم آبی را گسترش دهیم، در بهبود کیفیت هوا تاثیر به سزایی خواهد داشت.
فرخ لقا امینی، کارشناس مسئول بررسی آلودگی هوا و تغییر اقلیم اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز به علت چرایی ایجاد گرد و غبار شدید آسمان مشهد اشاره کرد و گفت: گردوغباری که امروز آسمان مشهد را پوشانده منشا داخلی (داخل استان و کشور) و خارجی( صحرای قره قوم؛ صحرای مرکزی ترکمنستان) دارد. وضعیت موجود ناشی از سامانه ناپایدار شمال غرب استان است که باتوجه به خشکسالی‌های گسترده و کاهش نزولات جوی سبب انتقال توده های گردوخاک جنوب و جنوب غرب خراسان به مشهد شده است.
به گزارش سیناپرس، ریزگردها، عاملی است که می تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد زیرا رابطه مستقیمی با ایجاد انسداد دستگاه تنفسی، عفونت حاد دستگاه تنفسی و بروز عفونت گوش میانی، سرطان ریه، بیماری های قلبی و عروقی دارد. در این بین نوزادان، کودکان و نوجوانان، سالخوردگان، افراد مبتلا به بیماری های تنفسی مانند آسم و برونشیت و آمفیزم و بیماران قلبی در مقابل این پدیده آسیب پذیرترند. قرار گرفتن این افراد در معرض ریزگردها می تواند واکنش های حساسیتی و حملات آسمی آنها را تشدید کند و مشکلات تنفسی حاد و بیماری های قلبی و عروقی آنها را افزایش دهد و طول عمرشان را نیز کاهش دهد.
دکتر حسینعلی خزاعی، مدیر مرکز تحقیقات ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در این خصوص اظهارداشت: اثرات ریزگردها بر سلامت را می توان به تناسب نوع و مدت زمان حضورشان در محیط زیست به دو نوع ریز و درشت طبقه بندی کرد که هر یک اثرمتفاوتی در سلامت جامعه ایجاد می کنند؛ ذرات ریز وقتی استنشاق می شوند به اعماق بیشتر و نواحی حساس مجرای تنفسی و ریه نفوذ پیدا می کنند. انواع آلودگی و ویروس هایی که ریزگردها با خود حمل می کنند باعث تحریکات چشم شده و همچنین باعث تسریع روند ایجاد انواع التهابات پوستی مانند کهیر و اگزما و ترک لب ها می شود، درحالی که ذرات درشت گرد و غبار حداکثر می توانند به بینی، دهان و حلق راه پیدا کنند.
وی افزود: اولین سد دفاعی بدن در مقابل ذرات معلق، مو‌ها و ترشحات مخاطی درون حفره بینی است بنابراین در وهله نخست توصیه به بستن درب و پنجره اتاقها می شود. شهروندان مگر در مواقع ضروری نباید از خانه خارج شوند. استفاده از ماسک، دستمال و هر گونه پوشش محافظ ضروری است؛ اگر این پوشش ها را با آب معمولی کمی خیس و نمدار کنند، امکان عبور برخی از ذرات معلق که قطر کمتری دارند را محدودتر خواهند کرد. در غیر اینصورت این ذرات در نایژه ها ته نشین و تعدادی از آنها وارد کیسه های هوایی می شوند. اگر ذرات معلق وارد ریه ها شوند و در آنجا باقی بمانند، به چند طریق می توانند اثرات سمی خود را اعمال کنند. اگر این ذرات معلق با مواد حاوی کربن ناشی از سوخت های فسیلی همراه شوند برای سلامتی بسیار خطر آفرین خواهند شد.
دکتر فرشید وفا، مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز توصیه کرد که مردم هنگام هجوم ریزگردها در محیط های سربسته قرار بگیرند. در و پنجره ها را نیز حتما ببندند. در صورت نیاز از درزگیر استفاده کنند و دریچه های تهویه نیز باید تمیز شود. مصرف مایعات فراوان به ویژه آب می تواند تاثیرگذار باشد. نرفتن به نقاط مرتفع و انجام ندادن فعالیت های ورزشی نیز در این ایام توصیه می شود. مردم حتما باید از ماسک به ویژه N95 استفاده کنند یا دهان و بینی خود را با پارچه‌های نمناک بپوشانند.
چند نکته اساسی دیگر
– وضعیت کیفیت هوای منطقه محل سکونت خود را از طریق صدا و سیما و رسانه های معتبر پیگیری کنید.
– هنگام خروج از منزل یا محل کار حتما از عینک و ماسک مناسب استفاده کنیم.
– افراد مبتلا به بیماری های قلبی و بیماری های ریوی نظیر آسم ، سالمندان و کودکان از هرگونه فعالیت فیزیکی خارج از منزل اجتناب کنند.
– فعالیت های طولانی و سنگین خارج از منزل را کاهش دهید.
– استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین را محدود و حتی الامکان از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.
– – از فعالیت های شدید بدنی مانند ورزش های سبک و سنگین و قدم زدن درفضای باز خودداری کنید.
– – برای پیشگیری از ورود گردو غبار به داخل ساختمان، در و پنجره ها و منافذ را ببندید و از باز و بسته کردن غیر ضرور آن ها خودداری کنید.
– در شرایط بروز گرد و غبار به علت بخارات حاصل از پاک کننده های شیمیائی و گندزداها، حتی الامکان از این مواد کمتر استفاده کنید.
– از فعالیت هایی که باعث افزایش آلودگی هوا در فضای داخل خانه می شود مانند جارو کشیدن، یا خانه تکانی و… خودداری کنید.
– از مصرف سیگار و قلیان در حد امکان خودداری کنید.
– مصرف شیر و ماست کم چرب و میوه و سبزیجات تازه را برای دفع مسموم فراموش نکنید.
– از خرید و مصرف مواد غذایی که تهیه و عرضه آن ها در محیط های باز و در معرض گرد و غبار انجام می شود، خودداری کنید.
– اگر در منزل از سیستم های تصفیه هوا استفاده می کنید، فیلترهای آن را به موقع تمیز و جایگزین کنید.
– مبتلایان به آسم و بیماران قلبی عروقی در صورت بروز علائم تنگی نفس و هر گونه ناراحتی، سریعا به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت و یا بیمارستان مراجعه کنند.
گزارش: مهگل غفاری
