تغذیه ورزشی نشان دهنده ادغام و به کارگیری اصول علمی تغذیه و فیزیولوژی ورزشی است که از فعالیت بدنی، عملکرد ورزشی و ریکاوری حمایت و تقویت می کند. علاوه بر اجرای استراتژی‌های تغذیه ورزشی و تمرین، ورزشکاران به دنبال برخی کمک‌های انرژی‌زا هستند، یک تأثیر خارجی که ممکن است انگیزه کلیدی برای پیروزی باشد. مکمل‌های غذایی به عنوان کمک‌های انرژی‌زای تغذیه‌ای در نظر گرفته می‌شوند و مکمل‌هایی که برای بهبود عملکرد ورزشی و بهبودی سریع‌تر در نظر گرفته شده‌اند، به عنوان مکمل‌های ورزشی شناخته می‌شوند. مکمل‌های غذایی ورزشی شامل پودرها، قرص‌ها، نوشیدنی‌های میان‌وعده‌ای هستند که معمولاً از طریق عضله‌سازی، افزایش انرژی، بهبود استقامت یا کمک به کاهش وزن، عملکرد ورزشی را به نوعی افزایش می‌دهند. اگر ورزشکار باشید یا حتی یک بار به باشگاه‌های ورزشی سر زده باشید، ورزشکارانی را می‌بینید که در حال مصرف مکمل‌های ورزشی هستند. اما سوالی که مطرح میشود این است که آیا هر ورزشکاری با هر سن و شرایطی از ورزش حتما باید مکمل‌ها و مواد نیرو زا را مصرف کند؟
محمدعلی ایزدی کارشناس ارشد تغذیه ورزشی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس فارس گفت: نیاز غذایی یک ورزشکار از یک فرد معمولی که ورزش نمیکند بیشتر است و بدنش به انرژی و یا غذای بیشتر و یا حتی ممکن است به مکمل نیاز داشته باشد.
وی تاکید داشت: همه ورزشکاران با هر سن و شرایطی، نیاز نیست مکمل و مواد نیروزا مصرف نمایند و افزود: عوامل مختلفی از قبیل سن (قاعدتاً افراد زیر ۱۸ سال و کودکان از مصرف اغلب مکمل‌های ورزشی منع هستند)، نوع ورزش (قدرتی یا استقامتی)، شدت ورزش، سابقه تمرین، میزان فعالیت بدنی، تیپ و وزن بدنی و وجود بیماری‌های زمینه‌ای خاص (مثل کلیوی ،قلب و عروق، کبد چرب و …) وجود دارد که تعیین می‌کند آیا ورزشکار به مکمل ورزشی نیاز دارد یا خیر. لذا ورزشکاران حتما توجه داشته باشند که پیش از مصرف هر گونه مکمل ورزشی با کارشناس تغذیه دارای شماره نظام‌پزشکی مشورت نمایند تا دچار عوارض ناشی از مصرف نا به‌جای مکمل‌ها و مواد نیروزا نشوند.
این کارشناس ارشد تغذیه ورزشی، از کار افتادگی کلیه‌ها، مشکلات قلبی و عروقی، قطع قاعدگی و بم شدن صدا در خانم ها، کبد چرب، ضخیم شدن پوست، بزرگ شدن سینه در آقایان و بی میلی جنسی را از عوارض مصرف غیر ایمن و نابه‌جای مکمل‌ها و مواد نیروزا برشمرد.
با توجه به مشارکت ورزشکاران در رویدادهای ورزشی، شناخت الگوهای مصرف مکمل‌های ورزشی در میان آن‌ها به منظور تدوین برنامه‌های آموزشی در جهت پرهیز از مصرف بی‌رویه مکمل‌ها حائز اهمیت است.
ایزدی با اشاره به افزایش پذیرش اجتماعی و اقبال چشمگیر نوجوانان و جوانان در مصرف مکمل‌های ورزشی، بر لزوم آموزش همه جانبه و گسترده در مورد مکمل های ورزشی و نظارت دقیق بر رشد ورزشی ورزشکاران تاکید و افزود: متأسفانه، ورزشکاران به ندرت به دنبال اطلاعات از منابع تحصیل کرده مانند متخصصان تغذیه هستند. همچنین برنامه های آموزشی مستمر در این زمینه وجود ندارد که این امر باعث می شود ورزشکاران در معرض اطلاعات نادرست قرار گیرند و ممکن است منجر به مشکلات سلامتی و عملکرد ضعیف ورزشی شود.
وی در پایان تصریح کرد: از آنجا که متاسفانه بیشتر مکمل‌هایی که از مکانهایی به جز داروخانه مانند خرید از مربی باشگاه یا سفارش از کشورهای حاشیه خلیج فارس تهیه و مصرف میشود تقلبی بوده و عوارض مصرف آن به کرات در ورزشکاران دیده شده است پس توصیه می شود ورزشکاران پیش از تهیه مکمل و مواد نیروزا، با متخصصین تغذیه ورزشی دارای شماره نظام پزشکی جهت نحوه مصرف و نوع مکمل مورد نیاز مشورت نمایید و مکمل را از مکانی ایمن مثل داروخانه‌های سراسر کشور تهیه و به علامت استاندارد و تائیدیه وزارت بهداشت و درمان توجه نمایند.
گزارش: فتانه حق پرست