افزایش فشارخون در نوجوانان چاق

فشار خون بالا یا اصطلاحا «پرفشاری خون»، سومین عامل کشنده انسان ها محسوب می شود و از هر هشت مورد مرگی که اتفاق می افتد، عامل یکی از آن ها فشار خون است. بر اساس مطالعات علمی، این بیماری ممکن است از نوجوانی و حتی کودکی آغاز گردیده و تا بزرگسالی ادامه داشته باشد. به عبارت دیگر در بسیاری از موارد، ریشه وجود پرفشاری خون، به دوران کودکی باز می گردد. لذا شروع انجام غربالگری ها برای شناسایی کودکان و نوجوانان در معرض خطر این بیماری با استفاده از روش های ساده و موثر، اهمیت زیادی در بهداشت و حفظ سلامت عمومی جامعه دارد.

یکی از مهم ترین عواملی که در غربالگری فشار خون اهمیت دارد، بررسی وضعیت چاقی در افراد است. چرا که مطالعات نشان داده چاقی با افزایش و تجمع چربی در بدن به ویژه در قسمت مرکزی آن، خطر ابتلا به بیماری های مزمنی نظیر دیابت و پرفشاری خون را افزایش می دهد.

یکی از مهم ترین عواملی که در غربالگری فشار خون اهمیت دارد، بررسی وضعیت چاقی در افراد است. چرا که مطالعات نشان داده چاقی با افزایش و تجمع چربی در بدن به ویژه در قسمت مرکزی آن، خطر ابتلا به بیماری های مزمنی نظیر دیابت و پرفشاری خون را افزایش می دهد. بدین منظور معمولا برای افراد بزرگسال از شاخص توده بدنی یا BMI استفاده می شود. ولی از آن جایی که استفاده از این شاخص برای کودکان و نوجوانان به منظور غربالگری فشارخون دارای محدودیت هایی است، لازم است برای آن ها شاخص های دیگری مورد استفاده قرار گیرد.

در این خصوص محققینی از دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی کاشان از «نسبت دور کمر به قد» که تحت عنوان شاخص WHtR شناخته می شود استفاده نموده و رابطه آن را با میزان فشارخون دختران نوجوان مورد استفاده قرار داده اند.

این مطالعه توصیفی-تحلیلی بر روی 1046 نفر از دانش آموزان دختر سنین 11 تا 19 سال شهر کاشان انجام شده و نتایج آن اخیرا در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در نشریه «پایش» وابسته به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است.

بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، افزایش شاخص WHtR یا «نسبت دور کمر به قد» در دانش آموزان مورد بررسی، با افزایش فشارخون سیستولیک یا دیاستولیک آن ها رابطه معنی داری داشته است. به عبارت دیگر هر چه نسبت دور کمر به قد دختران مورد آزمایش بیشتر بوده، آن ها دارای فشار خون بالاتری بوده اند و لذا این نسبت، شاخص مناسبی برای تشخیص وضعیت فشارخون در این نوجوانان بوده است.

داده های به دست آمده از این تحقیق نشانگر آن است که نزدیک به 25 درصد از نوجوانان مورد بررسی در معرض خطر چاقی شکمی قرار داشته و شاخص WHtR آن ها بالای 0.5 بوده است. همچنین شیوع پرفشاری خون در این نوجوانان حدود 7 درصد بوده و بین چاقی شکم و فشارخون در آن ها ارتباط مشخص و واضحی دیده می شود.

محققین مجری این طرح پژوهشی با توجه به یافته های مطالعه خود اشاره نموده اند که  می توان از شاخص WHtR به عنوان یک روش اندازه گیری ساده، ارزان و راحت برای غربالگری پرفشاری خون در نوجوانان استفاده نمود.

این پژوهشگران همچنین اظهار داشته اند از آن جایی که چاقی مرکزی و پرفشاری خون از مهم ترین مشکلات بهداشتی نوجوانان در کشور ما می باشد، طراحی برنامه های آموزشی مرتبط به منظور ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی نوجوانان و والدین آن ها ضروری به نظر می رسد.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: عباس زاده، ف. و همکاران. بررسی رابطه بین نسبت دور کمر به قد با فشارخون در نوجوانان. پایش، 15(5): 587-579.

No tags for this post.