جوانان و مدیریت استفاده از «شبکه‌های اجتماعی»

پیشرفت های گسترده در فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب گسترش کاربرد این فناوری در زندگی روزمره و شکل گیری ابزار و شیوه های نوینی در ارتباطات دوسویه بر مبنای پدیده اینترنت گردیده است. در این رابطه، شبکه های اجتماعی مجازی که به دنبال ادغام فناوری های مختلف ارتباطی شکل گرفته اند، جزو مهم ترین و تاثیرگذارترین پدیده های سنوات اخیر می باشند.

شبکه های اجتماعی با عضوگیری رایگان از کاربران توانسته اند در جریان سازی های مختلف، نقش اساسی داشته و با قدرت فرهنگی عظیم خود، موجب تغییر در سبک زندگی افراد و جهت گیری های خاص در جنبه های گوناگون زندگی آن ها شوند.

این شبکه های اجتماعی که از مهم ترین آن ها می توان فیسبوک، توئیتر، تلگرام و اینستاگرام را نام برد، با عضوگیری رایگان از کاربران توانسته اند در جریان سازی های مختلف، نقش اساسی داشته و با قدرت فرهنگی عظیم خود، موجب تغییر در سبک زندگی افراد و جهت گیری های خاص در جنبه های گوناگون زندگی آن ها شوند. گسترش و فراگیرشدن این شبکه ها در بین جوانان، پرسش هایی را در خصوص پیامدهای احتمالی آن ها بر جامعه ما که حدود 60 درصد از آن را جوانان تشکیل می دهند پدید آورده و لزوم انجام پژوهش هایی را در این خصوص به ذهن متبادر می سازد.

در این راستا، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی زنجان، مطالعه ای را به انجام رسانده اند که در آن تجربیات دانشجویان از شبکه های اجتماعی و تاثیر آن بر سبک زندگی آن ها مورد بررسی و ارزیابی علمی قرار گرفته است.

این پژوهش کیفی با مشارکت دانشجویان دختر و پسر رشته پرستاری که سنی بین 21 تا 26 سال داشته اند انجام شده و نتایج آن اخیرا در نشریه «پژوهش پرستاری» وابسته به انجمن علمی پرستاری ایران منتشر گردیده است.

بر اساس یافته های این تحقیق، دانشجویان که خود از استفاده کنندگان شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام بوده اند اعتقاد دارند این شبکه ها باعث کاهش ارتباطات بین فردی در خانواده ها گردیده ولی از سوی دیگر روابط بین فردی در فضای مجازی به ویژه ارتباط با آشنایان و خویشاوندان ساکن در شهرها یا کشورهای دیگر را افزایش داده است.

 محققین در تبیین چرایی گرایش زیاد جوانان به این شبکه ها اظهار داشته اند: جوانان به خاطر داشتن روحیه تنوع طلبی، خلاقیت، کنجکاوی و علاقه به داشتن زندگی متفاوت به عضویت در شبکه های اجتماعی رغبت زیادی نشان می دهند. آن ها در این شبکه ها با توجه به محدودیت های اجتماعی موجود در جامعه، به تبادل اطلاعات، کسب خبر و دوست یابی می پردازند.

بر اساس نظر این پژوهشگران، شبکه های اجتماعی فی نفسه ابزاری برای بی هویتی نیستند، ولی اگر آگاهی لازم در خصوص کارکردهای نادرست این رسانه های اجتماعی  به جوانان داده نشود، این ابزار نه تنها تهدیدی برای جوانان که برای کل جامعه خواهد شد. در واقع شبکه های اجتماعی مانند شمشیر دولبه بوده و اگر از آنها درست استفاده نشود، آسیب زیادی به کاربران وارد خواهند نمود. لذا بایستی جوانان را از فرصت ها و تهدیدهای این رسانه ها آگاه نموده و در واقع طی فرایندهای آموزشی، «آگاه سازی» را جایگزین «منع اکید» این شبکه ها نمود.

نکته جالب توجهی که در این تحقیق به آن اشاره شده پیشنهاداتی است که خود دانشجویان به منظور کاهش و یا مدیریت بهتر استفاده از شبکه های اجتماعی مطرح نموده اند. بر این اساس، دانشجویان معتقدند پرداختن به ورزش، ورود کردن مستقیم خانواده ها به موضوع و فرهنگ سازی استفاده از این شبکه ها، افزایش سن و تحصیلات و بالاخره کسب تجربه های لازم در این زمینه می توانند از عواملی باشند که به افراد در مدیریت صحیح استفاده از شبکه های اجتماعی مختلف کمک نمایند.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: مقدم، ف. و همکاران. تبیین تجربیات دانشجویان از شبکه های اجتماعی و تاثیر آن بر سبک زندگی. 1395. پژوهش پرستاری، 11(3): 73-66.

No tags for this post.