به همت پژوهشگران دانشگاه تهران؛
ارائه یک شاخص جدید برای پایش خشکسالی به کمک سنجش
پژوهشگران سنجش از دور و GIS دانشگاه تهران، شاخص تازه‌ای برای پایش خشکسالی با کمک سنجش از دور معرفی کردند.
به گزارش سیناپرس، در پژوهشی که به تازگی در دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران به راهنمایی عطاالله عبدالهی کاکرودی دانشیار گروه سنجش از دور و GIS انجام شده، شاخصی بهینه و کارآمد برای پایش ماهواره‌ای خشکسالی معرفی شده است.
کاکرودی درباره ضرورت این پژوهش توضیح داد: خشکسالی یکی از ویرانگرترین بلایای طبیعی است و هزینه‌های ناشی از آن به دلیل پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی آن بسیار بالا است. کشور ایران نیز همواره از خشکسالی‌های پی در پی زیان دیده است، از این رو برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح خشکسالی، از ضروریات اداره امور منابع طبیعی و کشاورزی است که مستلزم درک بهتر این پدیده است.
وی گفت: در سال‌های اخیر بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور برای پایش خشکسالی گسترش یافته و شاخص‌های سنجش از دوری مختلفی برای این کار ارائه شده است. این داده‌ها امکان پایش خشکسالی را در تمام قسمت‌های حوضه، و اطلاعات مکانی مورد نیاز جهت مدیریت بهینه را فراهم می‌نمایند. با این وجود هنوز توافق جامعی در مورد عملکرد و دقت شاخص‌های سنجش از دور برای مطالعه خشکسالی وجود ندارد.
این جغرافیدان افزود: بیشتر شاخص‌های خشکسالی سنجش از دوری برای یک منطقه اقلیمی، یک نوع اکوسیستم، یا یک موقعیت جغرافیایی خاص طراحی شده‌اند و عملکرد آنها در سایر مناطق به طور چشمگیری تغییر می‌کند. این موضوع تفسیر نتایج را دشوار می‌کند و کارایی مطالعات را کاهش می‌دهد. با توجه به تنوع اقلیم و محیط طبیعی در کشور، تعیین شاخص‌های بهینه برای پایش خشکسالی ضروری است؛ به طوری که عمکلرد آنها در مناطق مختلف دچار نوسان نشود.
کاکرودی درباره این تحقیق که در قالب رساله دکتری مائده بهیفر و با همکاری قاسم عزیزی استاد گروه جغرافیای طبیعی و مجید کیاورزمقدم، دانشیار گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران انجام شده است، توضیح داد: در این تحقیق، ۱۳ شاخص پرکاربرد سنجش از دوری خشکسالی به صورت جامع در کلاس‌های مختلف اقلیم، کاربری و پوشش اراضی، لندفرم و در دو حوضه داخلی و ساحلی ارزیابی شده است.
وی درباره یافته‌های این مطالعه اظهار داست: نتایج تحقیق منجر به ارائه شاخصی جدید مبتنی بر داده‌های تبخیر تعرق واقعی ماهواره‌ای شد که عملکرد بالایی در تمام کلاس‌های مورد ارزیابی داشته است. همچنین بزرگ ترین مزیت این شاخص که چالش موجود در مطالعات خشکسالی را برطرف می‌نماید، آن است که از عملکرد یکنواختی در تمام کلاس‌های اقلیم و سطح زمین برخوردار است. شاخص پیشنهادی می‌تواند در سرتاسر ایران برای پایش خشکسالی مورد استفاده قرار گیرد.
براساس گزارش دانشگاه تهران، یافته‌های این پژوهش، به صورت مقاله‌ای در مجله Ecological informatics از سوی انتشارات الزویر به چاپ رسیده و از طریق این پیوند دست‌یافتنی است.
