خانواده به عنوان یک نهاد مهم اجتماعی از نگاه دین اسلام و نیز از دید علوم اجتماعی، دارای اهمیت بسیاری است. در دین اسلام، خانواده محبوب ترین و عزیزترین نهاد بشری در نزد خدای متعال شمرده می شود.
به گزارش سیناپرس، این اهمیت و ارزش از آن روی است که بدیلی برای کارکردهایی که خانواده دارد، نمی توان یافت. از جمله این کارکردها می توان به کارکردهای زیستی-اجتماعی، کارکردهای حمایتی و کارکردهای تربیتی و کنترلی اشاره کرد. این دست از کارکردها منجر به آن شده است که با وجود تحولات اساسی دیگر نهادها، خانواده در اهداف و کارکردهای خود ثابت بماند و هنوز هم در جوامع واجد اهمیت بسیاری باشد. از همین روی، هرآنچه که به ساختار خانواده آسیب وارد کند از سوی عقل و دین مورد توبیخ قرار گرفته است.
در یک مطالعه علمی پژوهشی جدید، محققان برای درک بهتر چرایی بروز روابط فرا زناشویی در زوجین ایرانی، به سراغ مشاوران خانواده رفته و ضمن بررسی نظرات آن ها، راهکارهایشان را برای جلوگیری از این خطر پنهانی در جامعه ارائه داده اند.
بنابر گفته متخصصان، یکی از مسائلی که در چند دهه اخیر شاهد افزایش نرخ آن در ایران و جامعه جهانی هستیم، مسئله ارتباطات خارج از چارچوب عهد ازدواج است که در متون علوم اجتماعی از آن به روابط فرا زناشویی و خیانت زناشویی تعبیر می شود. ارتباط فرا زناشویی در اصطلاح روان شناسی، شامل برقرار کردن ارتباط جنسی یک فرد متأهل عقد دائم با جنس مخالف، خارج از محدوده خانواده است. در تعریف دیگری آمده است که یک راز جنسی، عاشقانه یا درگیری عاطفی که منجر به نقض تعهد رابطه زناشویی است. به گزارش سیناپرس، خیانت زناشویی را می توان یکی از عوامل آسیب زا در ساختار و ثبات خانواده دانست و به گونه ای، آن را مهم ترین تهدید برای ثبات روابط زناشویی و از عمده ترین دلایل طلاق در فرهنگ های مختلف به شمار آورد.
در رابطه با این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه باقرالعلوم و دانشگاه تهران در یک مطالعه پژوهشی، علل پیدایی روابط فرازناشویی زوجین را با بررسی نگرش مشاوران خانواده، بررسی و ارزیابی کرده اند.
به گزارش سیناپرس، در این مطالعه، 15 مشاور خانواده مشارکت داشته اند که بر اساس نظرات اخذشده از آن ها، در نهایت، پنج الگوی ذهنی (محیط گرایان، خانواده گرایان، باورگرایان، ارتباط گرایان و روان گرایان) به عنوان الگوی ذهنی در پیدایی این روابط کشف و تبیین گشته است.
به گفته محمدحسین افشاری کرمانی، پژوهشگر روانشناسی مثبت گرا از دانشگاه باقرالعلوم و همکارانش، این پنج الگوی ذهنی و عوامل مربوط به هریک به شرح ذیل هستند:
1) محیط گرایان؛ شامل عوامل: دشواری طلاق، طرح واره ازدواج، دادن حس رهایی به زن، فقر و ثروت و دوستان منحرف.
2) خانواده گرایان؛ شامل عوامل: خانواده پدری، جنسیت، عدم همسان همسری، رسانه های و شبکه های مجازی و آشیانه خالی.
3) باور گرایان؛ شامل عوامل: سن فرد خیانت کننده، نگرش سهل گیرانه و مجاز جامعه، سوءاستفاده از امکان تعدد زوجات، عدم تأمین نیازهای عاطفی همسر و بی ضرر دانستن روابط.
4) ارتباط گرایان؛ شامل عوامل: فضای شغلی مختلط، نوع شغل، سن فرد خیانت کننده، گذر از سنت به مدرنیته و جامعه آلوده.
5) روان گرایان؛ شامل عوامل: اختلالات روانی، بی ضرر دانستن روابط، اثبات مردانگی و احساس جوانی، خانواده پدری و فقر و ثروت.
این محققان می گویند: از آن روی که خانواده نقش مهمی در پیدایی این روابط دارد، لازم است خط مشی های مطلوبی را ناظر به خانواده تدوین کرد. به همین دلیل به برخی از این خط مشی های مؤثر در کاهش پیدایی روابط فرا زناشویی اشاره خواهیم کرد: اجرای طرح «هر خانواده، یک روانشناس خانواده»؛ اجرای دوره های روانشناختی پیش از ازدواج؛ افزایش سواد رسانه؛ تولید سریال و فیلم های مرتبط با پدیده روابط فرا زناشویی؛ مدیریت روانی آشیانه خالی.
بر اساس این تحقیق، به همان اندازه که جسم افراد یک خانواده مهم است، روان ایشان نیز باید موردتوجه قرار بگیرد. این سیاست در دیگر عوامل خانوادگی و روان افراد نیز می تواند تکرار شود.
به اعتقاد افشاری کرمانی و همکارانش، روان شناس خانواده به عنوان فردی آگاه نسبت به یک خانواده، با آگاهی کامل از روابط افراد خانواده می تواند تعارضات ایشان را به درستی بشناسد و با آگاهی های چندساله ای که نسبت به یک خانواده به دست می آورد، می تواند تعارضات و ارتباطات ایشان را تصحیح کند و اگر این ارتباطات قابل تصحیح نباشد، امر طلاق و جدایی زوج را تسهیل نماید و از آسیب های ظاهری و پنهانی این جدایی بکاهد.
به گزارش سیناپرس، این اطلاعات علمی در قالب یک مقاله پژوهشی در فصل نامه مطالعات زن و خانواده متعلق به دانشگاه الزهرا (س) منتشر شده اند.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.