در مورد اهمیت نور در طراحی فضاهای مسکونی نکات زیادی توسط صاحب نظران مطرح شده اند. اما در تحقیقی جدید در این خصوص، نقش این عامل مهم خانه سازی در وضعیت مزاجی زنان مورد تاکید قرار گرفته است.
به گزارش سیناپرس، مردم بيشتر از 90 درصد زندگی خود را در ساختمان ها می گذرانند و از آنجایی که انسان ها و مکان هایی که در آن زندگی می کنند، جزئی از یک واحد و یک سيستم تبادلی هستند، تأثيرات معينی بر یکدیگر می گذارند. زندگی انسان تحت تأثير ارتباطات با محيط اطراف است.
این ارتباط، از طریق حواس پنج گانه بيرونی ازجمله بينایی صورت می گیرد که مهم ترین حس در منتقل کردن احساسات مختلف و ادراکات گوناگون به مغز انسان است. در این نقل و انتقال، عناصر و عوامل بسياری ازجمله محيط و فضاهای پيرامون انسان تاثیر دارند و در این میان، نور و به طور خاص، نور روز به دلیل کيفيت بالاتر و مشکلات کمتر نسبت به نورهای مصنوعی، دارای نقشی ویژه بوده و از اهميتی خاص برخوردار است.
از آغاز زندگی بشر در غارها تا امروز که محل های سکونت، پيچيده تر و مصنوعی تر شده اند، نور و روشنی روز همواره نویدبخش زندگی بوده است.
تحقيقات نشان می دهد:ميزان و شدت، نوع منبع، رنگ، جهت و شيوه توزیع نور در محيط های متفاوت فعاليت انسانی ممکن است تا حدود زیادی بر رفتارها، روحيات، بازدهی و کارایی وی تأثير بگذارند.به گزارش سیناپرس، در این ميان نقش نور طبيعی به مثابه کامل ترین و مطلوب ترین نور، انکارناپذیر است، چرا که روشنایی روز از دیرباز با سلامتی مرتبط بوده و نور از پارامترهای مورد اهميت در ارتباط با محيط است و یکی از بنمایه های معماری محسوب می شود.
در رابطه با تاثیرات این عنصر مهم طراحی ساختمان ها، محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، پژوهشی جالب توجه را انجام داده اند که در آن، رابطه بین میزان نورگیری فضای خانه با مزاج زنان خانه دار مورد بررسی قرار گرفته است.
این پژوهش در واحدهای مسکونی واقع در شهر کرمان و روی144 زن خانه دار انجام شده است. در این بررسی، داده ها از طریق پرسشنامه پزشکی تعیین مزاج و مشاهده نقشه های واحدهای مسکونی گردآوری گردیده اند.
یافته‌های این تحقیق نشان می دهد: ارتباط معنی‌داری بین میزان نورگیری فضا و مزاج افراد، وجود دارد. بر این اساس، شاید بتوان گفت نورگیری فضا با تاثیر‌گذاری بر مزاج کاربران، سلامتی آن ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معماران در طراحی ساختمان با توجه به میزان و چگونگی قرارگیری عناصر نورگذر، جهت استفاده حداکثر و مطلوب از نور طبیعی، می‌توانند به تعدیل مزاج و سلامتی کاربران کمک کنند.
در این خصوص، وحیده رحیمی مهر، استادیار و متخصص معماری دانشکده هنر، معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان می گوید: پژوهش ما نشان داد حدود 71 درصد از زنان ساکن در واحد های تیپ A که سطح عنصر نورگذر کوچک تری دارند و از سمت شمال شرق و جنوب غرب نور روز را دریافت می‌کنند ، دارای مزاج‌سرد هستند و حدود 77 درصد زنان ساکن در خانه‌های تیپ B و 78 درصد زنان ساکن در خانه‌های تیپ C که هر دو دارای نورگیری بیشتری هستند، از مزاج گرم و معتدل (در گرمی و سردی) برخوردارند.
این محقق می افزایند: طبق این تحقیق، نورگيری فضای خانه، بر روی مزاج زنان خانه دار از منظر گرمی و سردی تاثیر دارد، به گونه ای که شاید بتوان گفت محيط های کم برخوردار از نور طبيعی روز، باعث ایجاد سردی در مزاج ساکنين ساختمان می شوند و محيط هایی با بهره مندی بيشتر از نور روز، باعث گرمی و اعتدال در مزاج افراد می گردند.
بر این اساس، با توجه به این که در مطالعات حوزه دانش اقليمی و طراحی، قسمت عمده ای از وظایف یک معمار آن است که ساختمان را به نحوی قرار دهد که بيشترین استفاده از نور خورشيد در رابطه با شرایط گرمایی، بهداشتی و روانی آن حاصل گردد و امروزه در مقایسه با گذشته مردم بخش زیادی از ساعات عمر خود را در طول روز در فضاهای سرپوشيده می گذرانند، بنابراین فراهم آوری امکان ورود نور مناسب طبيعی برای ارتقاء کيفيت زیستی و نيز افزایش سطح سلامتی، آسایش و کارایی آن ها، ایده ای کاملا مطلوب به شمار می آید.
به اعتقاد رحیمی مهر، طبق نتایج حاصله، معماران می توانند در طراحی ساختمان با توجه به ميزان و چگونگی قرارگيری عناصر نورگذر، جهت استفاده حداکثر و مطلوب از نور طبيعی، به تعدیل مزاج و سلامتی کاربران کمک کنند.
به گزارش سیناپرس این یافته های پژوهشی جالب را دوفصلنامه معماری اقلیم گرم و خشک وابسته به دانشگاه یزد منتشر نموده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.