محققان بررسی کردند
دلیل ازدواج زودهنگام زنان در ایران چیست؟

در یک مطالعه علمی پژوهشی، محققان زمینه ها و عوامل مهم بروز ازدواج های زودهنگام را در ایران بررسی کرده اند و ضمن برشمردن مضرات این اتفاق، توصیه هایی را برای کاهش آن ارائه داده اند.

به گزارش سیناپرس، ازدواج زودهنگام كه به عنوان ازدواج كودكان نيز شناخته می شود، پديده ای جهانی است كه به طور گسترده در بسياری از مناطق آفريقا، آسيا و آمريكای لاتين انجام می شود. ازدواج زودهنگام نه تنها زنان زير سن 18 سال بلكه اعضای خانواده آن ها و كل جامعه را تحت تأثير قرار می دهد. این نوع ازدواج از آن جهت كه معمولا بدون رضايت زنان و با مردان مسن تر انجام می شود و منجر به ترك تحصيل اين دختران می گردد، يك چالش و مساله اجتماعی است. اگرچه ازدواج، عامل پيدايی خانواده است، ولی ازدواج زودرس می تواند منجر به بروز اختلالاتی در پيدايش و شكل گيری خانواده های جديد و همچنين خود شخص گردد.

اگرچه ازدواج زودهنگام بنابر گفته های پژوهشگران در كشورهای توسعه يافته هم گزارش می شود، اما به دليل فقر و عدم توسعه اقتصادی، این گونه ازدواج در جنوب صحرای آفريقا، آسيای جنوبی و بخش هايی از آمريكای مركزی نیز رايج است.

تعداد زنانی كه در كودكی ازدواج كرده اند بيش از 650 ميليون نفر هستند و در حال حاضر سالانه 12 ميليون دختر زير 18 سال ازدواج می كنند. در كشورهای در حال توسعه، از هر هفت دختر، يك نفر در سن پانزده سالگی يا حتی كمتر از پانزده سالگی ازدواج می كند. ازدواج كودكان، پديده ای اجتماعی و جهانی است كه به نظر می رسد، نوعی نفی و نقض حقوق بشر است كه نابرابری های جنسيتی و تبعيض عليه دختران را جاودانه و پايدار می كند و آنان را از فرصت های بسياری محروم می سازد.

در این خصوص، یک پژوهش علمی توسط محققانی از دانشگاه پیام نور تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و واحد گرمسار انجام شده است که در آن، زمینه‌ها و عوامل تعیین‌کننده ازدواج زودهنگام زنان در ایران بررسی شده اند.

به گزارش سیناپرس، این مطالعه با مشارکت 700 نفر (315 نفر ازدواج بالای 18 سال و 385 نفر ازدواج زیر 18سال) از زنان شهرستان اهواز و با ابزار پرسشنامه انجام شده است.

یافته‌های این مطالعه نشان می دهد: ازدواج زودهنگام در محدوده مورد مطالعه، از 29 درصد کل ازدواج‌ها در سال 1390 به 32 درصد در سال 1400 رسیده است. نداشتن اختیار در انتخاب همسر، ازدواج با بستگان نزدیک و نگرانی والدین از دیر ازدواج کردن دختران و نگرانی از ارتباط پیش از ازدواج که ناشی از فرهنگ غالب است، ازدواج زودهنگام و سنتی دختران را تشدید کرده است.

آن گونه که جعفر کردزنگنه، استادیار و پژوهشگر جمعیت‌شناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران و همکارانش می گویند: طبق تحلیل های آماری، بعد از متغیر تحصیلات، به‌ترتیب متغیرهای نوع ازدواج (اجباری/اختیاری)، نسبت خویشاوندی با همسر و محل سکونت، اهمیت بیشتری در پیش‌بینی احتمال ازدواج زودهنگام داشته‌اند.

به گفته آن ها، پایان دادن به ازدواج زودهنگام نیازمند یک استراتژی چندجانبه تمرکز بر دختران، خانواده‌های آن ها، جامعه و دولت است. بهبود آموزش، فرصت‌های اقتصادی، دسترسی به خدمات بهداشتی و چارچوب‌های سخت‌گیرانه‌تر قانونی می‌تواند روند رو به افزایش ازدواج کودکان را در ایران و استان هایی مثل خوزستان متوقف کند.

بر اساس این تحقیق، از يك سو ازدواج در جامعه ایران به عنوان يك عامل اساسی در كسب هويت و منزلت برای دختران مطرح است و عواملی مانند تحصيلات و اشتغال نمی توانند جايگزينی برای آن باشند. از طرف ديگر در ايران روابط جنسی خارج از محدوده ازدواج پذيرفته نيست. بنابراين فشار به روی زنان برای ازدواج بعد از بلوغ و در سنين پايين همچنان باقی است.

به اعتقاد کردزنگنه و همکارانش، طرح ها و برنامه هاي مناسبي كه خدمات آموزشي و بهداشت باروري را براي خانواده ها و جوامع ارائه می دهند، می توانند به جلوگيری از ازدواج كودكان، بارداری زودرس و بيماری و مرگ در مادران جوان و فرزندانشان كمك كنند.

آن ها می افزایند: تغيير ديدگاه جوامع نيز غيرممكن به نظر نمی رسد. بهبود آموزش، فرصت های اقتصادی، دسترسی به خدمات بهداشتی و چارچوب های سختگيرانه تر قانونی می توانند روند رو به افزايش ازدواج كودكان در ايران و برخی استان ها را متوقف كنند. برای مقابله با اين مساله نياز مبرم به حفظ و توسعه قوانين مناسب برای ازدواج، همراه با اراده قوی دولت و نهادهای مدنی است.

به گزارش سیناپرس، نتایج به دست آمده از این تحقیق علمی در دو فصل نامه نامه انجمن جمعیت شناسی ایران وابسته به انجمن جمعیت شناسی ایران منتشر شده اند.

گزارش: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.