بروز تحولات جهانی گوناگون، تمام ارکان و ابعاد جوامع را به همراهی و سازگاری فرا می خواند. در یک تحقیق جدید علمی، محققان کشور به انتظارات آینده از دانشگاه ها و لزوم متحول شدن آن ها بر اساس تغییرات جدید جهانی تاکید نموده اند.
به گزارش سیناپرس، برخی فیلسوف های پست مدرن، معتقد بودند در دهه‌های پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم و در زمانی که شماری از نویسندگان غربی آن را دوره پسامدرن نامیده بودند، در قلمرو دانش و عرصه دانشگاه و مراکز آموزشی و پژوهشی تحولاتی رخ می دهد.
این گزارش‌ها، بحث های بسیاری را در مراکز علمی و دانشگاهی دامن زدند و توجه عموم را به تحولاتی که در حوزه های مختلف علمی در حال وقوع بودند جلب کردند. مبنای مدعای آن ها این بود که چون در دهه‌های پایانی قرن بیستم و دهه‌های آغازین قرن بیست و یکم، شیوه های آنالوگ انباشت و انتقال دانش و دعاوی معرفتی به روش های دیجیتال تغییر می یابند، در ماهیت دانش نیز تحولی اساسی به وجود خواهد آمد و منطق تازه‌ای برای ارزیابی تحولات در حوزه دانش مورد نیاز است.
بر اساس گفته متخصصان، برخی از این افراد، ویژگی های جامعه جدید را بر دو پایه اطلاعات و معرفت به این شرح بیان کردند: 1) بخش اقتصادی بدان معنا که در جامعه پساصنعتی، اقتصاد مبتنی بر تولید کالاها به اقتصاد خدماتی تبدیل می شود؛ 2) توزیع اشتغال که بر اساس آن در چنین جامعه ای، طبقه شاغل در فعالیت‌های حرفه‌ای و تکنیکی از لحاظ چگونگی اشتغال افراد، بر طبقات دیگر برتری می یابد؛ 3) اصل محوری که مطابق آن، در جامعه پساصنعتی، معرفت یا دانش نظری به منزله منبع نوآوری و سیاست سازی جامعه، نقش کانونی و محوری پیدا می کند؛ 4) روند آینده که بر اساس آن در جامعه یاد شده، گرایش به کنترل فناوری و ارزیابی آن برای آینده بهتر، رو به افزایش است و 5) تصمیم گیری، بدان معنا که در جامعه پساصنعتی، یک فناوری فکری جدید در جهت کمک به تصمیم‌گیری ایجاد می‌شود. نشست های بین المللی در این خصوص نیز، دیدگاه های مطرح شده را بسط داده و سناریوهایی را بر اساس آن ها برای اشتراک بهتر دانش در آینده ارائه دادند.
در این زمینه، یک مطالعه پژوهشی توسط محققانی از دانشگاه میدلسکس انگلستان و مؤسسه مطالعات اجتماعی و فرهنگی انجام شده است که در آن، موضوع دانشگاه و انتظاراتی که از این نهاد مهم آموزشی اجتماعی طی چند دهه آینده می رود، مورد بررسی قرار گرفته اند.
آن ها در پژوهش خود کوشش کردند از جنبه‌هایی که احیاناً کمتر از سوی دیگر محققان بدان توجه شده است به مساله آینده دانشگاه‌ها و شیوه انتقال دانش در آن ها بپردازند.
بر اساس نتایج این تحقیق، آینده دانشگاه بیش از هر چیز تحت تاثیر سه گانه چرخش های فرهنگی، تحول در نظام دانش و توسعه شتابان در فضاهای ارتباطی و اطلاعاتی قرار خواهد گرفت.
به گفته علی پایا، استاد و محقق دپارتمان فلسفه کالج اسلامی دانشگاه میدلسکس انگلستان و همکارش، چارچوب جهت گیری کلان دانشگاه، از انتقال دانش به تواناسازی دانشجویان و کمک به پویایی ذهن و ادراک دانشجویان درباره حال و آینده و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه آنان برای گام نهادن در جهان پیچیده پیش رو تغییر می‌یابد.
آن ها می گویند: در سطح میانی یعنی آموزش دانشگاهی نیز، نگاه به انسان می بایست بازآرایی شود. در این رویکرد، انسان، نظاره‌گر منفعل و دریافت کننده تجربه محیطی نیست، بلکه بر ذهن و عمل خود آگاه است، در فرآیند کسب تجربه فعال است و برای آینده خود و محیطی که در آن زیست می کند تاثیرگذار خواهد بود.
بر اساس این تحقیق، تولید منابع آموزشی چند رسانه‌ای و درس گفتارهای دیجیتال، یکی از حلقه های کلیدی در تکمیل زنجیره آموزش و یادگیری الکترونیکی به حساب می‌آید که کار تولید و ارائه آن، تابع نظمی جدید خواهد بود. به گزارش سیناپرس، کلاس درس در شکل محتوا و ارتباطات دگرگون خواهد شد و روابط دانشجو-دانشجو، استاد-دانشجو و دانشجو-استاد با محتوا در تعامل انسان، ماشین و سامانه‌ها، نظام و سامان می یابد.
پایا و همکارانش می افزایند: همچنین به نظر می‌رسد نظام‌های پیش‌برنده آموزش دانشگاهی مانند آموزش کلاسیک و سنتی برای جلوگیری از کج راه توسعه فناوری بدون اتکا به آموزش روش های تعلیم و هدف های یادگیری، نیازمند استانداردهای آموزش با نگاهی پویا و رشدیابنده در تبادل دانش و تجربه میان استاد و دانشجو باشند.
به اعتقاد این محققان، استادان و دانشجویان می‌توانند با ایجاد شبکه‌های محلی به عنوان پل های ارتباطی میان خود در سطح کلاس درس و محیط های درون و بیرون دانشگاه و نیز پیوستن به شبکه های جهانی، پیوند های علمی و دانشگاهی پرشمار و برنامه آموزش و یادگیری خود را دامنه و اثر بیشتری ببخشند. در این شرایط انتظار می‌رود که روند آموزش و یادگیری به خارج از کلاس درس و در ورای فضای کالبدی منتقل شود و فضای دانشگاه‌ها و فضای کل شهر، به محلی برای تعامل علمی تبادل دانش و محلی برای انتقال تجربه و کسب مهارت های پایه تبدیل شود.
به گزارش سیناپرس، این یافته های علمی در خصوص آینده دانشگاه ها را فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی منتشر کرده است. این نشریه، متعلق به مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم است و با همکاری انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات انتشار می یابد.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.