تیانگوگ ۲ سال ۲۰۱۶ به فضا می‌رود
این بخش توسط موشک لانگ مارچ 5 در مدار قرار خواهد گرفت و جایگزین ایستگاه فضایی فعلی کشور، تیانگونگ 1 خواهد شد که قرار است تا سال 2016 از مدار خارج شود. تیانگونگ 2 با طول 14.5 متری قادر است سه سرنشین را در خود جای دهد.
این پروژه جدید دومین ایستگاه از سه ایستگاه فضایی است که توسط آژانس فضایی چین برنامه‌ریزی شده است. در حالی که تیانگونگ 1 نمونه اولیه ایستگاه برای مطالعات برنامه‌های فضایی چین در نظر گرفته شده بود، تیانگونگ 2 به عنوان مقدمه‌ای برای تیانگونگ 3 است که برای سال 2022 برنامه‌ریزی شده است. در واقع تیانگونگ 2 به پایه و اساس یک ایستگاه به طور کلی بزرگتر تبدیل خواهد شد که آژانس فضایی چین در حال آماده ساختن فضانوردان برای سکونت در آن است.
چین در برنامه تکمیل ایستگاه فضایی بین المللی مشارکت نمی‌کند بلکه خود به طور مستقل در زمینه ایجاد ایستگاه فضایی مشغول است و این مورد باعث نگرانی آمریکا در مورد از دست دادن کنترل فضایی خود شده است. از طرفی روسیه نیز که مشارکت بسیار نزدیکی با آمریکا در برنامه ایستگاه فضایی بین‌المللی دارد، نیز اعلام کرده است که در چند سال آینده ایستگاه فضایی مستقل خود را در مدار مستقر خواهد کرد.
تيانگونگ برنامه ايستگاه فضايي جمهوري خلق چين است كه هدف آن ايجاد ايستگاه فضايي نسل سومي قابل مقايسه با مير است. اين پروژه كاملا مستقل است و هيچ گونه ارتباطي با ديگر كشورهاي فعال فضايي ندارد و برنامه توسعه آن از سال 1992 با عنوان پروژه 2-921 شروع شده است. در مارس 2011، چين به سمت برنامه ساخت چند فازه و بزرگي حركت كرد كه منجر به ايجاد ايستگاه فضايي تا سال 2022 خواهد شد.
نخست چين براي اتصال شنژو-8 و شنژو-9 به يكديگر برنامه‌ريزي كرد ولي پس از آن تصميم به رها كردن اين برنامه گرفت و پرتاب ايستگاه فضايي كوچكي را در دستور كار خود قرار داد. تلاش هاي چين براي توسعه قابليت‌هاي يك ايستگاه فضايي در مدار پايين زمين با فازي تحت عنوان آزمايشگاه فضايي شروع شد كه شامل پرتاب سه ماژول فضايي تيانگونگ است. اين كشور در سال 2011 از نخستين آزمايشگاه فضايي با عنوان تيانگونگ-1 بهره‌برداري كرد و مدتي پس از آن آژانس فضايي چين عنوان كرد كه تيانگونگ-1 دو دريچه اتصال در دو طرف دارد و قابليت زندگي براي سه سرنشین و در مدت زمان كوتاه، در آن فراهم شده است. سپس آزمايشگاه فضايي پيشرفته‌تري با عنوان تيانگونگ 2 را طراحی کرد و در ادامه تيانگونگ 3 نيز بر توسعه اين فناوري‌ها ادامه خواهد داد كه در نهايت اين برنامه به در اختيار داشتن ايستگاه مداري بزرگ براي چين منجر خواهد شد. برنامه‌ريزي شده است اين ايستگاه فضايي بزرگ همزمان با بازنشسته شدن ايستگاه فضايي بين‌المللي، شروع به‌كار کند.
ساختار نسل سومي
ايستگاه فضايي چين از ايستگاههاي فضايي نسل سومي است. نسل اول اين ايستگاه ساليوت، آلماز و اسکاي لب بودند كه از يك ماژول تكي تشكيل شده بودند و قابليت بازيابي دوباره را نداشتند.
ساليوت-6 و 7 و تيانگونگ-1 قابليت بازيابي حين ماموريت را داشتند. پس از آن مير، ايستگاه فضايي بين‌المللي، و سي.اس.اس ايستگاههاي فضايي هستند كه از قطعاتي منفرد كه جداگانه پرتاب شدند، تشكيل شدند. روش‌هاي طراحي ماژولار به مقدار قابل توجهي اطمينان‌پذيري، قيمت، زمان طراحي و توسعه و مواجهه با نيازمنديهاي مختلف را بهبود بخشيد.
روش اسمبل كردن ايستگاه فضايي چين از مير و بخش مداري روسيه در ايستگاه فضايي، تاثير گرفته است. اگر ساختار ايستگاه كامل شود چين دومين كشوري خواهد بود كه چنين طرحي را با قابليت اتصال ماژولار به انجام رسانده است.
همه قسمت هاي ايستگاه
بخش كابين اصلي قابليت زندگي را براي سه نفر خدمه فراهم مي‌آورد و سيستم‌هاي ناوبري، هدايت و كنترل چرخش ايستگاه در آن تعبيه شده است. اين بخش از سه قسمت محل سكونت، بخش خدمات و پروت اتصال تشكيل شده است. محل سكونت شامل قسمت‌هاي توالت و آشپزخانه، تجهيزات كنترل آتش و كنترل و پردازش جوي، كامپيوترها، ابزار علمي، تجهيزات مخابراتي براي شنود از ايستگاه كنترل زميني در پکن و ديگر تجهيزات است. ماژول‌هاي ايستگاه فضايي چين خودشان روي يكديگر سوار مي‌شوند و مانند بخش آمريكايي ايستگاه فضايي آمريکا نياز به راهپيمايي فضايي به منظور برقراري اتصالات ندارد.
برق خورشيدي
توان الكتريكي مورد نياز ايستگاه از دو آرايه توان خورشيدي كه روي هر ماژول قرار گرفته، تامين و ذخيره مي‌شود و هنگام قرار گرفتن ايستگاه در سايه زمين از انرژي ذخيره شده استفاده مي‌شود.
اثاث کشي فضايي
با تغييرات بوجود آمده نهايتا چيني‌ها عنوان كردند كه تيانگونگ ايستگاه فضايي هشت تني اين كشور خواهد بود و فضاپيماهاي شنزو-8 و 9 و 10 به ترتيب به اين ايستگاه متصل خواهند شد كه در نهايت امر بين سالهاي 2020 تا 2022 ايستگاه فضايي 60 تني كامل شده و 3 نفر خدمه مي‌توانند براي مدت طولاني در آن زندگي كنند.
در 2 اكتبر 2011، تيانگونگ 1 كه در مدار پايين قرار داشت، دومين مانور مداري خود را كامل كرد و به ارتفاع حضيض 362 كيلومتر رسيد. اين عمل در واقع به عنوان كاري پيشرو براي آماده‌سازي ماژول‌ها براي عمليات اتصال مداري در آينده بود.
نخستين اتصال مداري موفق چيني‌ها، با اتصال شنزو-8 به تيانگونگ رنگ واقعيت به خود گرفت. پس از آن شنزو يكبار ديگر از تيانگونگ جدا و دوباره به آن وصل شد تا بر قابليت استفاده دوباره از سيستم اتصال صحه‌گذاري كند.
شنزو-9 سرنشين‌دار به تيانگونگ وصل شد. پيش از آن ماژول تيانگونگ، بطور خودکار عمل كنترل فضاي داخل خود را جهت اطمينان از عدم وجود گازهاي سمي براي استقرار سرنشينان آغاز كرد.
تيانگونگ بخشي از مسابقه فضايي چين و آمريكاست
به گفته مقامات چيني، آنها از سال 1949 تمركز ويژه‌اي بر سيستم‌هاي فضايي داشتند كه باعث تسهيل در رشد اقتصادي اين كشور مي‌شد ولي اكنون تمايل آنها بيشتر به سمت امنيت ملي كشورشان گرايش پيدا كرده است. ممكن است با وجود پرده‌اي كه چيني‌ها روي دستاوردهاي خود كشيده‌اند و آنها را از دنيا و خصوصا آمريكا پنهان مي‌كنند. ماموريت‌هاي موفقيت‌آميز و پي‌درپي تيانگونگ زياد در چشم جهانيان مهم جلوه نكند.
از طرفي احتمال نظامي بودن برنامه تيانگونگ چين چندان دور از ذهن نبود و نیست و نخواهد بود. هنگام انجام ماموريت سرنشين‌دار شنژو-7، علاوه‌بر نخستين راهپيمايي فضايي، فضانوردان چيني، اين فضاپيما ميكروماهواره‌اي با عنوان بي.ايکس-1 حمل مي‌كرد كه ماموريت آن عكس‌برداري از شنژو-7 و فضانوردان از فاصله نزديك و صحه‌گذاري بر توانايي چيني‌ها در آزمايش كپسول و عملكرد آن بود. از طرفي ديگر بسياري از متخصصان به اين نتيجه‌گيري رسيدند كه بي.ايكس-1 مي‌تواند ابزار آزمايش جنگ‌افزار ضدماهواره‌اي باشد. بنابر دلايل منطقي، استفاده و بهره‌گيري از ماموريت‌هاي سري‌هاي تيانگونگ به عنوان فرصتي براي آزمايش فناوري‌هاي دو استفاده‌اي دور از ذهن نيست. در صورت كاربرد ايستگاه در امور نظامي و شناسايي مي‌توان عملكرد آنرا به آزمايشگاه مداري سرنشين‌دار آمريكا و يا ايستگاه فضايي آلماز روسيه تشبيه كرد.
چين پرواز سرنشين‌دار را به عنوان فرصتي براي رويگرداني از آمريكا و عملكرد مستقل به منظور بالا بردن اعتبار ملي خود مي‌داند گرچه مقامات چيني بارها چنين قصدي را انكار كرده‌اند. پرتاب تيانگونگ پنجاه و چهار سال بعد از پرتاب اسپوتنيك رخ داد. پرتاب نخست با دستاوردهاي علمي وسيعي در سطح دنيا همراه شد، گرچه براي شوروي سابق بزرگترين دستاورد آن پس از پرتاب، عكس‌العمل مردم شگفت زده و دولت آمريكا بود كه همگي بر اين باور بودند كه اين ماهواره تهديدي جدي براي امنيت و اقتدار آمريكا خواهد بود. اين اتفاقات در آن زمان منجر به آغاز يك رقابت فضايي تمام عيار بين آمريكا و شوروي سابق شد. گرچه پرتاب تيانگونگ با وجود مشكلات آمريكا در برنامه پرواز فضايي سرنشين‌دار بعد از بازنشسته شدن شاتل فضايي، نگراني‌هاي زيادي براي اين كشور برانگيخته است ولي اين نگراني بيشتر از جهت قدرت گرفتن چين و ربودن نقش آمريكاست و آن چنان اضطرابي ايجاد نخواهد كرد كه منجر به آغاز رقابت فضايي جديدي شود. با اين وجود نگراني‌ها در مورد توانايي‌هاي فضايي چين منجر به دستپاچگي كنگره آمريكا و روي ميز آوردن گزينه ساخت موشك فوق سنگين فضايي شده بدون آنكه ماموريتي براي استفاده از آن تعريف شده باشد.
به نظر مي‌رسد آمريكا و چين اكنون وارد بازي -اين به آن در- شده‌اند و بده بستان فضايي با يكديگر به راه انداخته‌اند با اين وجود همچنان بر بي‌ملاحظگي و بي‌خردي طرف مقابل در استفاده از فضا تاكيد مستمري دارند. از طرفي همكاري دو طرفه براي كنترل و يا پاسخ به رشد فضايي چين به بن‌بست براي آمريكا تبديل شده است زيرا چين فقط در شرايطي به اين همكاري ادامه مي‌دهد كه مزاياي سياسي و فناورانه بسياري براي كشورش داشته باشد نه اينكه فقط باعث افزايش قدرت نرم اين كشور تحت سلطه آمريكا شود.
بنابراين معضل اصلي آمريكا هم‌اكنون الزام شراكت با چين در امور فضايي نيست بلكه در چگونگي اشتراك با چين است. به گفته برخي از سياستمداران چين در رقابت فضايي با آمريكا شركت داده نشده است. اين كشور قدرت رقابت با آمريكا در فضا را مانند بسياري ديگر از رشته‌ها دارد. خود چين به دلايل بسياري تمايلي به حضور در مذاكرات و برنامه‌هايي كه با محوريت برنامه فضايي غيرنظامي آمريكا برگزار مي‌شود، ندارد.
در پايان مي‌توان گفت كه چين اهميت حضور قدرتمند در فضا و مزايايي كه به دنبال داشتن چنين قدرتي براي اين كشور به ارمغان مي‌آيند را كاملا درك كرده است. آمريكايي‌ها نيز دريافته‌اند كه واگذاري نقش پرواز فضايي سرنشين‌دار به چين يا حتي روسيه تبعات جبران‌ناپذيري براي اين كشور به دنبال خواهد داشت. سياست‌سازان اين كشور اخيرا برنامه‌هايي در دست تدوين دارند تا سودي كه از برنده شدن در رقابت فضايي با شوروي سابق از زمان پرتاب اسپوتنيك بدست آورده‌اند به راحتي به چيني‌ها تقديم نكنند.
تحليل هاي خارجي
اندیشکده «شورای روابط خارجی آمریکا» طی مقاله‌ای در خصوص رشد شگفت انگیز فضایی چین نوشت: تحلیل گران از چین به عنوان «قدرت نوظهور فضایی» یاد می‌کنند. این کشور در بسیاری از عرصه‌های فضایی از کشورهای پیشروی فضایی به ویژه آمریکا گوی سبقت را ربوده است. چین نه تنها به منافع آمریکا در فضا لطمه وارد کرده بلکه آمریکا در ناحیه آسیا و اقیانوسیه نیز از چین ضرب شصت بزرگی را دریافت کرده است. در سال های گذشته چین فعالیت‌های فضایی بسیار موفق داشته است. چین همچنین برای مصارف داخلی و بازار جهانی مبادرت به تولید ماهواره نموده و مشتریان زیادی را در جنوب آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی کسب کرده است.
این اندیشکده سپس می‌نویسد: سفینه فضایی چین در حالی هم اکنون بدور ماه می‌چرخد که پکن خبر از پرتاب فضاپیمای بدون سرنشین و حتی با فضانورد را به کره ماه را داده است.
تلاش های فضایی چین تیتر اول رسانه‌های خارجی شده است زیرا این کشور به اصلی ترین رقیب روسیه و آمریکا تبدیل شده است.
این کشور هم اکنون سومین کشور بعد از آمریکا و روسیه است که قادر به انجام مانورهای پیچیده فضایی شده است.
این گزارش حاکیست: چین هم اکنون با برخ کشیدن قابلیت‌های خود عنوان می‌كند که در آینده نزدیک قادر به ساخت و پرتاب ایستگاه فضایی دائمی به فضا است.
اندیشکده «شورای روابط خارجی آمریکا» در خاتمه می‌نویسد: چین همچنین می‌تواند از طریق فضا بر دریا، زمین و هوا نظارت کاملی را داشته باشد و هرگونه اقدام آمریکا را در منطقه آسیا و اقیانوسیه جلوتر شناسایی کرده و آن را خنثی کند.
No tags for this post.
