مقاله شیمیدانان ایرانی، طرح جلد مجله انجمن شیمی آمریکا
بابک پاشایی دانشجوی، دکترای شیمی دانشگاه زنجان در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: نتایج کار تحقیقی وی در یکی از معتبرترین مجله‌های علمی دنیا به چاپ رسیده است.وی افزود: این کار تحقیقی به‌عنوان بخشی از رساله دکترای تخصصی وی به راهنمایی دکتر هاشم شهروس‌وند، دانشیار گروه شیمی دانشگاه زنجان به انجام رسیده است.
این محقق تصریح کرد: در این تحقیق، پروفسور مایکل گراتزل از موسسه علوم و مهندسی دانشگاه EPFL سوییس که نویسنده بیش از 1200 مقاله با ارجاعات بیش از 180 هزار (اچ ایندکس بیش از 196) که در بین 3 دانشمند برتر با بیشترین ارجاعات در رشته شیمی در جهان است، همکاری کرده است. وی در سال‌های اخیر مخترع نسل جدیدی از سلول‌های خورشیدی حساس شده به رنگ بوده است.
پاشایی تاکید کرد: پروفسور محمد نظیرالدین از موسسه علوم و مهندسی دانشگاه "EPFL" سوییس با بیش از 700 مقاله و 48 هزار ارجاعات (اچ ایندکس بیش از 105) که در لیست بیشترین ارجاعات موسسه تامسون رویترز قرار دارد نیز سهم به‌سزایی در این تحقیق بر عهده داشته است.
دانشجوی دکترای شیمی دانشگاه زنجان اظهار کرد: نتیجه این همکاری چاپ مقاله‌ای مروری در مورد کارهای انجام شده در زمینه‌های مشترک در دو آزمایشگاه و آزمایشگاه‌های دیگر در جهان شده است.
وی با بیان اینکه مضمون مقاله مذکور به‌عنوان طرح روی جلد شماره بیست چهارم (آگوست 2016) این مجله انتخاب شده است، یادآور شد: این مجله که توسط انجمن شیمی آمریکا منتشر می‌شود، موضوعات کلی شیمی را تحت پوشش قرار می دهد و میانگین ضریب تأثیر IF = 51.56 را در طی پنج سال گذشته داشته است.
این محقق تصریح کرد: طبق گزارش تامسون رویترز در سال 2016، این مجله رتبه دوازدهم را با ضریب تأثیر IF = 37.369 در بین تمامی مجلات دنیا به خود اختصاص داده است.
دانشجوی دکتری شیمی دانشگاه زنجان در خصوص مضمون فعالیت انجام شده در این مقاله، تشریح کرد: از میان انواع انرژی‌های مختلف، انرژی خورشیدی می‌تواند به‌عنوان یک منبع مطمئن، در دسترس، ارزان و آسان مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مقدار قابل توجهی از انرژی نور خورشید که به سطح کره زمین می‌رسد، می‌تواند جایگزین مناسبی برای انرژی‌های تجدیدناپذیر محسوب شود.
وی ادامه داد: سلول‌های خورشیدی که سلول‌های فوتوولتائیک نیز نامیده می‌شوند انرژی نور را به الکتریسیته تبدیل می‌کنند. سلول‌های خورشیدی حساس شده با رنگدانه ("Dye-Sensitized Solar Cells "DSSCs) یکی از انواع موثری از سلول‌های فتوولتاییک هستند که به‌خاطر تولید ارزان و مقرون به صرفه بودن، بازده بالا، توانایی کار در شرایط نور کم و استحکام بالا توجه زیادی از محققان را به خود جلب کرده‌اند.
وی اظهار کرد: DSSCs گونه‌ای از سلول خورشیدی ارزان قیمت متعلق به دسته سلول‌های خورشیدی لایه نازک (Thin Film Solar Cells) است. اساس کار این سلول یک نیمه رساناست که از یک آند حساس به نور و یک محلول الکترولیت تشکیل می‌شود و جذب نور توسط یک ماده رنگی سبب برانگیخته شدن الکترون‌های آن می‌شود.
این محقق خاطرنشان کرد: اجزای تشکیل دهنده "DSSCs" شامل بخش‌های مهمی همچون شیشه پوشیده شده با اکسید رسانای شفاف، نانوذرات تیتانیوم دیو اکسید (Titanium dioxide, TiO2)، رنگ‌های حساس به نور، الکترولیت اکسایش- کاهش، الکترود شمارشگر (کاتد) و مواد ضد نشت است.
پاشایی تشریح کرد: رنگ‌های حساس به نور در این سلول‌ها مهم‌ترین قسمت سلول را تشکیل می‌دهند. معمولاً در بیشتر بررسی‌ها روی "DSSCs" کمپلکس‌های روتنیوم پلی پیریدین به‌عنوان رنگ حساس به نور انتخاب می‌شوند. دلیل این انتخاب شناخت گسترده ویژگی‌های فیزیکی و نوری و اکسایش-کاهش نوری این کمپلکس‌ها و همچنین آسان بودن تغییر سطح مزدوج‌شدگی لیگاندهای پلی یپیریدین و وارد کردن گروه‌های مناسب در اطراف لیگاند به‌منظور بهبود خواص طیفی و اکسایش- کاهشی آن‌ها است.
وی تصریح کرد: در همین راستا در این مقاله مروری با توجه به اهمیت کمپلکس‌های روتنیم، سعی شده است که بر اساس لیگاندهای متصل به این کمپلکس‌ها جمع‌بندی و طبقه‌بندی دقیقی به‌عمل آید. بابک پاشایی تاکنون بیش از 10 مقاله در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده است. همچنین از سوی بنیاد ملی نخبگان به‌عنوان دانشجوی برگزیده برای دریافت جایزه تحصیلی سال 1394-1395 انتخاب شده است.
