دکتر نرگس فلاح در گفت و گو باایرنا به تشریح جزییات پروژه پژوهشی خود با عنوان 'ساخت دستگاه حاوی پرکن برای جداسازی آب از روغن و مواد نفتی' پرداخت.
وی اظهار کرد: در تمام صنایع نفتی، با پساب های حاوی مواد نفتی مواجه هستیم که ممکن است پساب های نفتی باشند و یا آب های زیرزمینی که بر اثر نشت مخازن نفتی آلوده شده اند.
فلاح یادآور شد: درحال حاضر آب های زیرزمینی اکثر مناطق مجاور پالایشگاه ها به مواد نفتی آلوده هستند و برای بازگرداندن این آب ها به چرخه مصرف باید آنها را تصفیه کنیم که اولین گام تصفیه، جداسازی مواد نفتی از پساب های آلوده است.
وی در توضیح معایب و کاستی های روش های سنتی تصفیه پساب های نفتی در کشور گفت: روش های سنتی که برای جداسازی آب از مواد نفتی در ایران استفاده می شوند، کارآیی لازم را ندارند و یکی از معایب دستگاه های مورد استفاده در این روش ها این است که فضای زیادی اشغال می کنند و قادر به جداسازی ذرات بسیار ریز نیستند؛ بنابراین فرآیند تصفیه پساب ها در این روش ها با مشکل مواجه می شود.
معاون پژوهشی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه امیرکبیر افزود: در برخی کشورها همچون آمریکا روش های جدیدی برای تصفیه پساب های آلوده به کار می گیرند که راندمان بسیار بالایی دارد و از آنجا که ما به دلیل تحریم ها، امکان دسترسی به نقشه ها و پتنت دستگاه های خارجی را نداشتیم، ایده اولیه را از آنها گرفتیم و کل مراحل طراحی و ساخت دستگاه و بهینه سازی آن را با دانش فنی بومی به سرانجام رساندیم.
این دستگاه از چندی پیش در یکی از پالایشگاه های کشور، نصب شده و با گذراندن آزمایش های مختلف، موفق به دریافت تائیدیه های فنی، اقتصادی و زیست محیطی و ایمنی شده است.
مجری طرح پژوهشی ساخت دستگاه جداسازی آب از مواد نفتی در مورد ویژگی های این دستگاه گفت: قابلیت جداسازی مواد نفتی از پساب توسط این دستگاه، بالای 99 درصد است و جداسازی ذرات بسیار ریز مواد نفتی را از پساب با دقت بسیار بالا انجام می دهد.
به گفته وی، ابعاد و اندازه دستگاه بسته به میزان آبی که قرار است تصفیه کند، متغیر است و می توان آن را در اندازه های بسیار کوچک آزمایشگاهی تا ابعاد بسیار بزرگ، طراحی و تولید کرد.
فلاح خاطرنشان کرد: نمونه فعلی این دستگاه با ظرفیت تصفیه پنج لیتر در ثانیه طراحی شده است و در کمتر از یک ساعت، کار تصفیه را انجام می دهد درحالی که سیستم های مشابه قدیمی برای تصفیه به حداقل 10 ساعت زمان نیاز داشتند و همین بالارفتن سرعت تصفیه، منجر به کوچکتر شدن اندازه دستگاه می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: دستگاه ساخته شده به لحاظ قیمت نیز با نمونه های مشابه خارجی، قابل مقایسه نیست زیرا تمام قطعات آن در داخل ساخته شده و همین موضوع، قیمت تمام شده تولید را بسیار پایین تر می آورد.
وی با بیان اینکه کاربرد اصلی این دستگاه در مجتمع های پتروشیمی، پالایشگاه ها و صنایع مرتبط با نفت است، گفت: استفاده از این دستگاه در صنایع نفتی بسیار مقرون به صرفه است زیرا با تصفیه پساب، مواد نفتی آنها مجددا به چرخه مصرف برمی گردد و ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد می کند.
این پژوهشگر، برای اینکه آب حاصل از تصفیه پساب های آلوده، قابلیت استفاده در مصارف کشاورزی را داشته باشد، یک روش تکمیلی به نام 'انعقادسازی شیمی' یا 'انعقاد سازی الکتریکی' برای دستگاه لحاظ کرده است.
وی در این خصوص توضیح داد: با استفاده از این روش، کیفیت آب حاصل از تصفیه کاملا با آب های قابل استفاده در کشاورزی، انطباق یافت و آب کاملا سالم به دست آمد که الان برای آبیاری فضای سبز اطراف پالایشگاه استفاده می شود که با توجه به بحران آب در کشور، بازیافت این آب ها کمک بزرگی به تامین آب مورد نیاز کشاورزی و فضای سبز اطراف صنایع نفت و گاز خواهد کرد.
فلاح تاکید کرد: تصفیه پساب های آلوده به مواد نفتی به این روش جدید، مزایای اقتصادی و محیط زیستی فراوانی دارد چرا که موجب بازگرداندن موادنفتی به چرخه مصرف می شود، به حفظ سلامت محیط زیست و منابع آب کمک می کند و آب بازیافتی به مصرف کشاورزی و آبیاری فضای سبز می رسد که این کار به کاهش آلودگی هوای اطراف صنایع نفتی منجر می شود.
معاون پژوهشی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه امیرکبیر گفت: افزون بر بازدهی بالا، راهبری ساده و آسان برای کاربران نیز یکی دیگر از مزایای این روش است ضمن اینکه این دستگاه می تواند در شرایط محیطی و دماهای مختلف، کار کند.
طرح پژوهشی 'دستگاه حاوی پرکن برای جداسازی آب از روغن و مواد نفتی' اکنون در مرحله تجاری سازی و انعقاد قرارداد با یکی از پالایشگاه های کشور است.
